حافظ خبر - نقاط قوت بودجه سال ۹۷ و شرط مهم سربلندی تاریخی دولت دوازدهم

علیرغم آنچه که این روزها در سطح رسانه‌های کشور مطرح می‌شود، در بودجه سال ۹۷ دو نکته امیدوار کننده وجود دارد:
نخست حذف دو دهک از دریافت یارانه نقدی و دیگری افزایش چشمگیر عوارض خروج از کشور؛ اما چرا این دو نکته امیدوارکننده و مثبت است؟
طبق آمار رسمی در شش ماه نخست سال ۲۰۱۷ میلادی، میزان سفرهای گردشگری ایرانیان به کشور ترکیه، از مرز یک میلیون نفر عبور کرده و احتمال اینکه تا پایان سال ۲۰۱۷ به دو میلیون نفر برسد وجود دارد. قریب دو میلیون ایرانی نیز در همین مدت به امارات و یا جزایر جنوب شرق آسیا و کشورهایی نظیر تایلند و یا مالزی می‌روند و بابت این سفرها، بالغ بر ۱۱ هزار میلیارد تومان پول خرج می‌کنند. اما چرا سفرهای گردشگری خارجی ایرانیان انقدر زیاد شده و از مرز ۴ میلیون نفر در سال گذشته است؟ علت این مساله تنها این است که قیمت دلار در کشور ما واقعی نیست و علیرغم کاهش مداوم ارزش ریال، قیمت دلار افزایش نمی یابد چراکه دولت‌ها از ترس تبعات سیاسی و کاهش محبوبیت اجتماعی‌شان، به شکل بیمارگونه‌ای ترجیح می‌دهند قیمت دلار و ارز را پایین نگه دارند. بنابراین دلاری که قیمت واقعی آن طبق براوردهای اقتصادی بیش از ۷۰۰۰ تومان است در سطح بازار در حدود ۴۰۰۰ تومان خریدو فروش می‌شود. اما نتیجه این اتفاق تاسف‌برانگیزتر از حد تصور است:
هنگامی که فردی تصمیم می‌گیرد به یک مقصد گردشگری سفر کند و برای این کار ۵ هزار دلار ارز می‌خرد، مثل این می‌ماند که ۲۰ میلیون تومان پول برای این سفر ارز خریده و از دولت نیز برای خوش‌گذرانی در سواحل آنتالیا و یا دبی و یا پاتایا ۱۵ میلیون تومان یارانه گرفته است! چرا که قیمت واقعی ۵۰۰۰ دلار قریب ۳۵ میلیون تومان بوده اما دولت به صورت کاذب قیمت‌ها را پایین نگه داشته و از وی تنها ۲۰ میلیون تومان گرفته و ۱۵ میلیون تومان باقیمانده را خود تامین کرده است!
بنابراین در شرایطی که دولت نمی‌تواند و یا نمی‌خواهد قیمت ارز را واقعی کند، تنها راه برای کاهش تداوم چوب حراج به سرمایه ملی این است که عوارض خروج از کشور افزایش یابد اقدامی که البته تنها یک مُسَکِن است و راه چاره قطعی، واقعی‌سازی نرخ ارز است. اما این طرح ایراد مهمی هم دارد و آن این است که هیچ تفاوتی برای علت خروج از کشور یک فرد در نظر نگرفته است! یعنی بر اساس این قانون، فرقی نمی‌کند که یک شخص برای زیارت اربعین به خارج از کشور برود و یا برای تفریح؛ و یا برای تجارت به خارج از کشور می‌رود و یا برای تحصیل علم! بنابراین بهتر است با وضع تبصره‌هایی، تفاوت جدی میان علت‌های مختلف خروج از کشور قائل شد و برای هر کدام‌یک از آنها نیز نرخی متفاوت در نظر گرفت.
اما دومین نکته امیدوارکننده بودجه ۹۷ تصمیم به حذف قریب سه دهک (قریب بیست میلون نفر) از دریافت یارانه نقدی است. آیا به راستی در کشور ما ۷۰ میلیون ایرانی محتاج دریافت ۴۵ هزار تومان یارانه نقدی هستند؟ واقعیت‌های ملموس اجتماعی این است که در جامعه ما بسیاری از افراد هستند که یارانه دریافتی از دولت هیچ تفاوتی در وضع معیشت آنها ایجاد نمی‌کند و حتی پول یک باک بنزین خودرویشان و یا یک هزارم هزینه سفرهای خارجی تفریحی‌شان در یک سال هم نمی‌شود اما به دلایلی حاضر نیستند از دریافت همین مبلغ ناچیز یارانه صرف‌نظر کنند.
در سوی دیگر، در میان اقشار مستضعف و محروم جامعه کسانی هستند که اگر ماهانه ۵۰۰ هزار تومان هم از دولت یارانه دریافت کنند باز هم به قدری محروم هستند که تفاوتی در شکاف طبقاتی ایجاد نشده و فاصله فقیر و غنی کم نمی‌شود. اما پولی که باید به آنها برسد دارد صرف پرداخت یارانه ۴۵ هزار تومانی به افرادی می‌شود که هیچ نیازی به آن پول ندارند.
بنابراین دولت باید از یک جایی جلوی هدر دادن منابع کشور در قالب پرداخت یارانه نقدی به بیش از شصت میلیون ایرانی را بگیرد و با شناسایی دهک‌هایی که واقعا نیازمند دریافت یارانه نقدی هستند، بقیه دهک‌ها را حذف کند. اقدامی که در صورت وقوع، قطعا موجب ریزش شدید محبوبیت اجتماعی و گسیل شدن سیل انتقادات از چپ و راست به سوی دولت می‌شود اما قطعا سربلندی تاریخ را برای #دولت_دوازدهم در پی خواهد داشت‌.