تاثیرات اجتماعی ماه رمضان

یادداشت// مهدی نعمایی- سرپرست اداره آموزش همگانی و مشاركت عمومي پلیس فارس‏// حافظ خبر


ماه رمضان که بر اساس آموزه های دینی و اخلاقی، ماهی است که در آن درهای رحمت الهی به سمت بنده  گشوده می شود تاثیرات گسترده ای در رفتار آدم های جامعه دارد.
یکی از مهم ترین ره آورد های ماه رمضان آن هم در خانواده های این دوره و زمانه که اعضایش در بیشتر موارد دور سفره ناهار، شام و صبحانه  در کنار هم نیستند و هرکس به تبع ساعات کاری خود در زمان خاصی غذا صرف می کند، باعث کنار هم جمع شدن همه اعضای خانواده دور سفره افطاری و سحري می شود.
 نیمه شب های ماه رمضان همه اعضای خانواده برای حضور بر سفره سحری بیدار می شوند و در لحظات پیش از اذان صبح، خود را برای یک روز دست کشیدن از خوراک و گناه مهیا می سازند.
 ماجرای افطاری های ماه رمضان هم یکی از اجزای لاینفک برنامه های مردم ما در این ماه مبارک است. هر چند برخی از مهمانی های لوکس افطاری باعث می شود که بسیاری از خانواده ها نتوانند از پس هزینه سفره های تجملی افطاری بر بیایند اما هنوز هم بسیارند خانواده هایی که در عین سادگی سفره هایی پر از مهر و محبت را برای افطاری پهن می کنند و میزبان دوستان و اعضای خانواده خود می شوند. از جمله اتفاق هایی که در جریان مراسم های افطاری ماه رمضان می افتد این است که اعضای خانواده و اهالی فامیل که گاه روزهای عید نوروز هم سراغی از هم نمی گیرند به بهانه دعوت افطاری راه خانه های یکدیگر را در پیش گیرند و به بهانه افطاری راهی برای تحکیم صله رحم میان آدم های شهر مهیا می شود.

کاهش بزه های اجتماعی در ماه مبارک رمضان
آمارهای وقوع آسیب های اجتماعی نشان دهنده این است که وقوع جرم و بزه های اجتماعی در ماه مبارک رمضان کاهش پیدا می کند. آمارها نکات بسیاری را به همراه دارد مانند اینکه حتی افرادی هم که درگیر آسیب های اجتماعی و بزه های رفتاری هستند در روزهای ماه مبارک رمضان به احترام این ماه و آموزه های دینی مربوط به آن که ریشه در فطرت همه آدم های کشور ما دارند، لااقل در طول این ماه از رفتارهای بزه کارانه خود دوری می کنند.

کاهش نزاعات خیابانی و دروغ
از دیگر رخدادهای مربوط به ماه مبارک رمضان کاهش نزاعات خیابانی است، به این معنا که مردم در این ماه با صبر و حوصله بیشتری در روابط اجتماعی خود ایفای نقش می کنند و مانند ماه های دیگر به بهانه یک بوق یا جای پارک، دعوایی خطرناک را کلید نمی زنند، افرادی که شاید اگر در ماه های دیگری در موقعیت های مشابه قرار می گرفتند پتانسیل بروز دعوایی تراژیک و مرگبار را داشتند.
کاهش دروغ در میان روابط اجتماعی هم از دیگر ره آورهای ماه رمضان است و آدم ها به دلیل روزه دار بودن حتی به قیمت زیان های مالی هم حاضر نمی شوند زبان به دروغ بگشایند و روزه شان را باطل کنند.

نوستالژی ماه رمضان
بیدار شدن سحری و سفره افطاری و آش و شله زرد نذری همه و همه المان هایی هست که از روزهای کودکی از ماه رمضان در ذهن مردم باقی مانده است و یکی از عواملی که باعث می شود در طول ماه رمضان همه آدم های شهر بدون توجه به میزان اعتقادات و باورهای مذهبی شان، روزه بگیرند و پای سفره های سحری و افطاری حاضر شوند. نوستالژی ماه رمضان های کودکی است که وسوسه بازنمایی شان باعث می شود لااقل برای یک ماه هم که شده طور دیگری به دنیا نگاه کنیم.

شب های قدر بهانه ای برای بازگشت به درون
شب های قدر که فرهنگ عامیانه به شب های احیا معروف است یکی از مهم ترین شب های ماه رمضان است. شبهایی که در آن آدم های شهر در آن شب ها راه مساجد و تکایا را در پیش می گیرند تا برای شب زنده داری و دعا، از خدا بخواهند تقدیری همراه با خیر و نیکی برای یک سال آینده شان رقم بزند، شب هایی که باعث می شود آدم های بی توجه به رقابت های پوچ و بی حاصل هر روزه جهان مادی، به معنویات زندگی بینديشند و به جای تلاش های بی نتیجه، عاقبت به خیری را از خدا بخواهند.
هر چند در این فرصت اندک نمی توان از همه تاثیرات اجتماعی ماه رمضان گفت اما همین بس که ماهی که ریشه در باورهای دینی و آموزه های سنتی ما دارد می تواند آمارهای بزه ها و آسیب های اجتماعی را چنان با تغییر روبرو کند که برخی برای توجیه آن نتوانند از معیارهای مادی و دنیایی استفاده کنند. ماه رمضان امسال هم آغاز شده است تا آدم ها فارغ از مادیات هر روزه زندگی مدرن به فطرتی بازگردند که توانایی تغئیر آینده و زندگی آدم ها را دارد.