وقتی صمغ درخت روی سر ستون «گاو دوسر» تخت جمشید میریزد
تاریخ انتشارچهارشنبه ۳۱ تير ۱۳۹۴ ساعت ۱۹:۱۶
سرستونهای «گاو دوسر» در تخت جمشید شاهکار هنر معماری دوران باستان محسوب میشود که امروز یکی از آنها زیردرختی قرار گرفته که ریزش صمغ آن باعث آسیب دیدگی اثر میشود.
به گزارش حافظ نیوز به نقل از مهر، یکی از شگفتیهای مجموعه جهانی تخت جمشید وجود سرستون های گاو دو سر است که با وزنی معادل ۱.۵تن بر فراز ستونهای سنگی کاخ های این مجموعه قرار دارد و هم اکنون برخی از این سرستون ها را می توان در این محوطه جهانی دید.
سرستون هایی که گذشت زمان و عوامل طبیعی آسیب های متعددی را بر آنها وارد کرده و به رغم اینکه برخی از این سرستون ها در محفظه ای شیشه ای قرار گرفته اند اما به دلیل جاگیری نامناسب در معرض خطر هستند.
یکی از این سرستونهای هخامنشی که جلوه ای از هنر هنرمندان در ۲ هزار و ۵۰۰ سال قبل است در نزدیکی موزه تخت جمشید قرار دارد.
سرستونی که اطرافش را دیوارهای شیشه ای احاطه کرده و درختان متعددی هم سایه بان آن شدند اما آن طور که برخی از کارشناسان میراث فرهنگی می گویند قرار گرفتن این سرستون ۲ هزار و ۵۰۰ ساله در زیر درخت در دراز مدت آسیب های جدی به اثر وارد می کند زیرا ریزش صمغ درختان، لانه سازی پرندگان و… بر روی این اثر سنگی به مرور زمان آن را تخریب می کند.
از طرفی هم به دلیل نوع حجاریها و تزئیناتی که بر روی سنگ وجود دارد می طلبد این سرستون به صورت اصولی حفاظت و حتی مرمت شود.
یک دکترای مرمت آثار تاریخی در این خصوص به خبرنگار گفت: سر ستون گاو دوسر که در حال حاضر در نزدیکی موزه تخت جمشید قرار دارد در واقع یکی از سرستون های کاخ آپادانا بوده که جزو شاهکارهای هنر معماری دوران باستان محسوب می شود.
مریم شیروانی افزود: این کاخ که به آپادانا یا کاخ بار داریوش و خشایار خوانده می شود دارای ۷۲ ستون بوده که ارتفاع هر ستونی به ۲۰۰ متر می رسیده و بر فراز آن نیز سرستون هایی از گاو دو سر یا شیر دو سر وجود داشته و همان طور که در کتب تاریخی آمده هر یک از این ستون ها ۹۰ تن وزن داشته اند و وزن سرستون ها نیز به ۱.۵ تن می رسیده است که در حال حاضر برخی از این سرستون های سالم که انگشت شمار هم هستند را می توان در محوطه مجموعه جهانی تخت جمشید دید.
وی ادامه داد: بر اساس اعتقاد کارشناسان، گاو در هنر هخامنشی پاینده و نگهدارنده به شمار می رفته و به همین دلیل در سر ستون ها و در درگاه ها به کار رفته اما از طرفی گاو به ماه هم مربوط می شد و به حاصلخیزی و باروری هم ربط پیدا می کند.
این دکترای حوزه مرمت ادامه داد: قرار گرفتن این سرستون در زیر درخت می تواند مشکلاتی را برای آن به وجود آورد که به عنوان نمونه می توان به لانه سازی پرندگان و ریختن برگ و صمغ درختان بر روی آن اشاره کرد.
شیروانی افزود: عوامل موثر در تخریب این سرستونها و هر نوع بنایی شامل فضولات پرندگان، صمغ درختان، بارندگی، باد و… است که روند فرسایش را تشدید می کنند.
وی در خصوص راهکارهای مناسب برای حفاظت از این سرستون گفت: با توجه به اینکه سرستون گاو در نزدیکی موزه در یک شیشه نگهداری می شود بهترین روش برای حفاظت از آن انتقال به داخل موزه است.
این دکترای مرمت بیان کرد: به طور حتم اگر برای آن سقف در نظر گرفته شود به دلیل شرایط جوی و رطوبت ایجاد شده، این سرستون دچار پوسیدگی شده واز این می رود از این رو انتقال آن به داخل موزه به عنوان یکی از المانهای تخت جمشید بهترین روش برای نگهداری است.
مدیر پایگاه تخت جمشید: سرستون گاو دو سر جابجا می شود
مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید به خبرنگاران گفت: طرحی برای حفاظت و مراقبت اصولی از کتیبه ها و نقوش برجسته و مجسمه های سنگی در مجموعه جهانی تخت جمشید آماده شده و در صورت تامین اعتبارات لازم برخی از این کتیبه ها مسقف می شود.
مسعود رضایی منفرد افزود: محفظه ای شیشه ای حافظ مناسبی برای این مجسمه ها است و برخی از این مجسمه ها که تقریباً سالم هم هستند در این دیوارهای شیشه ای جای گرفته اند و فضای مسقفی هم دارند اما سر ستونی که در نزدیکی موزه قرار دارد به زودی مسقف و یا از آن محل جابجا خواهد شد.
وی تاکید کرد: طبق برنامه ریزی های به عمل آمده و در طرح پیشنهادی کتیبه داریوش نقش برجسته کاخ بار عام و سر ستون های گاو دو سر مجموعه به زودی مسقف و به صورت اصولی حفاظت خواهند شد.
به گزارش مرو نیوز، با توجه به اینکه این آثار که در مجموعه تخت جمشید قرار گرفته اند جزو شاهکارهای ایران باستان محسوب می شوند، می توان با راهکارهای ساده و کم هزینه نسبت به نگهداری از آنها اقدام کرد تا اینگونه شاهد ریزش صمغ درختان یا لانه سازی پرندگان بر فراز آنها نباشیم.