ایران حائز رتبه اول منطقه در تولید مقالات علوم رایانه شد

ایران از منظر تعداد مقالات علوم رایانه در صدر کشورهای منطقه قرار گرفته و از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۳، ۲۸ هزار و ۵۸۸ مقاله منتشر کرده است. اندازه گیری شاخص های مربوط به علم و فناوری از قبیل تعداد مقالات، کتاب ها، رساله های پژوهشی و اختراعات ثبت شده نقش مهمی در تدوین سیاست های مربوط به این حوزه دارند. شاخص های ذکر شده در گزارش پیش رو از جنس شاخص های خروجی و از دستاوردهای تحقیق و توسعه اند که در فرآیند نوآوری مورد توجه خاص سیاست گذارانند. برخی مطالعات میزان رشد و توسعه فناوری در کشور و رتبه ایران در سطح منطقه یا جهان را با تأکید بر شاخص های علمی و به طور خاص تعداد مقالات بررسی می کنند و بعضی دیگر نیز به دلیل ارجاعات پایین به مقالات کشورمان مدعی کم کیفیتی مقالات ایرانی و لزوم تلاش برای افزایش کیفیت تحقیق و پژوهش در کشورند. برای بررسی این دیدگاه ها، در این گزارش وضعیت ایران در زمینه شاخص های علمی حوزه علوم رایانه (مشتمل بر رشته های هوش مصنوعی، ریاضیات و نظریه رایانشی، طراحی با کمک رایانه و گرافیک، ارتباطات و شبکه های رایانه ای، برنامه های کاربردی علوم رایانه، علوم رایانه، تشخیص الگو و دید رایانه ای، معماری و سخت افزار، تعامل انسان رایانه، سیستم های اطلاعاتی، پردازش سیگنال و نرم افزار) بررسی و به طور خاص رتبه ایران از نظر شاخص مقالات با کشورهای منطقه مقایسه و با توجه به وضع موجود پیشنهادهایی ارائه شده اند. شاخص ها به دو دسته کیفی و کمی تقسیم شده اند. در شاخص های کمی هدف اندازه گیری تعداد مقالات منتشر شده و در طول سال های مختلف است اما این شاخص ها به تنهایی برای ارزیابی مقالات علمی کافی نیستند؛ لذا شاخص های دیگری نیز برای بررسی های مورد نظر قرار گرفته اند. • تعداد ارجاع به مقاله (Citation): نشان دهنده تعداد کل ارجاعات داده شده به مقاله های یک کشور مشخص است. • تعداد ارجاع به خود (Self-Citation): نشان دهنده تعداد ارجاعاتی است که نویسندگان یک مقاله به مقالات قبلیکشور خود می دهند. زیاد و کم بودن به خود، فی نفسه مبین حقیقتی خاص نیست. • شاخص اچ (H-index): تعداد مقالات یک کشور (h) که حداقل h بار مورد ارجاع قرار گرفته اند. جدول زیر رتبه ایران را از نظر مقالات و شاخص های ارزیابی آنها در حوزه علوم رایانه در بین کشورهای خاورمیانه نشان می دهد. با توجه به جدول که از سوی معاونت پژوهش های زیربنایی و امور تولیدی دفتر مطالعات ارتباطات و فناوری های نوین مرکز پژوهش های مجلس ارائه شده، تعداد مقالات علوم رایانه تا از سال 1996 تا پایان سال 2013 براساس پایگاه اسکوپوس 28 هزار و 588 مقاله بوده است. آمارها نشان می دهد ایران از سال 2010 در صدر کشورهای منطقه قرار گرفته و توانسته است رتبه جهانی خود را از 45 در سال 1996 به 17 در سال 2013 برساند.