«اصل ولایت فقیه»؛ معیاری که باعث جدایی امام خمینی و اصلاح طلبان شد/ روایتی متفاوت از حزبی که امام گفت تا حزبی که چپ ها سامان دادند!

 

 

حزب سیاسی در لغت به معنی گروهی از مردم است که با هویت ایدئولوژیک مشترک و با هدف به دست آوردن قدرت حکومت از راه انتخابات و یا از راه‌های دیگر سازمان یافته‌اند.¹ این شیوه گردآوری افراد برای کسب قدرت سیاسی، یک شیوه غربی و وارداتی می‌باشد و در کشور ما از زمان مشروطیت مورد استقبال و استفاده سیاست مداران قرار گرفت. همین غربی بودن فرهنگ تحزب، علتی شد تا بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی همواره نسبت به این فرهنگ سیاسی غربی در بین سیاسیون کشور نگران باشند و نسب به پیامدهای آن اینچنین هشدار دهند: «من گمان می‌کنم که از اول که احزاب پیدا شده است در امثال ایران، این یک طرحی بوده است از خارج. آن‌ها احزاب دارند، آن مملکت‌های دیگر، لکن احزابی که آن‌ها دارند فرمش یک جور دیگر است. این طور نیست که یک کاری بکنند که برای کشورشان مضر باشد لکن وقتی صادر شد به این مملکت‌ها برای اینکه توجه به عمق مسائل ندارند، احزابی درست می‌شوند که به حال کشورشان مضر است....» (امام خمینی (ره)، 9/10/1358) به همین منزله امام (ره) توجه خاصی به ویژگی‌ها و اهداف حزب در یک حکومت اسلامی داشتند تا مبادا پیامدهای منفی تحزب در غرب، در نظام اسلامی ایران نیز واقع شود. خصوصیات احزاب از دیدگاه امام خمینی (ره) که در سخنرانی‌ها و کلام ایشان نمایان است را می‌توانیم در چهاردسته تقسیم بندی کنیم:

 

1-1 گفتمان: دینی، اللهی و اسلامی بودن

بر اساس دیدگاه امام (ره) حزب باید دارای ایده اسلامی و حزب اللهی باشد: «این طور نیست که حزب بد باشد یا هر حزبی خوب باشد. میزان ایدة حزب است و اگر ایده چیزی دیگر باشد این حزب شیطان است، هر اسمی هم داشته باشد، بنابراین ما باید کوشش کنیم حزبمان را حزب الله کنیم». (امام خمینی (ره)، صحیفه نور، ج 17، صفحه 45)

 

1-2 وظیفه حزب: دعوت کردن به خدا نه خود

امام ویژگی این حزب الهی را اینگونه توصیف می‌کند «حزب الهی، آثارش این است که رو ح خداست، یعنی کوشش آن این است که دعوت به خود نکند و دعوت به خدا بکند، دعوت به طبیعت نکند و دعوت به الوهیت و ملکوت بکند و این علامتی است که انسان خودش می‌تواند بفهمد که کجا می‌رود». (صحیفه نور، ج 17، صفحه 191)

 

1-3 سیاست خارجی حزب: مباره با مستکبرین و حمایت از مستضعفین جهان

ایشان در سخنرانی 27 مرداد 1358، نگاه احزاب به خارج از کشور را اینگونه ترسیم می‌کند: «من امیدوارم که یک حزب به اسم حزب مستضعفان در تمام دنیا بوجود آید و همه مستضعفان با هم در این حزب شرکت کنند و مشکلاتی را که در سر راه آن‌هاست، از میان بردارند و در مقابل مستکبرین و چپاول‌گران شرق و غرب قیام کنند و دیگر اجازه ندهند که مستکبرین بر مستضعفان عالم ظلم کنند»(صحیفه نور، ج 17، صفحه 191)

 

1-4 دیدگاه حزب در مواجهه با رقبای سیاسی: حفظ وحدت و پرهیز از تفرقه

امام بر حفظ وحدت جناح‌های کشور و جلوگیری از تفرقه و نفاق بین گروه‌ها و دسته‌های سیاسی تأکید بسیار فراوانی دارند: «باید احزاب با هم دست به هم بدهند، این حزب کذا و آن حزب کذا، هرکه برای خودش کار بکند، نباشد...»(صحیفه نور جلد 3، 413) و ایشان در جای دیگر اشاره می‌کند اختلاف بین گروه‌ها و احزاب نامطلوب بوده و در جهت تخریب وحدت و منافع ملی و استراتژیک نظام است: «وقتی بنا شد که آن اشخاصی که مؤثر هستند، آن اشخاصی که امید این است که مملکت به واسطه آن‌ها اصلاح بشود، این‌ها تمام قوایشان را صرف کنند در اینکه خودشان به جان هم بیفتند، دعوا کنند خودشان با هم، تمام نوشته‌هایشان بر ضد هم، هر کدام دیگری را رد کند، هر کدام دیگری را طرد کند و این‌ها، یا بعضی آن‌ها دانسته این کارها را می‌کردند، و از عمال ابتدایی خارجی‌ها بودند، و بعضی آن‌ها هم ملتفت قضیه نبودند که دارند آن‌ها را می‌کشند به یک راهی که مخالف با مصلحت کشور خودشان است». (صحیفه نور جلد 5، 276)

 

 

پس از بیان ویژگی‌های حزب از دیدگاه امام (ره)، اکنون نوبت به بررسی خصوصیات احزاب اصلاح طلب و یا به اصطلاح چپ در بعد از انقلاب می‌رسد تا بهتر بتوانیم با حزب مورد نظر رهبر انقلاب مقایسه کنیم: