ورق مذاکرات هسته ای در دقیقه 90 برگشت؛ آمریکا مواضع خود را تغییر داد/ تغییر موضع آمریکا؛ نمایشی یا واقعی؟/ ظریف: در بین مسیر که اسب ها را تعویض نمی کنند!/ آیا پیش بینی رهبر انقلاب در خصوص دورنمای مذاکرات به واقعیت پیوسته است؟

دکتر ظریف پس از مذاکره یک ساعت و پانزده دقیقه ای امشب خود با جان کری و بعد از برگزاری مراسم احیا در جمع خبرنگاران حاضر شد و با بیان این جمله که: « متاسفانه ما شاهد تغییر مواضع، زیاده‌خواهی و هم شاهد این هستیم که چندین کشور ۱+۵ دارای مواضع متفاوتی هستند. این مسائل، مذاکرات را دشوار کرده است»، احتمال دست یابی به توافق را زمانی در دسترس دانست که «طرف مقابل بدنبال یک توافق شرافتمندانه متوازن باشد»

پیش از این محمد جواد ظریف پیامی را با این مضمون توئیت کرد که «‌به شدت در حال کار هستیم، ولی نباید عجله کرد تا کار به خوبی انجام شود. این حرف را جدی بگیرید؛ شما نمی توانید اسب‌ها را در وسط مسیر عوض کنید.»

«شما نمی‌توانید اسب ها را در وسط مسیر عوض کنید»، ظاهرا بخشی از سخنرانی آبراهام لینکن رئیس جمهور اسبق آمریکا در سال ۱۸۶۴ بوده و منظور ظریف در اینجا این بوده که «‌نمی‌‌توان مسیری را که مدت‌هاست آغاز شده، تغییر داد».

بعد از پیام توئیتی ظریف گمانه زنی ها در خصوص معنای مثال به کار برده شده از سوی وی گزارشگر گاردین با رمز گشایی از سخنان ظریف اولین بمب خبری را در فضای رسانه ای حاکم بر کوبورگ منفجر کرد به گونه ای که سخنرانی کوتاه جان کری از کانون توجهات رسانه ای خارج شد. گزارشگر روزنامه گاردین می نویسد؛ دلخوری ایرانی ها به خاطر بسته پیشنهادی است که روز چهارشنبه برای حل اختلافات باقی مانده در مجموعه گروه ۱+۵ ارائه شده است و همه آن را پذیرفته بودند اما پس از ویدئو کنفرانس جان کری با اوباما، ایالات متحده آمریکا آن را نپذیرفت.

لاوروف وزیر امور خارجه روسیه نیز به گونه ای دیگر آن را تایید کرده است و گفته است: «تقصیر طرف های غربی بود که متن قطعنامه شورای امنیت را نپذیرفتند، نه ایران.»

همچنین فدریکو موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوال منظور پیام توئیتی ظریف گفت: « در حال حاضر ما در تلاش برای توافق جامع بر اساس چارچوب به دست آمده در لوزان هستیم و طرف های مختلف نمی توانند مواردی جدید به این توافق اضافه کنند زیرا قرار نیست دو بار مذاکره شود.»

به نظر می رسد اشاره ظریف به زیاده خواهی‌هایی است که طرف غربی قصد پایان دادن به آن را ندارد. چرا که آمریکا بعد از بیانیه لوزان، برای دومین بار نیز از موضع چند روز گذشته خود عقب نشسته و مطالبات جدیدی را مطرح کرده است و طبق برخی شنیده‌ها این اقدام بعد از ویدئو کنفرانس چهارشنبه شب تیم مذاکره کننده آمریکایی با باراک اوباما صورت گرفته.

در همین راستا کاخ سفید نیز در بیانیه ای از تماس ویدئو کنفرانسی اوباما و تیم مذاکره کننده هسته ای آمریکا خبر داده بود. در بیانیه کاخ سفید آمده بود: «اوباما حدود و ثغور توافق نهایی هسته ای با ایران را ترسیم کرده و راهنمایی های لازم را در این باره به تیم آمریکایی ارائه داده است.»

این کنفرانس ویدئویی، پس از جلسه فشرده ای که اوباما با سناتورهای حزب دموکرات داشته صورت گرفته است.

این در حالیست که یک مقام ارشد ایرانی حاضر در مذاکرات نیز در مصاحبه با خبرنگاران در وین، خبر از تغییر مواضع طرف امریکایی در مذاکرات هسته ای پس از این کنفرانس ویدئویی داده بود. 

وی پیش از مذاکره کری و ظریف با بیان اینکه طرف غربی از همان زمان حصول تفاهم لوزان تغییر در مواضعش را آغاز کرده، گفت: «ما شاهد تغییرات در موضوعات متعددی بوده‌ایم، به خصوص از شب گذشته. این موضوعات، گستره‌ای از تحریم‌ها گرفته تا طول دوره توافق تا موضوعات هسته‌ای را شامل می‌شود. مسئله تفسیر برخی از همکاران ما از تفاهم لوزان است. همه باید به مفاد آن تفاهم پایبند باشند. ما نیاز به تضمین‌های مطمئن از طرف غربی نیاز داریم که بدانیم آن‌ها به تعهداتشان پایبند می‌مانند. احساس ما این است که همچنان تلاش می‌شود به جای عبور از تحریم‌ها، آن‌ها حفظ شوند... برخی در آمریکا وابستگی احساسی به تحریم‌ها دارند و در تحریم‌ها گیر افتاده‌اند و نمی‌دانند چطور از آن خارج شوند. دست کشیدن از عادات قدیمی دشوار است، اما آن‌ها باید اجازه دهند که این عادت از بین برود.»

این مقام ارشد ایرانی در ادامه به اصرار طرف غربی برای دسترسی به اماکن نظامی ایران هم اشاره کرد و گفت: «کسب اطمینان مذاکره‌کنندگان نباید بهانه‌ای برای ورود به سایت‌های نظامی ایران باشد.»

وی همچنین افزود: «ما شاهد تعهدات متقابل از جانب ایالات متحده نبوده‌ایم. آمریکا باید تصمیمات جدی بگیرد. ایران به مذاکرات متعهد بوده است.»

مقام ارشد ایرانی با اشاره به اختلافات درونی در گروه ۱+۵، گفت در گفت‌وگوها ناگهان هر کشور عضو این گروه برای خود خطوط قرمزی تعیین کرده است. وی ادامه داد: «دوستان ما، بیش از آنکه با مذاکره کننده، برای مذاکره در میان خود وقت صرف کرده‌اند.»

به نظر می رسد  آمریکایی ها با این شیوه می خواهند بر جمهوری اسلامی ایران فشار بیاورند و تا بدون دادن امتیاز، امتیازاتی را از ایران بگیرند و این یک رویه تکرار شده از سوی آنهاست بطوریکه پس از قرائت بیانیه لوزان نیز در اقدامی خلاف واقع، تفسیر به رایی یکجانبه در قالب فکت شیت منتشر کردند که تمامی موارد مورد توافق را که ماه ها بر سر آن ها مذاکره شده بود را نقض می کرد و این بار نیز در پایان مذاکرات که زمان تصمیم گیری های سخت برای آنان بوده است، زیر میز مذاکره زده و موارد جدیدی را که حتی فکت شیت امریکایی را نیز نقض می کرد و بارها بدتر از آن بود را به تیم مذاکره کننده ایرانی پیشنهاد دادند.

آیا پیش بینی رهبر انقلاب در خصوص دورنمای مذاکرات به واقعیت پیوسته است؟

مقام معظم رهبری پس از بیانیه لوزان و انتشار فکت شیت ایرانی در هشداری فرموده بودند: « من البتّه هیچ‌وقت نسبت به مذاکره‌ی با آمریکا خوش‌بین نبودم. نه از باب یک توهّم بلکه از باب تجربه؛ تجربه کردیم. حالا اگر یک روزی ــ ما که در آن روز قاعدتاً نخواهیم بود ــ شماها ان‌شاءالله در جریان حوادث و جزئیّات و یادداشت‌ها و نوشته‌های این روزها قرار بگیرید، خواهید دید که این تجربه‌ی ما از کجا حاصل شده؛ تجربه کردیم. لکن با وجود اینکه من خوش‌بین نبودم به مذاکره‌ی با آمریکا، با این مذاکرات موردی، مخالفت نکردم، موافقت کردم؛ از مذاکره‌کنندگان هم با همه‌ی وجود حمایت کردم، الان هم حمایت میکنم...

 لکن درعین‌حال جدّاً دغدغه دارم؛ این دغدغه ناشی از آن است که طرف مقابل بشدّت اهل فریب و دروغ و نقض‌عهد و حرکت در خلاف جهت صحیح است؛ طرف مقابل این‌جوری است. یک نمونه‌اش در همین قضیّه اتّفاق افتاد؛ بعد از آنکه که مذاکره‌کنندگان ما مذاکره‌شان تمام شد، بعد از چند ساعت بیانیّه‌ی کاخ سفید منتشر شد در تبیین مذاکرات. این بیانیّه‌ای که آنها منتشر کردند ــ که اسمش را میگذارند «فکت‌شیت» ــ در اغلب موارد خلاف واقع است؛ یعنی روایتی که اینها دارند از مذاکرات و از تفاهمهایی که انجام گرفته است میکنند، یک روایت مخدوش و غلط و خلاف واقع است. این بیانیّه را آوردند من دیدم؛ چهار پنج صفحه است؛ این چهار پنج صفحه در ظرف این دو سه ساعت که تهیّه نشده؛ در همان حالی که اینها داشتند مذاکره میکردند، این بیانیّه را هم نشستند تأمین کردند. ببینید، طرف این‌جوری است؛ دارد با شما حرف میزند، بر سر یک موضوعاتی تفاهم به‌وجود می‌آید، در همان حالی که دارد با شما حرف میزند، دارد یک اعلامیّه‌ای تهیّه میکند که برخلاف آن چیزی است که بین شما و او دارد میگذرد و تا مذاکره‌تان تمام شد، آن اعلامیّه را منتشر میکند! طرف این‌جوری است؛ طرف طرف بدعهدی است، طرف متقلّبی است. »

منبع: رجانیوز