بیش از دویست دقیقه می توان چشمان را به پرده نقره ای دوخت و مسحور رنگ و نور شد؛ روایتی ناب و نادیده از زندگانی آخرین پیامبر. شادمانی وصف ناشدنی از خلق اثری در تراز جهانی، آن هم در عصر اسلام هراسی.
شاه‌کار مجیدمجیدی؛ روایتی ناب از زندگانی آخرین پیامبر
تاریخ انتشاردوشنبه ۴ اسفند ۱۳۹۳ ساعت ۱۷:۲۰
اول.
مطابق معمول روی دادهای این چنینی، منتقدان سینمایی به دو گروه تقسیم می شوند: موافقان و مخالفان. اما این بار ظاهراً گروه سومی هم در حال ظهور است که نامشان را باید گذاشت مخالف ترها؛ چرا؟ تکلیف موافقان که روشن است، آن ها می گویند که کارگردانی و فیلم برداری و موسیقی و طراحی دکور و... محمدرسول الله (صلی الله علیه وآله) در نهایت زیبایی و کیفیت است و ایرادهای خُرد و ریز قابل اغماض. مخالفان هم چون دستشان از اشکال گیری های گُل درشت و ناهنجار خالی است، حرفشان را دور و بر این جمله آرایش داده اند که «قشنگ بود، اما داستان نداشت»، یک ایراد همیشگی که به همه فیلم های سینمایی و سریال های تلویزیونی گرفته شده و می شود و نامش را در ایران می توان گذاشت «سندرم فقدان فیلم نامه » و متوجه این نکته هم نبود که فیلم تاریخی باید وفادار به متن ماجرا باشد و نه پرداخت های دراماتیزه برای جذاب کردن کار. و اتفاقاً شاه کار آقای مجید مجیدی چقدر تلاش داشته تا به این ورطه دوم نیفتد و حتی از عنصر زن (که در نقل خوش گذارنی های ابوسفیان و ابولهب و... حضوری مؤثر می تواند داشته باشد)، به نحو محدوی بهره بگیرد تا مبادا متهم به این گونه از جذابیت سازی ها نشود.
دوم.
ولی مخالف ترها، حرفشان را علاوه بر تمرکز روی نکات جزیی فیلم و حتی کلی ای نظیر آن که پیامبر که از کودکی پیامبر نبود (و این نشانه بی اطلاعی شان از تاریخ است)، گهگداری هم به سراغ بودجه و سرمایه گذاری فیلم می روند و می خواهند آن را به مدد اعداد و ارقام پایین بکشند و حواسشان نیست که در همین دور و برها فیلمی با مشارکت غیرایرانی های شیعه ساخته شده و هزینه اش هم چندان کم نبوده و کسی متعرض آن ارقام نشده. ضمن آن که این پول در تراز سینمای جهان، چندان قابل توجه نیست و اگر دلشان از جای دیگری پُر است، الان وقت تلافی کردن نیست. البته این دیدگاه، دغدغه دیگری هم دارد و شاخص اش را هم از پیش تعیین کرده که اگر اثرِ بزرگ آقای مجیدی به قدر برخی پرفروش های سینمایی در کشور نفروشد، چه می شود و چه نمی شود؟ در این جا هم دو پاسخ موجود است: یکی آن که تجربه فیلم های بزرگ در کشور نشان می دهد که فروششان هم واره قد هزینه هایشان نبوده از دوئل جناب محمدرضا درویش گرفته و پیش از آن کارهای آقای محمد بزرگ نیا تا ملک سلیمان جناب شهریار بحرانی و دیگر آن که «محمد رسول الله» با روی کرد نمایش جهانی ساخته شده و باید آن را در چنان ابعادی تحلیل و ارزیابی کرد و این همه به جدول فروش روزانه نهایتاً 100 سینمای داخلی توجه نداشت.
سوم.
دسته دیگری از مخالف ترها البته وطنی نیستند و چشمانشان دوخته شده به دهان برخی چهره های الازهر که فیلم را ندیده، شمشیر بسته اند برای تخطئه و تحدیدِ آن. اگر حرف های موافقان و مخالفان و دسته اول مخالف ترها، بیش تر مصرف و کارکرد داخلی دارد، گروه اخیر می تواند تاثیرگذاری های جهانی داشته باشد و با استفاده از فضای ساخته شده علیه اثر موهن «دارن آرونوفسکی» (درباره حضرت نوح) در کشورهای اسلامی و سوارشدن به موج ایران هراسی که در موضوع سریال های امام علی (علیه السلام) و حضرت یوسف نیز سابقه دار است، کار توزیع و مصرف شاه کار مجیدی را با مشکل مواجه کند. این حساس ترین بخش روی داد است، چون اگر بشود از گفت و گوهای حاشیه سازانه داخلی ها، صرف نظر و تبعاتش را محدود کرد، این جا را نمی توان بدین سادگی مهار نمود، به ویژه آن که بازهم تجارب گذشته در اکران جهانی اثرهای بزرگ سینمای ایران (big production) نشان دهنده فقدان توان مؤثر برای موفقیت در چنین پهنه عظیمی است؛ واحدهای دخیل دولتی (هم چون فارابی) یا بخش خصوصی (هم چون چند پخش کننده هم کار با سینمای ایران در سطح جهان) هر کدام مسائل و مشکلات خاص خودشان را دارند و این ملاحظات تصمیم و اقدام دست اندرکاران این فیلم را بسیار پیچیده تر می کند.
***
شاه کار آقای مجیدی به مثابه یک هواپیمای پهن پیکر است که اگر باند مناسبی هم برای نشست و برخاست آن وجود نداشته باشد، قدرت و صلابت اش از دورها نیز همگان را خیره خواهد کرد. ساخت چنین فیلم اثرگذاری، آن هم در بازه زمانی ای کوتاه (4-5 ساله) و در اوج گرفتاری های اجرایی و مالی و گنجاندن ده ها پیام محتوایی به روز و کارآمد در آن، شایسته ستایش است و ان شاالله مشمول توجه پدیدآورنده اصلی اش.
منبع:الف
کد مطلب : ۵۱۴۷
