در مورد معامله چند ده میلیارد دلاری ایران و ایر باس در چند روز گذشته صحبت از این است که ما پولی‌ در مورد این هواپیما‌ها ندادیم و این هوپیما‌ها ارزانتر از خرید نقدی است فقط چند نکته:

۱- در کشورهای پیشرفته وقتی‌ شما بتوانید خرید نقدی کنید، در بیشتر موارد، شرکت‌های سازنده هواپیما، حاضر هستند تا ۲۰ درصد نرخ کاتالوگ هواپیما، به شما تخفیف بدهند ولی‌ وقتی‌ بخواهید از آن ها قرض کنید و با اعتبار آن ها لیز کنید، تا ۲۰ درصد گرانتر (بابت هزینه بانکی‌ لیز، بیمه‌، هزینه اداری) از نرخ کاتالوگ به شما می دهند به اضافه سود بسیار زیاد برای مبلغ لیزینگ (یعنی‌ ۴۰ تا ۵۰ درصد گرانتر از خرید نقدی با وجود این نکته که سود حساب های پول نقد دلاری حالا زیر یک درصد است)...

۲- در این مورد، کاملا مشخص است که یک تقسیم بازار بین فرانسه و آمریکا روی داده، به این معنی‌ که فرانسه ۳ سال پیش با این شرط اخلاقی با آمریکا وارد تحریم ایران شد، که اگر در پایان این تحریم و رسیدن تحریم به نتیجه (پایان برنامه هسته ای ایران)، همه چیز باید به جای قبل باز گردد و بوئینگ آمریکا یا شرکت‌های ماشین سازی آمریکا و حتی ژاپن، جای ایر باس یا پژو فرانسه یا رنو را نگیرند و همه چیز بازار ایران به روز قبل از تحریم بر گردد. حال آمریکا به قول خود به فرانسه عمل کرده و بوئینگ حتی حاضر نشد نماینده خود را به ایران بفرستند و حتی مک دونالد دیگر ایران را از لیست خود خارج کرده....

خوب طبیعی‌ است که فرانسه می داند ایران چاره یی ندارد تا با ایر باس مذاکره کند و چون انحصار خود است، هر جور می‌خواهد با ایران حساب می‌کند و شاید تا ۲۰ درصد گرانتر از بازارها یی باشد که بوئینگ هم با او رقابت می‌کند!

۳-لیز این هوپیما‌ها ۱۵ ساله است. در قانون لیز، اصولا هیچ مالکیتی انتقال نمی‌یابد و فقط بعد از ۱۵ سال شما این حق را دارید که بقیه پول (که همیشه از نوع دست دوم ۱۵ ساله در بازار بیشتر است) از فروشنده بخرید.

۴- به دلیل اینکه مالکیت با شرکت اجاره‌ دهنده است، شما را ملزم به خرید بیمه‌‌های گران از خود او و یا شرکت‌های گران معرفی‌ شده توسط او، سرویس های دوره یی بسیار گران و فقط از خود او و بسیاری هزینه‌های بسیار سنگین دیگر می‌کند.

۵- چنین اجاره یی، هیچ چیز را برای رفع تحریم ثابت نمی کند، چون شرکت فروشنده، شروط سنگینی‌ برای استفاده از آن ( از جمله مسافت طی شده و مقاصد و منظور از استفاده) برای شما می گزارد. مثلا اگر فردا قانون تحریم گذاردند که هوا‌پیما‌های این شرکت نباید در سوریه یا لبنان به زمین بنشینید، شما نمی توا‌نید بگویید نه! و یا اگر تحریم بازگشت، قطعاً باید هواپیما را بر گردانید و یا اجازه فرود در هیچ کجا خارج ایران نخواهد داشت و باید به دنبال قاضی و دادگاه و جریمه باشید!

۶- در انتها دوستان میگن خوب ما که پول ندادیم، آنها می‌آیند ما بلیط می‌فروشیم و پول آن ها را از بلیط می‌آوریم. این فرض درست است به شرطی که ریال ایران ارز بین المللی‌ بود، ولی‌ آن ها ریال ایران را نمی‌پذیرند پس برای گرفتن پول خود دلار نفتی‌ در خواست می کنند، همه آن ها این جور هستند، پژو، رنو، شرکت‌های نفتی‌.. و... آنزمان است که کشور در باتلاق وام های خارجی‌ گرفتار خواهد شد و همین کیفیت زندگی‌ ایرانیان نیز از بین خواهد رفت، در ثانی‌، مثلأ ایرانیان زیادی از آمریکا و کانادا به ایران سفر می کنند که چه بهتر پول خود را مستقیم برای خرید پرواز مستقیم هما به نیویورک یا تورنتو خرج کنند، اما وقتی‌ ایران هنوز با هر دو کشور رابطه ندارد و سفارت آن ها باز نیست و حداقل تا چند سال آینده هم هیچ چشم اندازی برای این عادی شدن روابط وجود ندارد، هرگز به ایران اجازه پرواز مستقیم به آمریکای شمالی نخواهند داد و احتمالاً ایرباس‌های بسیار گران ۳۸۰ که اصولا برای مسافت های بالای ۱۲ هزار کیلومتر صرفه اقتصادی دارند را برای پرواز تهران، مشهد، و حداکثر تهران بغداد و یا دمشق مورد استفاده قرار خواهیم داد. به هر حال، اگر قرار بود که همه کشورها به راحتی‌ بگن لیز و چون ما پول نمیدهیم مثل یونان با لیز و وام خارجی‌، می‌شدند، ژاپن و آلمان!

البته دوستان به حق می‌گویند، خوب، پس دولت باید چه می کرد؟ جواب ساده است، تا قبل از اینکه رابطه ایران با آمریکا، غرب و.... حتی عرب‌ها عادی نشده، هرگونه معاملات این چنینی فقط آتش زدن به اموال ایران برای چند ده سال است. دولت آقای روحانی باید با صلابت و شجاعت، به سوی حل همه مسائل ایران با این کشورها برود و تا آنزمان، عدم معامله این چنینی بسیار بهتر از معاملات یک طرفه و قاجاری است.
منبع: سایت الف