دیپلماسی علمی ابزار مقاومت در برابر تحریم‌های تحمیلی

به گزارش حافظ خبر، در زمانه‌ای که مفاهیمی تازه همچون دیپلماسی رسانه‌ای و دیپلماسی فرهنگی در جامعه بین‌الملل قد علم کرده‌اند، تمسک به دانش به منزله یکی از روش‌های سودمند ارتباط با جهان از رویکردهای مناسب در حوزه مناسبات فراملی است.
استفاده از راهبردهای مبتنی بر دیپلماسی علمی در سند چشم‌انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران، برنامه پنج ساله پنجم توسعه و سند راهبردی کشور در امور نخبگان و نیز در نقشه جامع علمی کشور تدوین شده است. در این زمینه افزون بر ارائه راهبردهایی همچون تعامل مبتنی بر فناوری با کشورهای دیگر و ایجاد سازوکارهای الزام و ترویج مفهوم یادشده باید به ضرورت ترویج و تبیین دیپلماسی علمی و تاثیرگذاری آن بر جامعه علمی کشور و تمرکز بر موضوعات و فعالیت‌های نیز توجه کرد.
دانشگاه شیراز به عنوان یکی از دانشگاه‌های جامع کشور، طی یک سال گذشته با در نظر گرفتن این دیدگاه در زمینه‌های مختلفی همچون اعزام دانشجو به خارج، زمینه‌سازی برای ایجاد فرصت‌های علمی در دانشگاه‌های سراسر جهان و حضور در مجامع علمی بین‌المللی و نیز استفاده از ظرفیت‌های دیگر دانشگاه‌ها گام‌های مهمی برداشته است.

ورود ۷۳۰ دانشجوی جدید به بخش بین الملل دانشگاه شیراز
بنا بر اعلام دانشگاه شیراز، با آغاز سال تحصیلی جدید ۴هزار و ۶۲۴ دانشجوی جدید به این مجموعه وارد شده‌اند که سهم واحد بین‌الملل از این تعداد ۱۲ دانشجوی مقطع دکترای تخصصی و ۷۱۸ دانشجو دوره کارشناسی ارشد بوده است.
فعالیت‌های دانش‌محور در زمینه بین‌المللی به آموزش‌ در واحد بین‌الملل محدود نمی‌شود، در خردادماه سال جاری دانشگاه شیراز و دانشگاه بوخوم آلمان از آغاز همکاری‌های علمی و تبادل استاد و دانشجو بین ایران و آلمان در حوزه‌های علوم انسانی و ادیان در حاشیه نشستی با عنوان "تعاملات و تبادلات فرهنگی و دینی در فلات ایران" استقبال کردند و بر این اساس سازوکارهای ایجاد دفتری در هر دو دانشگاه برای استقرار استادان و دانشجویان فراهم شد.

دانشگاه‌های آلمان علاقه‌مندان به شیراز
به غیر از دانشگاه بوخوم آلمان، دانشگاه فنی درسدن آلمان نیز از سال گذشته تعاملاتی جدی را با دانشگاه و نیز شهرداری شیراز آغاز کرد.
همچنین اعطای دکترای افتخاری به هانس مولر اشتاین هاگن، رئیس این دانشگاه، زمینه را برای افزایش همکاری‌های دوستانه فراهم آورد و پیام‌آور این خبر بود که ایران کشوری امن است که در آن پژوهش‌های علمی همتای دیگر کشورهای اروپایی بدون اعتنا به تحریم‌های یک جانبه در حال رخ دادن است.
دانشگاه شیراز در قالب توسعه فعالیت‌های پژوهشی و بین‌المللی و همچنین برای تحکیم روابط با دیگر دانشگاه‌های جهان و همکاری در زمینه‌هایی همچون انرژی، حمل و نقل، ارتباطات و محیط زیست که از موضوعات مهم و روز ایران محسوب می‌شود، اقدام به برگزاری هفته دانشگاه صنعتی درسدن آلمان کرده بود.
افزون بر این امضای قراردادهای علمی‌پژوهشی با دانشگاه‌های اروپایی که از ابتدای سال ۱۳۹۸ آغاز شده است، امکان برقراری ارتباط تنگاتنگ با دانشگاه‌های کاتانیای و بولونیای ایتالیا و دانشگاه چالمرز سوئد را فراهم آورد.

چین و ژاپن علاقه مندان به فرهنگ ایرانی
نگاه دانشگاه شیراز در این میانه تنها به سوی کشورهای غربی نبوده است؛ بلکه ارتباط فرهنگی با کشور ژاپن پای آن‌ها را به دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز باز کرد.
در آذرماه سال گذشته بود که هفته فرهنگ ژاپن در دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز برگزار شد که در حاشیه آن نمایشگاه فرهنگی ژاپن با هدف معرفی و نمایش تاریخ روابط بین ایران و ژاپن از سال ۱۸۸۰ مورد توجه قرار گرفت.
در ادامه ارتباط با استادان شرق، پردیس بین‌الملل دانشگاه شیراز ۲۵ شهریورماه راهکارهای جذب اتباع چینی‌ را طی گردهمایی یک‌روزه با حضور پروفسور ولفگانگ جرج آرلت، عضو رسمی سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) و رئیس موسسه تحقیقات گردشگری بین الملل چین و نیز استاد دانشگاه آلمان بررسی کرد.

تشریح میراث‌ جهانی فارس برای ایتالیایی‌ها
در تابستان گذشته نیز  نشست علمی مشترک پیترودلاواله درقالب برنامه مشترک بین وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران و ایتالیا در دانشگاه شیراز برگزار شد.
این نشست مشترک علمی دانشگاه شیراز و دانشگاه بولونیا ایتالیا با همکاری پایگاه‌های میراث جهانی منظر باستان‌شناسی ساسانی فارس، پایگاه میراث جهانی تخت جمشید، پایگاه میراث جهانی پاسارگاد، میراث جهانی باغ ارم و اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس اجرا شد و در آن میراث فرهنگی به مثابه ابزار توسعه پایدار با رویکرد علمی مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت و همچنین راهکارهای جدید توسعه پایدار میراث فرهنگی، با حضور استادان  دانشگاه و مدیران محوطه های میراث جهانی استان فارس بررسی شد.
در این نشست طی ۷ روز، ۶ هم‌اندیشی علمی با ۲۳ سخنرانی در موضوع باستان شناسی، باستان سنجی، تاریخ هنر و بازسازی های مجازی در حوزه میراث فرهنگی اجرا شد.

برنده نوبل شیمی، دارنده دکترای افتخاری دانشگاه شیراز
حضور برنده جایزه نوبل شیمی پروفسور روبرت هوبر و نیز اعطای دکترای افتخاری به وی و نیز برگزاری همزمان کنفرانس علوم پروتئینی و پپتیدی ایران از دیگر رویدادهای شایان توجه در حوزه دیپلماسی علمی بوده که در دانشگاه شیراز روی داد.
در سلسله این رویدادها، باید به موضوع اعزام استادان و دانشجویان دانشگاه شیراز به دیگر کشورها نیز اشاره کرد، در این حوزه تنظیم شیوه‌نامه‌ای برای اعزام دانشگاهیان به اروپا طی برنامه آموزشی اراسموس پلاس (+Erasmus) که طی آن دانشگاه‌های اروپایی از اعضای هیئت علمی، دانشجویان و کارکنان امور بین‌الملل دانشگاه‌های طرف قرارداد خارج از اتحادیه اروپا میزبانی می‌کنند، باعث افزایش تعداد دانشجویان و استادان بورسیه‌ای در سال ۹۸ شد.
بر این اساس، اتحادیه اروپا امکان تحصیل در یک نیمسال تحصیلی را برای دانشجویان ایرانی فراهم می‌کند و این مدت زمان برای اعضای هیئت علمی و عوامل اجرایی امور بین‌الملل یک هفته خواهد بود.
در سال گذشته ۳ نفر از دانشگاهیان دانشگاه شیراز در قالب اراسموس پلاس به اروپا اعزام شدند و این تعداد در سه ماه اول امسال با ۴ برابر افزایش به ۱۲ نفر رسید.
همچنین  از ابتدای امسال ۶ استاد، ۴ دانشجو و ۲ نفر از عوامل اجرایی امور بین‌الملل دانشگاه شیراز برای گذراندن دوره‌های آموزشی و پژوهشی به دانشگاه‌های آلمان، یونان، ایتالیا و اسپانیا سفر کرده‌اند که تا پایان سال جاری به بیش از ۳۰ نفر از استادان جوان و دانشجویان تحصیلات تکمیلی خواهد رسید.
رئیس دانشگاه شیراز در گفت و گو با ایرنا دانشگاه شیراز را در حوزه بین‌المللی‌شدن، پیشرو عنوان کرد و گفت: در حال حاضر اعزام دانشجو و استاد به خارج از کشور بنا بر تفاهم‌نامه‌هایی که با دانشگاه‌های سراسر جهان امضا شده است، صورت می‌گیرد.

حضور استادان در کنگره‌های بین‌المللی افزایش یافته است
حمید نادگران به افزایش حضور استادان در کنگره‌های بین‌المللی اشاره کرد و ادامه داد: باوجود دشواری‌های مالی فرصت‌های مطالعاتی با وسعت نظر استادان و نیز تلاش‌های بخش مالی دانشگاه صورت می‌گیرد؛ البته در این میان استادان باید پژوهش‌هایی هدفمند تعریف کنند.
وی افزود: دانشگاه شیراز با دانشگاه‌های برتر کشور ارتباط برقرار کرده است و استادان در قالب پروژه‌های مشترک با یکدیگر همکاری می‌کنند؛ در این میان نگاهی ویژه به استادانی داریم که با دانشگاه‌های خارجی طرح‌های مشترک یا مقالات مشترک تعریف می‌کنند.
نادگران در همین باره به الزام به دعوت حداقل یک استاد برجسته خارجی در همه بخش‌های دانشگاه شیراز اشاره کرد و بیان داشت: با برگزاری سخنرانی و ایجاد پنل‌های گفت‌وگو برای دانشجویان دوره تحصیلات تکمیلی در تلاش هستیم از حضور این استادان و تبادل علم و اندیشه برخوردار شویم.
رئیس دانشگاه شیراز رقابتی شدن شهریه بخش بین‌المللی دانشگاه شیراز را نیز یکی از راهکارهای جذب بیشتر دانشجوی خارجی عنوان کرد و خاطرنشان ساخت: در این میان به‌خصوص دانشجویان علاقه‌مند به یادگیری زبان فارسی در بازه‌های زمانی کوتاه، متوسط و درازمدت، بیش از دیگر رشته‌ها علاقه‌مند به حضور در دانشگاه شیراز هستند و از آنجا که شیراز شهری شاخص در زمینه فرهنگی است، تعداد متقاضیان در این حوزه رو به فزونی است.
ایرنا