به گزارش
حافظ خبر، هر ساله در میانه دهه کرامت؛ یعنی روز پنجم ذیالقعده؛ بنابر تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران که این روز را با عنوان «امامزادگان؛ دخائر معنوی جامعه» نامگذاری کردهاند، مراسم تکریم امامزادگان در جای جای ایران برگزار میشود. با این حال به نظر میآید موضوعی که در طول این سالها کمتر به آن پرداخته شده است، چالشهای پیش روی «گردشگری مذهبی» و نسبت آن با وضعیت کنونی «امام زادگان و بقاع متبرکه» است.
فارس با دارا بودن بیش از 1400 بقعه متبرکه رتبه اول استانهای کشور را در ظرفیتهای گردشگری مذهبی دارد، با این حال کم نیستند زائرینی که وضعیت کنونی ریزساختی امامزادگان و بقاع متبرکه را برای ارتقا گردشگری مذهبی نامناسب میدانند.
خبرنگار ما برای تهیه این گزارش به چندین امامزاده و بقعه متبرکه در سطح استان سری زده است تا وضعیت این اماکن مذهبی را از نزدیک رصد کند و نظرات مردم را در باره وضعیت اسکان زائرین، راهها و دیگر مشکلات احتمالی بداند که مشروح آن را در ادامه خواهید خواند، در ادامه نیز پاسخ اداره کل اوقاف و امور خیریه استان فارس را در این باره خواهید.
درب آهنی و جاده خاکی!
کیلومترها از شیراز دور میشویم و به سمت شهرستان ممسنی میرویم. در دوکیلومتری روستایی به نام «مالکی»، بقعهای قرار گرفته است که مردم بومی روستاهای اطراف آن را «امامزاده درب آهنین» مینامند. بر سر در این زیارتگاه یک کتیبه تاریخی متعلق به قرن هشتم هجری نصب شده است که علاوه بر اهمیت آن برای زائرین از ارزش تاریخی بالایی برخوردار است.
یکی از افراد بومی روستای مجاور که به گفته خودش سالهاست نذر کرده است که خادم این بقعه باشد، میگوید: این زیارتگاه که وجه تسمیه آن به داشتن «درب ورودی آهنین» مربوط میشود از دیرباز تا کنون محل حاجت گرفتن بسیاری از مردم ایران بوده است چرا که آنگونه که نقش شده این آرامگاه متعلق به یکی از نوادگان ائمه معصومین(ع) است که به شهادت رسیده است. هر ساله گردشگران زیادی نیز از این مکان بازدید میکنند. با این حال وضعیت راه، امکانات رفاهی مانند محل اسکانی برای زائرین و دیگر امکانات آن نسبت به بیست سال پیش هیچ تغییری نکرده است.
سید محمد با اشاره به این که این امامزاده در سال 1374 به عنوان میراث فرهنگی به ثبت ملی رسیده است، ادامه میدهد: از آن زمان تا کنون متولیان رسیدگی به این امامزاده که اداره اوقاف و امور خیریه است هیچ توجه به این نکته نداشته است که افزایش گردشگری مذهبی در این بقعه میتواند از یک سو به رونق اقتصادی روستاییان ساکن اطراف این بقعه کمک بکند و از سوی دیگر نیز سبب سهلالوصول بودن دسترسی به اماکن مذهبی برای عموم مردم شود.
این معلم بازنشسته معتقد است که: عدم رسیدگی به زیرساختهای رفاهی زمینهای را فراهم آورده است تا سودجویانی با استفاده از خلوت بودن این آرامگاه در نیمههای شب به زمینهای اطراف این امامزاده واجبالتعظیم تعرض کرده و برای پیدا کردن گنج دست به حفاری بزنند!
یک سرمایه معنوی در فسا
از جادههای خاکی روستای مالکی راهی آن سوی دیگر فارس یعنی شهرستان فسا، میشویم تا آرامگاهی که امامزاده زاهد(ع) نام دارد را پیدا کنیم. پس از طی کیلومترها به این بقعه میرسیم. بنای این امامزاده که متعلق به دوره ایلخانان است و در دورههای بعدی نیز مرمت شده است سالهاست که از نظر مسئولان این شهرستان مغفول مانده است. ترک ها و آسیبهای وارد شده به بنای چهارگوش این مقبره تداعی کننده بسیاری از صدماتی بوده که در طول این سالها به دیگر میراثهای فرهنگی استان وارد آمده است.
به نظر میآید که سالهاست این زیارتگاه با نداشتن حداقل امکانات روبهرو است. تا جایی که یکی از افرادی که در نزدیکی آن زندگی میکرد، به خبرنگار شیرازه می گوید: بیش از ده سال است که مردم و زائرین از محل نذورات خود برای خرید اقلامی مانند شیر آب و تعمیر سقف این بنا استفاده میکنند.
او ادامه داد: نمیتوان گفت که زائران بنابر اعتقادات و باورشان باید به تمام مشکلات این بقعه رسیدگی کنند، چرا که فارغ از بحثهای مذهبی این مکان دارای اهمیت تاریخی فراوانی است و بخشی از تاریخ شهر فسا در قرن 7 به این سو را نمایندگی میکند.
وی با ابراز گلایه از اداره کل اوقاف فارس گفت: متاسف هستم که سازمانی که اصلیترین وظیفهاش رسیدگی به مشکلات امامزادگان است به راحتی از کنار این مشکلات میگذرد، هر چند که سازمان میراث فرهنگی و دیگر نهادها نیز در این امر دخیل هستند.
سخن پایانی از زبان یک مسئول
این دو مورد را باید در کنار دهها و صدها نمونه از امامزادگانی گذاشت که در استان فارس با بیتوجهی مسؤولان مربوطه روبهرو شدهاند.
خبرنگار ما در ادامه پیگیریهایش مراتب این گزارش میدانی را با معاون بهره وری اداره کل اوقاف و امور خیریه استان در میان گذاشت. «الیاس رضایی» در پاسخ موارد مطرح شده، گفت: حقیقت این است که اداره کل اوقاف و امور خیریه استان کمی دیر به بحث توسعه زیرساختهای عمرانی برای امامزادگان افتاد که همین امر گردشگری مذهبی را نیز با یک تاثیر کند رونده روبه رو کرد.
وی اضافه کرد: از 1400 بقعه متبرکه استان 120 مورد موقعیت ویژه گردشگری دارند. اکثر این امامزادگان از این جهت ظرفیت گردشگری دارند که یا در کنار جادهها و اقع شده اند یا در جایی خوش آب و هوا هستند.
رضایی افزود: مواردی که گفته می شود به آن ها رسیدگی نشده است بارها توسط اداره کل اوقاف و امور خیریه استان پیگری شده است و گام اول برای حل مشکلات آن ها برداشته شده است.
وی در انتها گفت: چشماندازی که در آینده نزدیک اجرا میشود طرح جامعی است که در این راستا به تصویب رسیده است و امید داریم تا چندین سال بعد از تمام امکانات زیرساختی این امامزادگان برای بهبود وضعیت گردشگری مذهبی استفاده کنیم.
شیرازه