گسترش سهامداری و سهام عدالت در ایران

یادداشت// امین هادی برحق طلب؛ کارآفرین
 
همانطور که میدانید فرهنگ سهامداری امروزه در ایران رو به گسترش است. طرح سهام عدالت در سال 1385 تصویب شد. هدف از ایجاد آن در ابتدا کاهش میزان فقر در ایران بوده است. زمانی که احمدی نژاد به عنوان رئیس جمهور ایران در حال فعالیت بوده است در واقع هدف از توزیع سهام عدالت را به نوعی تقسیم عادلانه ثروت دولت می دانست. سازمان ها و نهاد های مختلفی در واقع درگیر این طرح هستند که از جمله آنها می توان به سازمان خصوصی سازی اشاره کرد که در واقع تاثیر بسزایی در پیشبرد اهدافی داشته است که در این زمینه مهم بوده اند.
سهام عدالت همانطور که میدانید نقش مهمی در اقتصاد کشور ایفا می کند و همچنین اثرات بسیار زیادی نیز داشته است که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
•    این طرح به نوبه خود باعث توزیع متداول و افزایش ثروت بوده است.
•    طرح سهام عدالت در واقع یک نوع کوچک سازی دولت به شمار می آید که تصدی ها را به انتقال عمومی رسانده است.
•    سهام عدالت همچنین به نوعی بسترسازی برای ورود به بورس به شمار می آید.
•    این طرح یکی از راه های گسترش سهامداری بازار سرمایه هم به شمار می آید.
•    سهام عدالت باعث تسریع روند خصوصی سازی شده است.
 
باید بدانید که در واقع سهام عدالت طی شرایط خاصی به افراد واگذار می شود. میتوان اینطور گفت شناسایی اقشار مشمول طرح سهام عدالت جز نکات ضروری به شمار می آید. در مرحله اول از واگذاری این سهام، افرادی که تحت پوشش کمیته هستند و همچنین افرادی که در بهزیستی تحت پوشش هستند مشمول این طرح بوده اند و برگه ای تحت عنوان سهام عدالت به آنها واگذار شده است. ارزش این برگه ها در ابتدا چیزی حدود 50 هزار تومان بوده است که سپس به مبلغ یک میلیون تومان افزایش یافته است.
سود سهام عدالت چگونه پرداخت می شود؟
از آنجایی که سبد سهام عدالت در واقع برای هم جهت ساختن عدالت و کارایی به وجود آمده است شرایط خاصی را نیز به دنبال دارد. سبد سهام عدالت در واقع یک ترکیب از 60 شرکت بورسی و فرابورسی است که برای هر نفر مبلغ یک میلیون تومان در نظر گرفته شده است. بنابراین شاید سهام عدالت باعث تسریع روند خصوصی سازی شود اما در واقع متعلق به یک شرکت خاص نیست و مجموع این سبد در این 60 شرکت توزیع شده است. سود سهام عدالت در اردیبهشت ماه سال 98 به میزان حداقل 90 هزار تومان و حداکثر 175 هزار تومان برای هر فرد مشمول این سهام تعریف شده است.
چگونه سهام عدالت باعث گسترش سرمایه داری شده است؟
در واقع گسترش سهامداری و سهام عدالت در ایران منوط به مدیریت دولتی بوده است. با توجه به اینکه یازده سال از آغاز طرح سهام عدالت می گذرد و حدود 50 میلیون نفر در سراسر ایران این طرح را دریافت کرده اند، اما باید توجه داشت که همواره نیاز به آزادسازی سهام عدالت توسط اقشار مختلف جامعه حس شده است. در این زمینه می توان گفت که در واقع عموم مردم هم اکنون نیازمند یاری های دولت جهت عدالت اجتماعی و همچنین بهبود درآمد خانواده ها هستند. زمانی که دولت یازدهم روی کار آمد، پس از اینکه پرداخت سهام عدالت برای حدود 5 سال متوقف شد مجددا چالش هایی در زمینه آزادسازی این طرح به میان آمد که هنوز هم حل نشده اند.
با توجه به این امر، همچنان هم سهام عدالت باعث شده است که سرمایه گذاری در شرکت های مختلفی رو به افزایش باشد. با توجه به اینکه حدود 60 شرکت هم اکنون در سهام عدالت شریک هستند، سرمایه پذیری آن ها نیز رو به افزایش است. برخی از کارمندانی که در این زمینه فعالیت می کنند حدود سه سال است که حقوق و مزایای خاصی را دریافت نکرده اند و همچنان هم درخواست پرداخت حق و حقوق آن ها در دست بررسی است. امید است که با گسترش بوروکراسی بتوان این حق و حقوق را از طریق قانونی پیگیری کرد چرا که در واقع هم اکنون با توجه به تورم هایی که در زمینه های مختلف در کشور ایجاد شده است، نیاز مبرمی به کمک های دولتی احساس می شود که امید است در ماه های آینده با تصویب طرح های مختلف و همچنین آزادسازی سهام عدالت بتوان بخشی از آن را حل کرد.

منبع: خبرگزاری علم و فناوری