ای کاش مظلومیت او درک شود

به گزارش حافظ خبر، تنها با گذشت کمتر از نیم ساعت به شواهد شاهدان عینی، قاتل شناسایی و در کمتر از ۶ ساعت با همان شمایل غیرمتعارف دستگیر شد.
از همان ساعات ابتدایی گمان ها و دیدگاه ها در مورد شخصیت متهم به قتل و انگیزه او بر سر زبان ها افتاد. او قاتلی است که پیشتر در شهرستان کازرون، به عنوان یک هنرمند شناخته می شد اما در دهه نود، ناگهان با عبور از وادی هنر و ورود به وادی عرفان های کاذب و فرق ضاله، دچار انحرافی عمیق شد.
پس از دستگیری، قاتل در حضور قاضی و سردار گودرزی فرماندهی انتظامی استان فارس سخنانی بر زبان جاری کرد که به صورت فایل صوتی در فضای مجازی پخش شد و واکنش های بسیار متفاوتی را به همراه داشت.
شاید مهمترین نکته فایل صوتی منتشر شده از حمید درخشنده، آنجاست که وی می گوید امام جمعه همچون یک مدیر مدرسه است و وقتی مدرسه بهم ریخت، کسی با شاگرد خاطی کار ندارد و همه سراغ مدیر را می گیرند.
سوال و ابهام اساسی اینجاست که اگر یک شهر را به یک مدرسه تشبیه کنیم، آیا واقعاً امام جمعه مدیر آن مدرسه و به عبارتی شهر است؟ با کدام محدوده قانونی و تعریف شده از وظایف و اختیارات، تصور می کنیم امام جمعه مدیر یک شهر است؟ آیا نماینده مردم در شورای شهر و مجلس شورای اسلامی، با رای مردم انتخاب می شود و یا با نظر امام جمعه؟ آیا فرماندار شهر با نظر استانداری انتخاب می شود و یا با نظر امام جمعه؟ آیا شهردار منتخب شورای شهر است و یا منتخب امام جمعه؟ مدیران دستگاه های اجرایی با نظر مستقیم دولت منصوب می شوند و یا با نظر امام جمعه؟ قانون کدام ردیف بودجه برای اشتغالزایی و یا رفع محرومیت و بیکاری و یا هر فعالیت اجرایی دیگر در سطح جامعه در اختیار امام جمعه قرار داده است که تصور می کنیم انگشت اتهام در قبال کاستی ها باید به سمت او دراز شود؟
اینها پرسش‌ها و ابهامات ساده ای است که بعضاً همه ما پاسخ آنها را نیک می دانیم اما غفلت از این پاسخ ها و عدم تسری این روشنگری و تبیین شرح وظایف مسئولان در بین مردم، گاهی وقت ها در سطح جامعه تصورات غلطی را ایجاد می کند که تبعات آن فراتر از حد انتظار است.
در جامعه ای که اصل تفکیک قوا و استقلال دستگاه های اجرایی و نظارتی، به عنوان یک اصل قانونی پذیرفته شده طبعاً نمی توان انتظاری فراتر از جایگاه تعریف شده برای امام جمعه یک شهر و بلکه هر مسئول دیگری قائل بود.
این درست است که در سالهای اخیر، دفاتر ائمه جمعه محل رجوع عامه مردم و رتق و فتق امورِ بر زمین مانده آحاد جامعه در قسمت های مختلف بوده است اما این اتفاق به معنای حاکمیت داشتن امام جمعه بر دستگاه های اجرایی نیست.
اگر بخواهیم به تعریف دقیق تری از جایگاه امام جمعه دست یابیم، شاید حق مطلب اینگونه ادا شود که برای امام جمعه شانی نه مانند یک حاکم، بلکه همانند یک بازرس قائل باشیم. بازرسی که بر عملکرد دستگاه ها و ارگان ها به صورت کلی (و نه جزئی) نظارت می کند و از جایگاه نمایندگی ولی فقیه، نقشی مطالبه گر از آنها دارد. شاید تعبیر و تصور درست تر، آن باشد که بگوییم در جامعه اسلامی، همه ارگان ها و دستگاه ها وظایف خود را دارند. وظیفه اشتغالزایی و سر و سامان دادن به اقتصاد و صنعت و معیشت مردم، طبیعتاً بر عهده دولت است. وظیفه دست گیری از محرومان و مستضعفان، بر عهده نهادهایی چون کمیته امداد و بهزیستی است. دستگاه های اجرایی، امنیتی و انتظامی هر کدام وظایف تعریف شده و استقلال عمل خود را دارند و آنچه در انتهای این سیستم و چرخه تعریف شده، از امور مردم بر زمین می ماند توسط امام جمعه پیگیری می شود. این پیگیری نیز نه متکی به ابزار قانونی تعریف شده، بلکه متکی باور «پدر معنوی بودن» امام جمعه است که همگان آن را پذیرفته و باور دارند.
این درست است که سیاست‌های کلی در یک استان، باید با راهبری و تبیین نماینده ولی فقیه در استان شکل بگیرد و به همین نسبت، این جایگاه برای ائمه جمعه در سطح شهرستان نیز وجود دارد اما آمدیم و مسئولان اجرایی مربوطه که طبعاً توسط امام جمعه عزل و نصب هم نمی شوند، در برخی موارد راه خودشان را رفتند و بر خلاف نظر امام جمعه عمل کردند. در این صورت تکلیف چیست؟ به عبارت صحیح تر در این صورت گناه امام جمعه و یا نماینده ولی فقیه در استان و حتی رهبر جامعه اسلامی چیست که برخی مسئولان راه خودشان را می روند و یا با تصمیمات غلط، جامعه را به انواع گرفتاری ها دچار می کنند؟
سخت است که امام جمعه کازرون باشی و در خطبه های نمازجمعه که کلیدی ترین ابزار تعریف شده قانونی در دست توست، به مسئولان اعتراض کنی که چرا با محتکران و گران فروشان برخورد نمی کنید و سپس، فرد جاهل و از خدا بی خبری پیدا شود و به روی تو تیغ برکشد که چرا در شهر ما محتکر و گران فروش وجود دارد؟!
سخت است که تو به عنوان امام جمعه یک شهر، بر همه این کاستی ها واقف باشی و اصلاح آنها را مرتباً از مسئولان مربوطه مطالبه کنی و ناگاه، جاهلانی پیدا شوند و همین تقصیرات و کاستی ها را به تو نسبت دهند و از تو مطالبه کنند!
به گمان نگارنده، در پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب به مناسبت شهادت حجت الاسلام خرسند، عبارتی وجود دارد که نیاز به دقت و تبیین بیشتری دارد: شهادت مظلومانه…
و ای کاش مظلومیت او درک شود.

مصطفی مشفقیان
خبرگزاری مهر