طرح انس با فطرت این واژه نماد موثرترین طرح فرهنگی حال حاضر در شهر شیراز است. طرحی که اثبات کرد با دست خالی نیز می توان اقدامات موثر فرهنگی انجام داد و بدون امکانات مادی و حمایت مالی ارگانها و جریانات مختلف نیز به شرط اخلاص و همیت می توان اثرگذار ظاهر شد.
برای آشنایی با نحوه عملکرد و اطلاع از کیفیت وچگونگی این طرح در یکی از شب های برگزاری آن به بلوار شهید چمران، محل برگزاری این طرح مراجعه کردیم و به گفتگو با محمد فتاح، مدیر اجرایی این طرح و از بنیانگذاران این حرکت فرهنگی نشستیم.
در ابتدا توضیح مختصری پیرامون نحوه آغاز این طرح و چرایی ایجاد آن بیان بفرمائید.
بسم الله الرحمن الرحیم. شاید برایتان جالب باشد که جرقه اولیه این طرح چرا و از کجا زده شد. در اردیبهشت سال 89 در یکی از شبها حجت الاسلام علیرضا حدائق برای سخنرانی به مسجد شهید خلیل دستغیب آمدند و بنده نیز جزو نمازگزاران آن مسجد بودم. ایشان در طی سخنرانی شان به نکته جالبی اشاره کردند که بنده را به فکر فرو برد. ایشان حدیثی از رسول گرامی اسلام نقل کردند مبنی بر اینکه روحانیون باید همانند طبیبی باشند که به میان مردم بروند و به آنها رجوع کنند. سپس بحث به اینجا کشیده شد که چرا ما روحانیون و ما حزب اللهی ها برای تبلیغ صحیح اسلام کمتر به میان مردم می رویم؟ چرا تصور می کنیم مردم باید به سراغ ما بیایند؟ این صحبت ایشان بنده را عمیقا به فکر فروبرد پس از چند مدت بنده به ایشان رجوع کردم و عرض کردم که حاضرم مسئولیت اجرایی طرحی را بر عهده بگیرم که بر اساس آن یک عده کارشناس دینی خبره به میان مردم بروند و پیرامون معارف و آموزه های اسلامی با آنها به گفتگو بنشینند. پس از چندی، در یکی از شب های خرداد ماه سال 89 استارت کار زده شد و با هماهنگی که انجام دادیم، در بلوار شهید چمران دو میز در کنار پیاده رو گذاشتیم و ایشان به همراه یکی دیگر از روحانیون تشریف آوردند و روی میزها عبارت مشاوره رایگان دینی قرار دادیم. در آن شب اتفاقات مختلفی که روی داد و استقبال و تعداد مراجعه کنندگان به حدی زیاد بود که موجب تعجب ما شده بود این اتفاق کمترین تردیدی در ما باقی نگذاشت که باید این طرح با قوت و قدرت و انسجام هرچه بیشتر آغاز و ادامه یابد.
فرمودید در آن شب نخست اتفاقاتی افتاد. این اتفاقات چه بود که سبب شد شما در انجام این طرح مصمم تر شوید؟
در آن شب اولین شخصی که برای مشاوره دینی به روحانیون این طرح رجوع کرد خانمی بود که فاقد حجاب اسلامی بود، ولی هنگامی که برای مشاوره، شروع به صحبت کرد مطالب جالبی بیان می کرد. از جمله اینکه می گفت اهل نماز است و برای محاسبه خمس مالش به ما رجوع کرده! هنگامی که شخصی که فاقد هرگونه حجاب اسلامی بود از مقید بودنش به نماز اول وقت و از مسئله خمسش صحبت کرد ما شوکه شدیم! چرا که حجاب که یکی از بدیهی ترین احکام بانوان است برای این خانم محترم تعریف نشده بود ولی ایشان به دنبال محاسبه خمسش بود! سپس از ایشان سوال شد که آیا خودشان را مقید به همه احکام دینی می دانند؟ و هنگامی که بیان کردند سعی می کنند مقید باشند بحث حجاب و وجوب آن در آیات قرآن به میان آمد وایشان از وجود چنین آیاتی اظهار بی اطلاعی و تعجب می کردند! خب این مسئله نشان می داد که یک درک و فهم ناقص از دین و احکام دینی در ایشان وجود دارد. پس از ایشان، بسیاری دیگر از مراجعه کنندگان آن شب نیز این شائبه را تقویت می کردند که فهم غلط و ناقص از دین موجب بسیاری از ناهنجاری ها و سبب بسیاری از گناهان در جامعه است که حضور روحانیت و مشاوره دینی می تواند آنها را تقلیل و برطرف کند. این مسئله از یک سو و تعداد زیاد مراجعه کنندگان ما را بر آن داشت که این طرح با قوت هرچه تمام ادامه یابد.
در مورد اینکه چگونه با امکانات بسیار محدود که شامل یک میز و چند صندلی می شد توانستید این طرح را گسترش دهید توضیح دهید...
در ابتدا ما طرح را با دو روحانی و یک میز و چند صندلی آغاز کردیم. پس از چندی که تعداد مراجعه کنندگان زیاد شد تصمیم گرفتیم که از روحانیون بیشتری دعوت به عمل بیاید که حجت الاسلام حدائق قبول زحمت کردند و مسئولیت این کار را بر عهده گرفتند. یعنی ایشان با برخی روحانیون آشنا به تبلیغ اسلامی صحبت می کردند و آنها مجاب می شدند که در این طرح شرکت کنند. در ابتدا مشاوره تنها پیرامون احکام اسلامی و مسائل فقهی بود اما پس از چندی احساس کردیم که علاوه بر اینها، به روحانیون و کارشناسانی آشنا با فرق و مذاهب اسلامی و غیر اسلامی نیز نیاز داریم. نتیجه این بود که از کارشناسان مربوطه نیز دعوت به عمل آمد و بسیاری از آنها نیز با روی گشاده دعوت ما را لبیک گفتند. پس از مدتی احساس کردیم روانشناسان دینی و مشاوران خانواده و حتی مشاوران حقوقی نیز در این طرح باید حضور داشته باشند که نهایتا با دعوتی که از این بزرگواران صورت گرفت و حضور موثر آنها، این طرح گسترش یافت و به تکامل نزدیک شد. در حال حاضر موضوعاتی که در این طرح به صورت مشاوره ارائه می شود شامل مسائل اعتقادی و دینی نظیر احکام؛ ادیان و مذاهب و فرق انحرافی، در بحث روانشناسی؛ مشاوره خانواده، مشاوره ازدواج و پیش از ازدواج، مشاوره و تربیت دینی کودک که مخصوص والدین است و حتی جدیدا مشاوره طب اسلامی و سنتی که همه مشاوره ها به صورت کاملا رایگان صورت می گیرد. علاوه بر این در بسیاری از مشاوره ها، پس از پایان مشاوره توسط کارشناس مربوطه جزوات و سی دی هایی با موضوع مشاوره انجام شده به مراجعه کننده معرفی و حتی الامکان به وی هدیه داده می شود. یعنی سعی کرده ایم مجموعه ای از کتاب ها و سی دی های آموزشی در حوزه معارف و آموزه های اسلامی و موضوعات متنوع مشاوره را در کنار این طرح داشته باشیم که نقش مکمل را برای این طرح ایفا می کنند. باید به این نکته اشاره کرد که این یک طرح خاص است. این طرح یک حرکت خودجوش و مردمی بوده است و به هیچ نهاد و ارگانی نیز وابسته نبوده و نیست. از طرفی این طرح پنج شنبه شب ها و جمعه شب ها که محل های عمومی مانند بلوار شهید چمران شلوغ و پر تردد می شوند بلافاصله پس از اقامه نماز مغرب و عشا برگزار می شود یعنی خارج از وقت اداری، در واقع تصور بنده بر این است که کارشناسان و روحانیونی که در این طرح شرکت کرده اند تمامی شان بر اساس دغدغه هایی که بابت امر به معروف و نهی از منکر و تبلیغ آموزه های اسلامی داشته اند در این طرح حضور دارند چراکه از بابت حضور در این طرح نه مبلغ و دستمزدی به آنها تعلق می گیرد و نه به قول معروف رزومه کاری برای آنها به ثبت می رسد. پس کسی که در این طرح شرکت می کند باید اخلاص داشته باشد در غیر این صورت از کارش پشیمان می شود چرا که می بیند نفع مادی و دنیوی برای او ندارد.
یعنی روحانیون و کارشناسان حاضر در این طرح هیچ مبلغی دریافت نمی کنند؟
خیر، با اینکه برخی روحانیون و کارشناسان حاضر در این طرح، بعضا در طول یک ماه بیش از سی ساعت در این طرح حضور دارند اما هیچ روحانی و کارشناسی مبلغی به عنوان دستمزد بابت حضور در این طرح دریافت نمی کند ما تنها هر از چند ماهی مبلغی به عنوان هزینه ایاب و ذهاب به برخی کارشناسان و روحانیون که باید مسافتی را طی کنند پرداخت می کنیم.
هزینه های این طرح با این گستردگی از کجا تامین می شود و کدام نهاد ها و ارگان ها از این طرح حمایت کرده اند؟
متاسفانه آن طور که باید، این طرح فرهنگی از سوی ارگان ها و نهادها مورد حمایت قرار نگرفته است. حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در سال 89 در سفری که به شیراز داشتند، در جریان این طرح قرار گرفتند و در جلسه ای که خدمت ایشان رسیدیم، قرار شد این طرح به صورت ماهانه از طریق تامین برخی روحانیون و مشاوران مذهبی از سوی دفتر ایشان مورد حمایت و تامین قرار بگیرد که بحمدلله این امر محقق شده این مهمترین کمکی بوده که به این طرح شده است. وسایل سخت افزاری مانند میز ها و صندلی های مورد استفاده را از برخی مراکز خیریه به صورت امانی در ابتدا تهیه می کردیم همچنین هزینه های دیگر طرح نیز توسط خیرین و کمک های مردمی تامین شده است. اما متاسفانه از سوی ارگان ها و نهادهای فرهنگی و مذهبی در جهت حمایت از این طرح، کاری و کمک چندانی صورت نگرفته است این در حالی است که این طرح اثرات عمیق و شگرف فرهنگی و مذهبی داشته است. این گلایه وجود دارد که چرا این طرح مورد حمایت و تبلیغ ارگان های مختلف نظیر صدا و سیما و دیگر رسانه ها قرار نمی گیرد؟ به عنوان مثال صدا و سیمای استان فارس هم اکنون برنامه هایی مثل خوشا شیراز را در دستور کار خود دارد چه عیبی دارد که در کنار این قبیل برنامه ها، برنامه های فرهنگی و موثری نظیر این طرح نیز مورد تبلیغ و معرفی مردم قرار گیرند؟ اگر این طرح مورد معرفی و تبلیغ قرار گیرد قطعا اثرات آن بیشتر نیز خواهد شد.
آیا بجز بلوار شهید چمران، این طرح در مناطق دیگری نیز برگزار می گردد؟
در ابتدا، این طرح تنها در ایام تابستان در بلوار شهید چمران و در فضای باز برگزار می شد اما پس از اتمام تابستان و سرد شدن هوا، به این نتیجه رسیدیم که ادامه این طرح در فضای باز میسور نیست به همین دلیل در آبان ماه سال 89 بررسی هایی صورت دادیم که این طرح برای ادامه در چه مکان هایی می تواند برگزار شود که مورد استقبال مردم نیز قرار گیرد، پس از بررسی های صورت گرفته به این نتیجه رسیدیم که اگر این طرح در مجتمع های تجاری صورت گیرد با توجه به جو ضد فرهنگی و بعضا ناهنجاری های مذهبی که در برخی از این مجتمع ها وجود دارد، قطعا اثرات شگرفی خواهد داشت. فلذا در زمستان 89 با توجه به استقبال مسئولان مجتمع تجاری افتاب، به این مجتمع رجوع کردیم که در حال حاضر به مدت دو سال است که در فصل سرما در آنجا حضور داریم. علاوه بر آن، از امسال در بوستان آزادی واقع در فلکه گاز نیز دوشنبه شب ها حضور داریم، و صبح های جمعه در مصلای نماز جمعه سه ساعت قبل از شروع خطبه ها حضور داریم. البته قصد داشتیم و قصد داریم در مجتمع های تجاری دیگری نیز حضور یابیم. به عنوان مثال به مجتمع ستاره فارس رجوع کردیم اما پس از بررسی که صورت دادیم متوجه شدیم با توجه به محدودیت شدید فضا در این مجتمع، امکان برگزاری طرح وجود ندارد. البته مجتمع های تجاری دیگری نیز بوده اند که مسئولان آن با برگزاری این طرح در مجتمعشان مخالفت کرده اند و یا مجتمع تجاری دیگری علیرغم اینکه از سوی مسئولانش برای برگزاری این طرح استقبال صورت گرفت، اما عملا با مخالفت جدی برخی مغازه داران این مجتمع قرار گرفت و نهایتا از برگزاری طرح در آنجا منصرف شدیم
علت مخالفت چه بود؟
شاید حضور روحانیت و کارشناسان دینی را برای فضای کسب و کارشان مضر تشخیص داده اند!!
ادامه دارد...
در ادامه خواهید خواند: از مسلمان شدن توریست مسیحی تا دیدار 22 نفر از اساتید آلمانی از این طرح / از وعده های محقق نشده احمدزاده و سجادی تا حمایت های صادق عابدین از این طرح / احداث ساختمان و گسترش این طرح و برنامه هایی جهت توسعه و گسترش امر به معروف و نهی از منکر