سعید زحمت کشان گفت: : بافت تاریخی فرهنگی شیراز یک نگاه بنیادین و پارادایم خاص خود را می طلبد و مداخلات ما باید در سطح های مختلفی از جمله بازآفرینی و نوزایی صورت بگیرد و این یک اقدام کاملا تخصصی که با مشارکت شهروندان محلی ، بخش دولتی و خصوصی و همچنین فعالان این عرصه به نتیجه می رسد که برای حرکت در یک مسیر درست نیازمند طرح های استراتژیک و هدفمند با مشخص کردن شرح وظایف جامعه هدف درگیر با آن راهبری خواهد شد .
ارزش افزوده با طرح و برنامه هدفمند در محله تاریخی و منحصر بفرد اسحاق بیگ شیراز
تاریخ انتشارشنبه ۲۰ مهر ۱۳۹۸ ساعت ۱۰:۰۶
به گزارش حافظ خبر، بافت تاریخی فرهنگی شیراز که همواره مورد توجه بسیاری از مسئولان و شهروندان واقع شده است ضرورت توجه و نگاهی ویژه مختص به خود را دارد و این موضوع در طرح های مصوب اداره راه و شهرسازی هم به عنوان منطقه خاص و واجد ارزش پیگیری و قانون گذاری می شود که مطالعات دقیق و کارشناسی در این حوزه شهری نقشی بارز و تاثیرگذار دارد .
شهر تاریخی فرهنگی شیراز نیز در گذشته از محلات مختلف تشکیل شده است که ساکنین آن بر اساس نظام قومیتی ، فرهنگی اجتماعی ، مذهبی و ... آن دوران زندگی کرده اند و الان نیز جریان زندگی در این محلات نیازمند بازآفرینی است که در این خصوص با یکی از کارشناسان این حوزه ، مهندس سعید زحمت کشان به گفت و گو پرداختیم که در ادامه بخشی از صحبت های وی را بازگو خواهیم کرد.
سعید زحمت کشان از کارشناسان فعال حوزه بافت تاریخی نسبت به شاخص ها و معیارهای مورد نظر محلات تاریخی بیان کرد : با نگاهی به تاریخ بافت های کهن شهرهای ایران و همچنین تاریخچه محلات مختلف به طور مصداق ، محله اسحاق بیگ ، متوجه وجود بناهایی فاخر و ارزشمند می شویم که هم از نظر معماری و هم از نظر ارزش های فرهنگی اجتماعی و تاریخی مخاطب را به داشته های غنی بافت تاریخی فرهنگی شیراز آگاه تر می کند . امروزه متخصصان امور مدیریت شهری و همچنین شهروندان در خصوص ارزیابی محلات شهری به ویژه در بافت های تاریخی از ویژگی هایی سخن می گویند که ارزش افزوده به محلات می دهند و این بدان معناست که باید در مداخلات صورت گرفته و در حال انجام نسبت به شاخص ها و معیارهایی توجه کنیم که بر اساس آن بتوانیم ارزیابی مناسبی از این محله ها داشته باشیم تا بافت تاریخی های فرهنگی به معضل و بیماری سوداگری گرفتار نشوند .
وی نیز در خصوص ارزش افزوده و سوداگری هایی که ممکن است هر بافت شهری از جمله بافت های واجد ارزش را تهدید و یا تبدیل به یک فرصت کند ، اضافه کرد : همانطوری که شهروندان جامعه از وضعیت بیمار اقتصادی اطلاع دارند در خصوص سوداگری به عنوان یکی از مشکلات اساسی شهرهای ما که ممکن است در بافت و بناهای تاریخی به وجود بیاورند ، آگاهی دارند که بعضا با راهکارهای مقابله با پیشگیری و درمان این بیماری آشنایی ندارند . در واقع شهروندان محل و سرمایه گذاران در بستری از فرصت ها و مشکلات قرار می گیرند که در خصوص مشکل سوداگری بسته به موقعیت مکانی و زمانی تصمیم گیری هایی درست و نادرست اتخاذ می کنند که پیشنهاد ما به مدیریت شهری ، متولیان و همچنین دستگاه های قضایی و بازرسی ، مدیریت جدی بر این اتفاقات است تا امنیت و رضایت شهروندان محل و سرمایه گذاران محقق شود .
این فعال حوزه بافت های تاریخی افزود : اگر قرار باشد محله ای نه فقط در بافت تاریخی فرهنگی بلکه در هر محله ای از شهرهای ایران ارزش پیدا کند ، باید در آن محله ارزش هایی وجود داشته باشد و بر اساس آن ارزش افزوده به محل مورد نظر داده شود .
زحمت کشان در خصوص ارزش هایی که یک محله باید داشته باشد افزود : در ساختار شهری گذشته شهرهای ایران از جمله شهر شیراز ، محلات نیز نقش بارز و ویژه ای در بافت شهری داشته اند که بر اساس نظام قومیتی ، مذهبی ، اجتماعی و ...تقسیم بندی می شدند که هر کدام نیز از کاربری های مختلف در مقیاس های گوناگون بر اساس نیاز و خواسته های محلی تشکیل شده بودند که این در قالب یک وجه کالبدی ، فرهنگی اجتماعی ، زیستی و اقتصادی نمایانگر و تعریف میشده که اکنون نیز ما باید این ارزش ها را بازآفرینی کنیم .
وی ادامه داد : بازآفرینی یک رویکرد است و اصلاحات همزمان مختص به موضوع مورد نظر خود را می طلبد و این به معنی این است که مداخلات اخیر صورت گرفته در محلات تاریخی به عنوان مثال محله اسحاق بیگ محدود به اقدامات سطحی نشود و به زیرساخت ها توجه شود . هر چند که به لزوم و نقش بسیار مثبت محرک های رشد اعتقاد و تاکید داریم .
زحمت کشان که در سال جاری از او به عنوان فعال علمی و پژوهشی بافت تاریخی تجلیل و معرفی شد نسبت به غیرمتخصصان فعال در این حوزه ابراز نگرانی کرد و خواستار اصلاحات رویه و فرآیندکاری آن ها شد در این زمینه بیان کرد : خوشبختانه از سالیان دور تا به اکنون به ویژه در سال های اخیر فعالیت هایی از جانب دوستداران میراث فرهنگی شاهد هستیم که موجب شادمانی همه شهروندان و شیراز دوستان است اما در برخی از مواقع با گفت و گو با آن ها شاهد اشتباهاتی در ادبیات تخصصی ، کلامی و کاریشان هستیم که به عنوان یک شهروند با تخصص معماری و مرتبط در امور شهری برای پاسداری از تعهدمان نسبت به شهر بر اساس منشور حقوق شهروندی که در جهان به عنوان یک فرهنگ مطرح است ، از آن ها نیز خواستار اصلاحات مد نظر هستیم .
وی افزود : بافت تاریخی فرهنگی شیراز یک نگاه بنیادین و پارادایم خاص خود را می طلبد و مداخلات ما باید در سطح های مختلفی از جمله بازآفرینی و نوزایی صورت بگیرد و این یک اقدام کاملا تخصصی که با مشارکت شهروندان محلی ، بخش دولتی و خصوصی و همچنین فعالان این عرصه به نتیجه می رسد که برای حرکت در یک مسیر درست نیازمند طرح های استراتژیک و هدفمند با مشخص کردن شرح وظایف جامعه هدف درگیر با آن راهبری خواهد شد .
زحمت کشان در خصوص منحصربفرد بودن محله اسحاق بیگ شیراز خاطرنشان کرد : با توجه به پیشینه تاریخی ، ارزش ها و داشته های منحصربفردی که در این محله وجود دارد توجه ویژه ای از جانب شهروندان و مسئولان به آن ، می تواند این محله را به عنوان یک پروژه هدف به صورت نمونه در کشور معرفی کند . در واقع ما علاوه بر بناهای شاخصی نظیر مدرسه خان و مجموعه نصیرالملک و قوام که در سطح جهان و کشور زبانزد محافل مختلف تخصصی و عمومی هستند با محله ای مواجه هستیم که قابلیت های فراوانی برای تشویق و البته تدوین سیاست های بازآفرینی شهری ویژه بافت های تاریخی با هدف تقویت و بالابردن کیفیت جریان زندگی شهروندان محل است .
وی تصریح کرد : اکنون نیز اقدامات مثبتی در حال اتفاق هست که اگر درست راهبری نشوند خود نیز ممکن است به یک چالش تبدیل شوند . به عنوان مثال تغییر کاربری ها در این محل به اقامتگاه های سنتی ، سفره خانه و سایر کاربری های مرتبط با صنعت گردشگری تا آن جایی مثبت ارزیابی می شود که طبق یک طرح هدفمند البته خارج از جو سوداگری با حقوق شهروندان محل در یک راستا باشند که غیر از این صدمات جبران ناپذیری را به محله خواهد زد .
مشاور رئیس اداره و راه شهرسازی شهرستان شیراز در خصوص روش برخورد ما با نقاط قوت و ضعف محله تاریخی اسحاق بیگ بیان کرد : صحبت در خصوص روش برخورد ما محلات تاریخی بحثی مفصل به خود را دارد که در نشستی تخصصی قابل بررسی است اما آن چیزی که می تواند مداخلات ما چه در مقیاس بنا و چه در مقیاس محله یا بافت ، موفق و یا ناموفق کند موضوع و یا شاید مسئله شناخت باشد که این خود یک فرآیند علمی و تجربی است .
زحمت کشان در پایان از تلاش ها و گام های مثبت شهرداری منطقه تاریخی فرهنگی ابراز خشنودی کرد و خاطرنشان کرد که همانند سایر کشورهای مختلف موفق در زمینه مداخلات مدیریت شهری در امور شهری نظیر فرانسه که تصمیم گیری ها توسط شورا محلی گرفته می شود در شیراز هم خانه گفتمان بافت تاریخی و شورا محلی ، می تواند نتیجه های بهتری را برای شهروندان به وجود بیاورد و حضور مستقیم شهروندان هم در این جلسات ، نقش کلیدی این محافل محسوب می شود . در واقع به نوعی هم شهروندان بیرون از گود نیستند و هم اینکه از تصمیمات و اتفاقات خوبی که قرار است برای آن ها اتفاق بگیرد آگاه و حتی مشارکت بیش از پیش خواهند داشت .
شهر تاریخی فرهنگی شیراز نیز در گذشته از محلات مختلف تشکیل شده است که ساکنین آن بر اساس نظام قومیتی ، فرهنگی اجتماعی ، مذهبی و ... آن دوران زندگی کرده اند و الان نیز جریان زندگی در این محلات نیازمند بازآفرینی است که در این خصوص با یکی از کارشناسان این حوزه ، مهندس سعید زحمت کشان به گفت و گو پرداختیم که در ادامه بخشی از صحبت های وی را بازگو خواهیم کرد.
سعید زحمت کشان از کارشناسان فعال حوزه بافت تاریخی نسبت به شاخص ها و معیارهای مورد نظر محلات تاریخی بیان کرد : با نگاهی به تاریخ بافت های کهن شهرهای ایران و همچنین تاریخچه محلات مختلف به طور مصداق ، محله اسحاق بیگ ، متوجه وجود بناهایی فاخر و ارزشمند می شویم که هم از نظر معماری و هم از نظر ارزش های فرهنگی اجتماعی و تاریخی مخاطب را به داشته های غنی بافت تاریخی فرهنگی شیراز آگاه تر می کند . امروزه متخصصان امور مدیریت شهری و همچنین شهروندان در خصوص ارزیابی محلات شهری به ویژه در بافت های تاریخی از ویژگی هایی سخن می گویند که ارزش افزوده به محلات می دهند و این بدان معناست که باید در مداخلات صورت گرفته و در حال انجام نسبت به شاخص ها و معیارهایی توجه کنیم که بر اساس آن بتوانیم ارزیابی مناسبی از این محله ها داشته باشیم تا بافت تاریخی های فرهنگی به معضل و بیماری سوداگری گرفتار نشوند .
وی نیز در خصوص ارزش افزوده و سوداگری هایی که ممکن است هر بافت شهری از جمله بافت های واجد ارزش را تهدید و یا تبدیل به یک فرصت کند ، اضافه کرد : همانطوری که شهروندان جامعه از وضعیت بیمار اقتصادی اطلاع دارند در خصوص سوداگری به عنوان یکی از مشکلات اساسی شهرهای ما که ممکن است در بافت و بناهای تاریخی به وجود بیاورند ، آگاهی دارند که بعضا با راهکارهای مقابله با پیشگیری و درمان این بیماری آشنایی ندارند . در واقع شهروندان محل و سرمایه گذاران در بستری از فرصت ها و مشکلات قرار می گیرند که در خصوص مشکل سوداگری بسته به موقعیت مکانی و زمانی تصمیم گیری هایی درست و نادرست اتخاذ می کنند که پیشنهاد ما به مدیریت شهری ، متولیان و همچنین دستگاه های قضایی و بازرسی ، مدیریت جدی بر این اتفاقات است تا امنیت و رضایت شهروندان محل و سرمایه گذاران محقق شود .
این فعال حوزه بافت های تاریخی افزود : اگر قرار باشد محله ای نه فقط در بافت تاریخی فرهنگی بلکه در هر محله ای از شهرهای ایران ارزش پیدا کند ، باید در آن محله ارزش هایی وجود داشته باشد و بر اساس آن ارزش افزوده به محل مورد نظر داده شود .
زحمت کشان در خصوص ارزش هایی که یک محله باید داشته باشد افزود : در ساختار شهری گذشته شهرهای ایران از جمله شهر شیراز ، محلات نیز نقش بارز و ویژه ای در بافت شهری داشته اند که بر اساس نظام قومیتی ، مذهبی ، اجتماعی و ...تقسیم بندی می شدند که هر کدام نیز از کاربری های مختلف در مقیاس های گوناگون بر اساس نیاز و خواسته های محلی تشکیل شده بودند که این در قالب یک وجه کالبدی ، فرهنگی اجتماعی ، زیستی و اقتصادی نمایانگر و تعریف میشده که اکنون نیز ما باید این ارزش ها را بازآفرینی کنیم .
وی ادامه داد : بازآفرینی یک رویکرد است و اصلاحات همزمان مختص به موضوع مورد نظر خود را می طلبد و این به معنی این است که مداخلات اخیر صورت گرفته در محلات تاریخی به عنوان مثال محله اسحاق بیگ محدود به اقدامات سطحی نشود و به زیرساخت ها توجه شود . هر چند که به لزوم و نقش بسیار مثبت محرک های رشد اعتقاد و تاکید داریم .
زحمت کشان که در سال جاری از او به عنوان فعال علمی و پژوهشی بافت تاریخی تجلیل و معرفی شد نسبت به غیرمتخصصان فعال در این حوزه ابراز نگرانی کرد و خواستار اصلاحات رویه و فرآیندکاری آن ها شد در این زمینه بیان کرد : خوشبختانه از سالیان دور تا به اکنون به ویژه در سال های اخیر فعالیت هایی از جانب دوستداران میراث فرهنگی شاهد هستیم که موجب شادمانی همه شهروندان و شیراز دوستان است اما در برخی از مواقع با گفت و گو با آن ها شاهد اشتباهاتی در ادبیات تخصصی ، کلامی و کاریشان هستیم که به عنوان یک شهروند با تخصص معماری و مرتبط در امور شهری برای پاسداری از تعهدمان نسبت به شهر بر اساس منشور حقوق شهروندی که در جهان به عنوان یک فرهنگ مطرح است ، از آن ها نیز خواستار اصلاحات مد نظر هستیم .
وی افزود : بافت تاریخی فرهنگی شیراز یک نگاه بنیادین و پارادایم خاص خود را می طلبد و مداخلات ما باید در سطح های مختلفی از جمله بازآفرینی و نوزایی صورت بگیرد و این یک اقدام کاملا تخصصی که با مشارکت شهروندان محلی ، بخش دولتی و خصوصی و همچنین فعالان این عرصه به نتیجه می رسد که برای حرکت در یک مسیر درست نیازمند طرح های استراتژیک و هدفمند با مشخص کردن شرح وظایف جامعه هدف درگیر با آن راهبری خواهد شد .
زحمت کشان در خصوص منحصربفرد بودن محله اسحاق بیگ شیراز خاطرنشان کرد : با توجه به پیشینه تاریخی ، ارزش ها و داشته های منحصربفردی که در این محله وجود دارد توجه ویژه ای از جانب شهروندان و مسئولان به آن ، می تواند این محله را به عنوان یک پروژه هدف به صورت نمونه در کشور معرفی کند . در واقع ما علاوه بر بناهای شاخصی نظیر مدرسه خان و مجموعه نصیرالملک و قوام که در سطح جهان و کشور زبانزد محافل مختلف تخصصی و عمومی هستند با محله ای مواجه هستیم که قابلیت های فراوانی برای تشویق و البته تدوین سیاست های بازآفرینی شهری ویژه بافت های تاریخی با هدف تقویت و بالابردن کیفیت جریان زندگی شهروندان محل است .
وی تصریح کرد : اکنون نیز اقدامات مثبتی در حال اتفاق هست که اگر درست راهبری نشوند خود نیز ممکن است به یک چالش تبدیل شوند . به عنوان مثال تغییر کاربری ها در این محل به اقامتگاه های سنتی ، سفره خانه و سایر کاربری های مرتبط با صنعت گردشگری تا آن جایی مثبت ارزیابی می شود که طبق یک طرح هدفمند البته خارج از جو سوداگری با حقوق شهروندان محل در یک راستا باشند که غیر از این صدمات جبران ناپذیری را به محله خواهد زد .
مشاور رئیس اداره و راه شهرسازی شهرستان شیراز در خصوص روش برخورد ما با نقاط قوت و ضعف محله تاریخی اسحاق بیگ بیان کرد : صحبت در خصوص روش برخورد ما محلات تاریخی بحثی مفصل به خود را دارد که در نشستی تخصصی قابل بررسی است اما آن چیزی که می تواند مداخلات ما چه در مقیاس بنا و چه در مقیاس محله یا بافت ، موفق و یا ناموفق کند موضوع و یا شاید مسئله شناخت باشد که این خود یک فرآیند علمی و تجربی است .
زحمت کشان در پایان از تلاش ها و گام های مثبت شهرداری منطقه تاریخی فرهنگی ابراز خشنودی کرد و خاطرنشان کرد که همانند سایر کشورهای مختلف موفق در زمینه مداخلات مدیریت شهری در امور شهری نظیر فرانسه که تصمیم گیری ها توسط شورا محلی گرفته می شود در شیراز هم خانه گفتمان بافت تاریخی و شورا محلی ، می تواند نتیجه های بهتری را برای شهروندان به وجود بیاورد و حضور مستقیم شهروندان هم در این جلسات ، نقش کلیدی این محافل محسوب می شود . در واقع به نوعی هم شهروندان بیرون از گود نیستند و هم اینکه از تصمیمات و اتفاقات خوبی که قرار است برای آن ها اتفاق بگیرد آگاه و حتی مشارکت بیش از پیش خواهند داشت .
کد مطلب : ۲۱۸۷۳
