طاهره نصر گفت: علت عمده مشکلات ایجاد شده در ضعف‌های اساسی طرح‌های بالادستی توسعه شهر و نادیده گرفتن بحث‌هایی از قبیل هیدرولوژی و مهار سیلاب‌ها در مطالعات جامع شهری است.
رئیس گروه تخصصی معماری سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور:
کمیسیون های ماده 5 و ماده 100 برهم زننده نظم شهری هستند/ نادیده گرفتن مهار سیلاب در طرح‌های بالادستی توسعه شیراز
تاریخ انتشاريکشنبه ۱۱ فروردين ۱۳۹۸ ساعت ۱۱:۳۶
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی حافظ، دکتر طاهره نصر، رئیس گروه تخصصی معماری سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور در خصوص سیل شیراز گفت: به طور کلی سیل شهر شیراز را می توان از چند منظر مختلف مورد بررسی قرار داد.
رودخانه خشک مؤلفه ای در هویت کالبدی شهر شیراز
وی پیرامون هویت شهری و عوامل شکل گیری آن خاطرنشان کرد: به طور کلی در شکل گیری هویت کالبدی هر شهر، مؤلفه های طبیعی نقشی منحصربفرد دارند که این مؤلفه ها شامل جایگاه کلی طبیعی و مؤلفه های ساختاری جغرافیایی، مؤلفه های ساختاری طبیعی (رود و دره ها)، مؤلفه های حوزه ای و ساختی طبیعی (تنوع خاک و پوشش گیاهی و سرریز حوضه ها)، مؤلفه های نقطه ای (چشمه ها و تپه ها) و مؤلفه های نقطه ای خطی (مسیر آب و ...) می باشد.
عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی شیراز درمورد هویت شهر شیراز عنوان کرد: برای پیکر شهر شیراز نیز می توان مؤلفه های طبیعی را برشمرد که در شکل گیری هویت کالبدی شهر نقشی بسزا دارند.
وی با تاکید بر مؤلفه ساختار طبیعی شیراز تشریح کرد: گسترش شهر شیراز در امتداد رودخانه خشک از شمال غرب به جنوب شرق می باشد پس بنابراین رودخانه خشک به عنوان مؤلفه نقطه ای خطی در هویت کالبدی شهر شیراز مطرح شده است.
دکتر نصر با اشاره به ارتفاعات شهر شیراز تصریح کرد: از سوی دیگر ارتفاعات شهر شیراز هستند که به عنوان مؤلفه های نقطه ای در هویت کالبدی شهر نقش دارند؛ ارتفاعات بمو (در شمال شیراز)، رشته کوه دراک (در غرب شیراز)، کوه های قبله و سبزپوشان (در جنوب غربی و جنوب شیراز) و مهارلو (در شرق شیراز).
وی همچنین گفت: در متون تاریخی، شهر شیراز به صورت دشتی توصیف شده که از شکاف کوه نمایان است.
نادیده گرفتن مهار سیلاب در طرح‌های بالادستی توسعه شیراز
رئیس گروه تخصصی معماری سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور در اشاره به عمده مشکلات ایجاد شده در سیل شیراز اظهار داشت: شاید بتوان عمده مشکلات ایجاد شده را در ضعف های اساسی طرح های بالادستی توسعه شهر و نادیده گرفتن بحث هایی از قبیل هیدرولوژی و مهار سیلاب ها در مطالعات جامع دانست.
وی افزود: همچنین چاه های جذبی که می تواند به عنوان راهکاری برای مدیریت منابع آبی باشد که امروزه نادیده گرفته می شود.
این مقام مسئول در ادامه با بیان اینکه مکان یابی در بحث های شهرسازی و ساخت و ساز شهری، مطلبی بسیار حائز اهمیت است، خاطرنشان کرد: مکان یابی در بحث های شهرسازی و ساخت و ساز شهری در توسعه های شهری به دست فراموشی سپرده شده است همان گونه که در شیراز کوه های جبل دراک و تپه های چوگیا فدای توسعه شهر و تیرآهن گردید.
وی در اشاره به علل سیل اخیر شیراز گفت: متأسفانه از علل سیل اخیر شیراز نیز پر شدن سطح مسیل با خاک است که برای احداث خیابان بوده است و آنچه قابل توجه است اینکه در حاشیه رودخانه خشک و در کف مسیل نیز ساخت و ساز انجام شده که در زمان بحران های بعدی می تواند حادثه ساز شود.
عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی شیراز اضافه کرد: همچنین پوشش سبز و جنگل ها و مراتعی که می تواند به عنوان سد در برابر سیل عمل می کنند، فدای توسعه نابجای شهر می شود.
وی با تشریح اینکه لایروبی مسیرهای دفع آب های سطحی از مواردی است که در مدیریت شهری باید مدنظر قرار گیرد و بنظر می رسد برای کانال منتهی به دروازه قرآن صورت نگرفته، تصریح کرد: همچنین نظارت صحیح بر کلیه عملیاتی که منجر به ساخت و ساز و یا ناشی از ساخت و ساز می باشد حائز اهمیت است، اعم از مکان یابی ساخت و ساز و یا مکان یابی دفع ضایعات ساخت و ساز.
کمیسیون های ماده 5 و ماده 100 برهم زننده نظم شهری هستند
دکتر نصر در ادامه از منظر حقوقی به بررسی قضیه پرداخت و تشریح کرد: از منظر حقوقی چند مورد قابل ذکر است و همانطور که بارها نیز گفته ام، متأسفانه کمیسیون های ماده 5 و ماده 100 برهم زننده نظم شهری هستند.
وی به توضیح بیشتر پیرامون کمیسیون های ماده 5 و ماده 100 پرداخت و عنوان کرد: انضباط در شهرسازی فدای کمیسیون های ماده 5 و ماده 100 شده، در کمیسیون های ماده 5، مجوز تغییر کاربری داده شده و به عواقب این تغییر کاربری اندیشیده نمی شود و از سویی از آنجا که برای شهرداری ها، درآمد پایدار تعریف نشده، کمیسون ماده 100 به عنوان کمیسیون درآمدزا برای شهرداری به حساب می آید و آنچه مسلم است اینکه از ابتدا نباید مجوز خلاف پروژه داده شود که این مورد باید در شهرداري ها آسیب شناسی شود.
رئیس گروه تخصصی معماری سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور درخصوص دخل و تصرف در بستر رودخانه ها متذکر شد: در تبصره 3 ماده 2 قانون توزیع عادلانه آب مصوب 1361، ایجاد هر نوع اعیان و حفاری و دخل و تصرف در بستر رودخانه ها و نهرها و کانال های طبیعی و مسیل و مرداب و برکه و ... ممنوع اعلام شده و فقط با اجازه وزارت نیرو مجاز می باشد. بنابراین تصرفی که توسط شهرداری در بستر رودخانه صورت گرفته است قطعا تخلف بوده است که در دراز مدت موجب خسارت جانی و مادی به مردم شده است.
وی همچنین اذعان کرد: بنابراین به نظر می رسد هماهنگی ارگان های مختلف به دست فراموشی سپرده شده که اینچنین شهرها فدای توسعه بی حد می شود و اینچنین خسارات بر مردم تحمیل می گردد.
در مقررات ملی ساختمان سرفصل مدیریت بحران تهیه و تدوین شود
این استاد دانشگاه با یادآوری پیشنهادی مبنی بر تهیه و تدوین مدیریت بحران در مقررات ملی ساختمان بیان داشت: حدود دو سال قبل پیشنهادی را به وزارت راه و شهرسازی و سازمان نظام مهندسی ساختمان مطرح نمودم که باز بر آن تأکید می کنم، باید در مقررات ملی ساختمان مبحثی با عنوان «مدیریت بحران» تدوین گردد که قطعا این مبحث می تواند با پشتوانه علمی مهندسان هفت رشته ساختمانی، بحران را مدیریت کند.
وی در ادامه عنوان کرد: مدیریت بحران فقط به زمان بعد از حادثه اختصاص نداشته بلکه به پیشگیری از بحران نیز اختصاص دارد و بنابراین تمام رشته های ساختمانی به ویژه شهرسازی و معماری در آن دارای جایگاه می باشد.
دکتر طاهره نصر با اشاره به مبحث 22 مقررات ملی ساختمان ابراز کرد: همانطور که قبلا نیز تأکید کرده ام و به وزارت راه و شهرسازی و سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور نیز پیشنهاد داده ام، باید مبحث 22 مقررات ملی ساختمان که به بحث تعمیر و نگهداری ساختمان می پردازد نگاهی فراتر از ساختمان داشته و در آن به بافت شهری نیز پرداخته شود و همانطور که این روزها بحث بازآفرینی شهری نیز مطرح است به جاست که این مبحث برای بافت نیز مورد بازنگری قرار گیرد.
پدافند غیرعامل در ساخت و سازهای شهری مدنظر قرار گیرد.
وی با بیان اینکه به جد باید پدافند غیرعامل را در ساخت و سازهای شهری مدنظر قرار داد، خاطرنشان کرد: پدافند غیرعامل به معنای اصولی پیشگیرانه است که کاهش آسیب پذیری در هنگام بحران را با بهره گیری از فعالیت های غیر نظامی و فنی و مدیریتی به دنبال دارد و از وارد شدن خسارات مادی و تلفات انسانی جلوگیری نموده و یا میزان این خسارات و تلفات را به حداقل می رساند.
رئیس گروه تخصصی معماری سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور در پایان گفت: اینکه فقط کمیته ای به نام پدافند غیرعامل تشکیل شود کارساز نیست. بایستی در ساخت و سازها مسأله پدافند غیر عامل در شهرسازی به خصوص در مکان یابی ها مدنظر قرار گیرد.
شیرازه
رودخانه خشک مؤلفه ای در هویت کالبدی شهر شیراز
وی پیرامون هویت شهری و عوامل شکل گیری آن خاطرنشان کرد: به طور کلی در شکل گیری هویت کالبدی هر شهر، مؤلفه های طبیعی نقشی منحصربفرد دارند که این مؤلفه ها شامل جایگاه کلی طبیعی و مؤلفه های ساختاری جغرافیایی، مؤلفه های ساختاری طبیعی (رود و دره ها)، مؤلفه های حوزه ای و ساختی طبیعی (تنوع خاک و پوشش گیاهی و سرریز حوضه ها)، مؤلفه های نقطه ای (چشمه ها و تپه ها) و مؤلفه های نقطه ای خطی (مسیر آب و ...) می باشد.
عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی شیراز درمورد هویت شهر شیراز عنوان کرد: برای پیکر شهر شیراز نیز می توان مؤلفه های طبیعی را برشمرد که در شکل گیری هویت کالبدی شهر نقشی بسزا دارند.
وی با تاکید بر مؤلفه ساختار طبیعی شیراز تشریح کرد: گسترش شهر شیراز در امتداد رودخانه خشک از شمال غرب به جنوب شرق می باشد پس بنابراین رودخانه خشک به عنوان مؤلفه نقطه ای خطی در هویت کالبدی شهر شیراز مطرح شده است.
دکتر نصر با اشاره به ارتفاعات شهر شیراز تصریح کرد: از سوی دیگر ارتفاعات شهر شیراز هستند که به عنوان مؤلفه های نقطه ای در هویت کالبدی شهر نقش دارند؛ ارتفاعات بمو (در شمال شیراز)، رشته کوه دراک (در غرب شیراز)، کوه های قبله و سبزپوشان (در جنوب غربی و جنوب شیراز) و مهارلو (در شرق شیراز).
وی همچنین گفت: در متون تاریخی، شهر شیراز به صورت دشتی توصیف شده که از شکاف کوه نمایان است.
نادیده گرفتن مهار سیلاب در طرح‌های بالادستی توسعه شیراز
رئیس گروه تخصصی معماری سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور در اشاره به عمده مشکلات ایجاد شده در سیل شیراز اظهار داشت: شاید بتوان عمده مشکلات ایجاد شده را در ضعف های اساسی طرح های بالادستی توسعه شهر و نادیده گرفتن بحث هایی از قبیل هیدرولوژی و مهار سیلاب ها در مطالعات جامع دانست.
وی افزود: همچنین چاه های جذبی که می تواند به عنوان راهکاری برای مدیریت منابع آبی باشد که امروزه نادیده گرفته می شود.
این مقام مسئول در ادامه با بیان اینکه مکان یابی در بحث های شهرسازی و ساخت و ساز شهری، مطلبی بسیار حائز اهمیت است، خاطرنشان کرد: مکان یابی در بحث های شهرسازی و ساخت و ساز شهری در توسعه های شهری به دست فراموشی سپرده شده است همان گونه که در شیراز کوه های جبل دراک و تپه های چوگیا فدای توسعه شهر و تیرآهن گردید.
وی در اشاره به علل سیل اخیر شیراز گفت: متأسفانه از علل سیل اخیر شیراز نیز پر شدن سطح مسیل با خاک است که برای احداث خیابان بوده است و آنچه قابل توجه است اینکه در حاشیه رودخانه خشک و در کف مسیل نیز ساخت و ساز انجام شده که در زمان بحران های بعدی می تواند حادثه ساز شود.
عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی شیراز اضافه کرد: همچنین پوشش سبز و جنگل ها و مراتعی که می تواند به عنوان سد در برابر سیل عمل می کنند، فدای توسعه نابجای شهر می شود.
وی با تشریح اینکه لایروبی مسیرهای دفع آب های سطحی از مواردی است که در مدیریت شهری باید مدنظر قرار گیرد و بنظر می رسد برای کانال منتهی به دروازه قرآن صورت نگرفته، تصریح کرد: همچنین نظارت صحیح بر کلیه عملیاتی که منجر به ساخت و ساز و یا ناشی از ساخت و ساز می باشد حائز اهمیت است، اعم از مکان یابی ساخت و ساز و یا مکان یابی دفع ضایعات ساخت و ساز.
کمیسیون های ماده 5 و ماده 100 برهم زننده نظم شهری هستند
دکتر نصر در ادامه از منظر حقوقی به بررسی قضیه پرداخت و تشریح کرد: از منظر حقوقی چند مورد قابل ذکر است و همانطور که بارها نیز گفته ام، متأسفانه کمیسیون های ماده 5 و ماده 100 برهم زننده نظم شهری هستند.
وی به توضیح بیشتر پیرامون کمیسیون های ماده 5 و ماده 100 پرداخت و عنوان کرد: انضباط در شهرسازی فدای کمیسیون های ماده 5 و ماده 100 شده، در کمیسیون های ماده 5، مجوز تغییر کاربری داده شده و به عواقب این تغییر کاربری اندیشیده نمی شود و از سویی از آنجا که برای شهرداری ها، درآمد پایدار تعریف نشده، کمیسون ماده 100 به عنوان کمیسیون درآمدزا برای شهرداری به حساب می آید و آنچه مسلم است اینکه از ابتدا نباید مجوز خلاف پروژه داده شود که این مورد باید در شهرداري ها آسیب شناسی شود.
رئیس گروه تخصصی معماری سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور درخصوص دخل و تصرف در بستر رودخانه ها متذکر شد: در تبصره 3 ماده 2 قانون توزیع عادلانه آب مصوب 1361، ایجاد هر نوع اعیان و حفاری و دخل و تصرف در بستر رودخانه ها و نهرها و کانال های طبیعی و مسیل و مرداب و برکه و ... ممنوع اعلام شده و فقط با اجازه وزارت نیرو مجاز می باشد. بنابراین تصرفی که توسط شهرداری در بستر رودخانه صورت گرفته است قطعا تخلف بوده است که در دراز مدت موجب خسارت جانی و مادی به مردم شده است.
وی همچنین اذعان کرد: بنابراین به نظر می رسد هماهنگی ارگان های مختلف به دست فراموشی سپرده شده که اینچنین شهرها فدای توسعه بی حد می شود و اینچنین خسارات بر مردم تحمیل می گردد.
در مقررات ملی ساختمان سرفصل مدیریت بحران تهیه و تدوین شود
این استاد دانشگاه با یادآوری پیشنهادی مبنی بر تهیه و تدوین مدیریت بحران در مقررات ملی ساختمان بیان داشت: حدود دو سال قبل پیشنهادی را به وزارت راه و شهرسازی و سازمان نظام مهندسی ساختمان مطرح نمودم که باز بر آن تأکید می کنم، باید در مقررات ملی ساختمان مبحثی با عنوان «مدیریت بحران» تدوین گردد که قطعا این مبحث می تواند با پشتوانه علمی مهندسان هفت رشته ساختمانی، بحران را مدیریت کند.
وی در ادامه عنوان کرد: مدیریت بحران فقط به زمان بعد از حادثه اختصاص نداشته بلکه به پیشگیری از بحران نیز اختصاص دارد و بنابراین تمام رشته های ساختمانی به ویژه شهرسازی و معماری در آن دارای جایگاه می باشد.
دکتر طاهره نصر با اشاره به مبحث 22 مقررات ملی ساختمان ابراز کرد: همانطور که قبلا نیز تأکید کرده ام و به وزارت راه و شهرسازی و سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور نیز پیشنهاد داده ام، باید مبحث 22 مقررات ملی ساختمان که به بحث تعمیر و نگهداری ساختمان می پردازد نگاهی فراتر از ساختمان داشته و در آن به بافت شهری نیز پرداخته شود و همانطور که این روزها بحث بازآفرینی شهری نیز مطرح است به جاست که این مبحث برای بافت نیز مورد بازنگری قرار گیرد.
پدافند غیرعامل در ساخت و سازهای شهری مدنظر قرار گیرد.
وی با بیان اینکه به جد باید پدافند غیرعامل را در ساخت و سازهای شهری مدنظر قرار داد، خاطرنشان کرد: پدافند غیرعامل به معنای اصولی پیشگیرانه است که کاهش آسیب پذیری در هنگام بحران را با بهره گیری از فعالیت های غیر نظامی و فنی و مدیریتی به دنبال دارد و از وارد شدن خسارات مادی و تلفات انسانی جلوگیری نموده و یا میزان این خسارات و تلفات را به حداقل می رساند.
رئیس گروه تخصصی معماری سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور در پایان گفت: اینکه فقط کمیته ای به نام پدافند غیرعامل تشکیل شود کارساز نیست. بایستی در ساخت و سازها مسأله پدافند غیر عامل در شهرسازی به خصوص در مکان یابی ها مدنظر قرار گیرد.
شیرازه
کد مطلب : ۱۹۹۰۶
