استان فارس به دلیل وسعت و گوناگونی آب و هوا جانداران و گیاهان بسیاری را در هر منطقه جغرافیایی در دل خود می‌پروراند. در سال 97 محیط زیست فارس با وقایع خوب و بد و فراز و نشیب روبه رو شد.
طبیعت فارس در سالی که گذشت
تاریخ انتشارسه شنبه ۲۱ اسفند ۱۳۹۷ ساعت ۱۱:۲۹
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی حافظ، در حوزه محیط زیست خبر‌هایی خوش از تولد نخستین گوزن زرد در میان کتل کازرون مخابره شد.
این اتفاق سه شنبه 21 فروردین 97 رخ داد و از آن رو اهمیت دارد که گوزن زرد گونه ای است که در طبیعت و به صورت آزاد یافت نمی شود و در برخی سایت های کشور در اسارت تکثیر یافته است.
آتش به جان طبیعت فارس افتاد
خردادماه 97، برای محیط زیست فارس به ویژه مراتع و جنگل‌ها ماهی پر دود و آتش بود.
در خردادماه پوشش گیاهی ارتفاعات سیاه دان شهرستان جهرم سه بار در یک ماه به دلایل نامعلوم آتش گرفت.
چهار هکتار از پوشش جنگلی ارتفاعات سیاه دان در محور جهرم - لار در آتش سوخت که منجر به زیان دیدن 100 هکتار از پوشش گیاهی این ارتفاعات شد که در این زمینه متهمان به دادگستری معرفی شدند.
حدود 17 هکتار از پوشش مرتعی کوه گُرم شهرستان جهرم نیز بر اثر خطای انسانی خاکستر شد.
آتش در ادامه این رویدادهای تلخ به جان 130 هکتار از مراتع مناطق کوهستانی و اطراف روستای مروارید از توابع بخش مرکزی شهرستان داراب افتاد.
با گرم شدن هوا در تیرماه، روند آتش‌سوزی‌های جنگل‌های فارس ادامه یافت و ارتفاعات شهرستان رستم را در خود بلعید.
در گوشه‌ای دیگر از استان فارس، ارتفاعات کوه برز شهرستان فیروزآباد دچار حریق شد.
در پی این اتفاقات ناگوار مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس اعلام کرد که 48 مورد آتش سوزی در چهار ماه نخست سال 97 در مراتع و منابع طبیعی استان رخ داد که 340 هکتار از پوشش گیاهی فارس را خاکستر کرد.
با این وجود وی گفت که این آمار نشان دهنده کاهش قابل توجه در آمار آتش سوزی نسبت به سال قبل است.
ماموریتی برای نجات بختگان
شیراز در مردادماه 97 میزبان معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست بود. عیسی کلانتری در این سفر به ضرورت دریافت پیوست زیست‌محیطی برای اخذ مجوز طرح‌های عمرانی اشاره کرد و به مسائلی همچون پدیده گردوغبار، خشکسالی و از بین رفتن تالاب‌ها پرداخت.
در این سفر، معاون رئیس جمهوری از مسئولان استان فارس خواست که در مدت 6 ماه طرحی جامع و علمی برای برون رفت تالاب بختگان از وضعیت نامطلوب کنونی ارائه کنند. در این زمینه، نگاه ها متوجه دانشگاه شیراز شد.
نشانه های حیات گونه‌های در حال انقراض
در حوزه محیط زیست، شهریور 97 را باید زمان خبرهای خوش دانست چراکه برای نخستین بار تصاویر زادآوری گونه افعی شاخدار در منطقه شکار ممنوع کوه هوا در شهرستان لامرد ثبت شد. این تصاویر 20 شهریور ماه در هنگام مرمت آبشخور منطقه به ثبت رسید.
در خبری دیگر، برای نخستین بار، تصویر یک پلنگ به همراه دو توله آن در ارتفاعات پارک ملی بختگان شهرستان نی ریز ثبت و ضبط شد.
گونه نادر پلنگ ایرانی یکی از 9 زیرگونه پلنگ دنیا است که از نظر جثه بزرگترین آنها به شمار می رود و در لیست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت در زمره جانوران در معرض خطر انقراض است.
همچنین در مهرماه خبر مشاهده شدن یک گونه خرس قهوه ای کمیاب به همراه دو توله‌اش در دامنه‌های منطقه شکار ممنوع کوه خم ارسنجان به گمانه زنی ها در مورد ازدیاد نسل این گونه کمیاب در این شهرستان قوت بخشید.
ناکام شدن باندهای قاچاق چوب های جنگلی
در آبان ماه 97 خبری از دیدن گونه‌های جدید نبود اما ماموران یگان حفاظت منابع طبیعی شهرستان سپیدان قاچاقچیان چوب های جنگلی را در این شهرستان دستگیر کردند.
اعضای این باند قاچاق زغال قصد انتقال مقادیر قابل توجهی ادوات غیر مجاز جنگلی از استان کهگیلویه و بویر احمد به سمت شهرستان های سپیدان، شیراز و جهرم داشتند.
همچنین یازدهم اسفند 97، مهرزاد بوستانی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری فارس گفت: از ابتدای امسال تاکنون، 70 کارگاه در بخش سیمکان شهرستان جهرم که به صورت غیرقانونی و بدون مجوز نسبت به تولید زغال اقدام می کردند، بسته شدند.
سوسک طوقه‌خوار در خیابان قصردشت قربانی گرفت
در رویدادی ناگوار 18 اصله درخت در خیابان قصردشت شیراز دچار نوعی آفت مسری بنام سوسک طوقه‌خوار شدند که منجر به پوکی و سقوط درختان می شود.
در هفتم آبان، سقوط یک درخت بر روی زنی جوان در خیابان قصردشت شیراز باعث مصدومیت شدید وی شد.
میزبانی از پرندگان مهاجر
در همین ماه، با نزدیک شدن به فصل سرما حدود 2 هزار پرنده از جمله درنای سیبری و 2 هزار پرنده دیگر شامل خوتکا، حواصیل، آنقوت و مرغابی برای زمستان گذرانی، میهمان دریاچه بختگان در شهرستان نی ریز شدند.این دریاچه در پی بارندگی های پاییز حدود 20 درصد آبگیری شد و پرندگان را به سوی خود فراخواند.
رئیس پارک ملی قطرویه و منطقه حفاظت شده بهرام گور نی ریز در دی ماه اعلام کرد که آماربرداری تعداد گور ایرانی (گورخر) از گونه های در معرض خطر انقراض در این زیستگاه واقع در شرق استان فارس، نسبت به پارسال 17 درصد افزایش نشان می دهد.
احمد رستگار افزود: در آماربرداری امسال که پنجم دی ماه خاتمه یافت، در مجموع 993 رأس از این حیوان در این منطقه حفاظت شده شمارش شد؛ این در حالی است که مدیرکل حفاظت محیط زیست فارس اردیبهشت ماه گفته بود منطقه بهرام گور نی ریز دو برابر ظرفیت تعریف شده گورخر دارد وتنها توان نگهداری 500 گورخر را دارد و فزونی این جانور، حیات وحش را با خطراتی تهدید می کند.
روز سیاه عقاب ها
هشتم آبان 97 اعلام شد که تعدادی عقاب در شهرستان سروستان تلف شدند که این موضوع به حفاظت محیط زیست شهرستان سروستان اعلام شد و ماموران یگان حفاظت برای مشخص شدن علت تلف شدن عقاب ها به محل اعزام شدند.
ماموران در بررسی های اولیه گفتند که 36 عقاب صحرایی براثر مصرف گوشت مرغ‌های تلف شده مسموم و تلف شده اند ، مرغ های تلف شده در کنار جاده روستایی ریخته شده بودند.
چهار سگ نیز در سروستان در همان روزها با خوردن گوشت مرغ های آلوده به سم تلف شدند ، تلف شدن سگ ها این فرضیه را که افرادی خواسته اند سگ های ولگرد را با گوشت مرغ های آلوده به سم از پای درآورند مطرح کرد.
آخرین اظهارنظر درباره این موضوع را مدیرکل حفاظت محیط زیست استان فارس مطرح کرده است.
سعید محمودی هفدهم دی 97 در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: تا این مقطع زمانی، آزمایشگاه مرجع نتایج سم شناسی را به محیط زیست اعلام نکرده و نوع سم تاثیر گذار در مرگ عقاب ها هنوز مشخص نشده است.
وی در عین حال گفت: در این زمینه با شکایت محیط زیست فارس پرونده قضایی تشکیل و قرار مجرمیت برای سه نفر از صاحبان مرغداری ها صادر شد.
وی ادامه داد: تعیین خسارت هم انجام شده و محیط زیست خسارت خود را دریافت خواهد کرد.
تلاش خبرنگار ایرنا برای اطلاع از آخرین وضعیت پیگیری ها در این زمینه ادامه دارد.
روزی برای هوای پاک
در حوزه شهری، همزمان با 29 دی ماه روز ملی هوای پاک جمعی از مردم و مسئولان استان فارس با استفاده از قطار شهری، دوچرخه و وسایل نقلیه عمومی مانند قطار شهری به محل کار خود رفتند و از روز هوای پاک با شعار هوای پاک آسمان آبی استقبال کردند.
در اسفندماه 97 دوستداران طبیعت به یاری پرندگان مهاجر دریاچه طشک رفتند. قضیه از این قرار بود که شماری از دوستداران طبیعت با پراکندن دانه های ذرت در حاشیه دریاچه طشک واقع در شرق استان فارس، به یاری پرندگان مهاجر به این منطقه رفتند و دو هزار کیلو دانه ذرت به ارزش 40 میلیون ریال در حاشیه دریاچه طشک برای تغذیه دُرنا‌های مهاجر به این دریاچه پاشیده شد.
خبرهای خوش از این منطقه حاکی از افزایش 20 درصدی مهاجرت پرندگان به دریاچه‌های طشک و بختگان بوده است.
تداوم مخالفت ها با ساخت سد تنگ سرخ
مخالفت‌ها همچنان با ساخت سد تنگ سرخ شیراز ادامه دارد. در این زمینه حمید مصباح عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس در همایش گرامیداشت روز مهندس در شیراز گفت: بر اساس مطالعات زمین شناسی، ساختن سد تنگ سرخ امر بسیار خطرناکی است و اگر این سد بعد از احداث تخریب و یا شکسته شود، شهر شیراز به ارتفاع حدود پنج متر زیر آب فرو خواهد رفت.
سد تنگ سرخ که عملیات آن بهمن سال 1390 آغاز شد، در فاصله 2 کیلومتری شهرک های شمال غرب شیراز واقع شده است و منتقدان ساخت سد تنگ سرخ بر این باورند، این سد بدون مطالعات کافی زمین شناسی احداث شده و ترکیدن یا شکستن سد در آینده، شهرک های شمالی شیراز را به زیر گل و لای می برد و موجب وقوع فاجعه اقلیمی، انسانی می‌شود.
این منتقدان همچنین خشک شدن دریاچه مهارلو در جنوب شرق شیراز و احتمال وقوع توفان های نمک و برخاستن ذرات خطرناک و سرطان زا را از دیگر پیامدهای احداث سد تنگ سرخ بیان کرده اند.
ایرنا
آتش به جان طبیعت فارس افتاد
خردادماه 97، برای محیط زیست فارس به ویژه مراتع و جنگل‌ها ماهی پر دود و آتش بود.
در خردادماه پوشش گیاهی ارتفاعات سیاه دان شهرستان جهرم سه بار در یک ماه به دلایل نامعلوم آتش گرفت.
چهار هکتار از پوشش جنگلی ارتفاعات سیاه دان در محور جهرم - لار در آتش سوخت که منجر به زیان دیدن 100 هکتار از پوشش گیاهی این ارتفاعات شد که در این زمینه متهمان به دادگستری معرفی شدند.
حدود 17 هکتار از پوشش مرتعی کوه گُرم شهرستان جهرم نیز بر اثر خطای انسانی خاکستر شد.
آتش در ادامه این رویدادهای تلخ به جان 130 هکتار از مراتع مناطق کوهستانی و اطراف روستای مروارید از توابع بخش مرکزی شهرستان داراب افتاد.
با گرم شدن هوا در تیرماه، روند آتش‌سوزی‌های جنگل‌های فارس ادامه یافت و ارتفاعات شهرستان رستم را در خود بلعید.
در گوشه‌ای دیگر از استان فارس، ارتفاعات کوه برز شهرستان فیروزآباد دچار حریق شد.
در پی این اتفاقات ناگوار مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس اعلام کرد که 48 مورد آتش سوزی در چهار ماه نخست سال 97 در مراتع و منابع طبیعی استان رخ داد که 340 هکتار از پوشش گیاهی فارس را خاکستر کرد.
با این وجود وی گفت که این آمار نشان دهنده کاهش قابل توجه در آمار آتش سوزی نسبت به سال قبل است.
ماموریتی برای نجات بختگان
شیراز در مردادماه 97 میزبان معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست بود. عیسی کلانتری در این سفر به ضرورت دریافت پیوست زیست‌محیطی برای اخذ مجوز طرح‌های عمرانی اشاره کرد و به مسائلی همچون پدیده گردوغبار، خشکسالی و از بین رفتن تالاب‌ها پرداخت.
در این سفر، معاون رئیس جمهوری از مسئولان استان فارس خواست که در مدت 6 ماه طرحی جامع و علمی برای برون رفت تالاب بختگان از وضعیت نامطلوب کنونی ارائه کنند. در این زمینه، نگاه ها متوجه دانشگاه شیراز شد.
نشانه های حیات گونه‌های در حال انقراض
در حوزه محیط زیست، شهریور 97 را باید زمان خبرهای خوش دانست چراکه برای نخستین بار تصاویر زادآوری گونه افعی شاخدار در منطقه شکار ممنوع کوه هوا در شهرستان لامرد ثبت شد. این تصاویر 20 شهریور ماه در هنگام مرمت آبشخور منطقه به ثبت رسید.
در خبری دیگر، برای نخستین بار، تصویر یک پلنگ به همراه دو توله آن در ارتفاعات پارک ملی بختگان شهرستان نی ریز ثبت و ضبط شد.
گونه نادر پلنگ ایرانی یکی از 9 زیرگونه پلنگ دنیا است که از نظر جثه بزرگترین آنها به شمار می رود و در لیست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت در زمره جانوران در معرض خطر انقراض است.
همچنین در مهرماه خبر مشاهده شدن یک گونه خرس قهوه ای کمیاب به همراه دو توله‌اش در دامنه‌های منطقه شکار ممنوع کوه خم ارسنجان به گمانه زنی ها در مورد ازدیاد نسل این گونه کمیاب در این شهرستان قوت بخشید.
ناکام شدن باندهای قاچاق چوب های جنگلی
در آبان ماه 97 خبری از دیدن گونه‌های جدید نبود اما ماموران یگان حفاظت منابع طبیعی شهرستان سپیدان قاچاقچیان چوب های جنگلی را در این شهرستان دستگیر کردند.
اعضای این باند قاچاق زغال قصد انتقال مقادیر قابل توجهی ادوات غیر مجاز جنگلی از استان کهگیلویه و بویر احمد به سمت شهرستان های سپیدان، شیراز و جهرم داشتند.
همچنین یازدهم اسفند 97، مهرزاد بوستانی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری فارس گفت: از ابتدای امسال تاکنون، 70 کارگاه در بخش سیمکان شهرستان جهرم که به صورت غیرقانونی و بدون مجوز نسبت به تولید زغال اقدام می کردند، بسته شدند.
سوسک طوقه‌خوار در خیابان قصردشت قربانی گرفت
در رویدادی ناگوار 18 اصله درخت در خیابان قصردشت شیراز دچار نوعی آفت مسری بنام سوسک طوقه‌خوار شدند که منجر به پوکی و سقوط درختان می شود.
در هفتم آبان، سقوط یک درخت بر روی زنی جوان در خیابان قصردشت شیراز باعث مصدومیت شدید وی شد.
میزبانی از پرندگان مهاجر
در همین ماه، با نزدیک شدن به فصل سرما حدود 2 هزار پرنده از جمله درنای سیبری و 2 هزار پرنده دیگر شامل خوتکا، حواصیل، آنقوت و مرغابی برای زمستان گذرانی، میهمان دریاچه بختگان در شهرستان نی ریز شدند.این دریاچه در پی بارندگی های پاییز حدود 20 درصد آبگیری شد و پرندگان را به سوی خود فراخواند.
رئیس پارک ملی قطرویه و منطقه حفاظت شده بهرام گور نی ریز در دی ماه اعلام کرد که آماربرداری تعداد گور ایرانی (گورخر) از گونه های در معرض خطر انقراض در این زیستگاه واقع در شرق استان فارس، نسبت به پارسال 17 درصد افزایش نشان می دهد.
احمد رستگار افزود: در آماربرداری امسال که پنجم دی ماه خاتمه یافت، در مجموع 993 رأس از این حیوان در این منطقه حفاظت شده شمارش شد؛ این در حالی است که مدیرکل حفاظت محیط زیست فارس اردیبهشت ماه گفته بود منطقه بهرام گور نی ریز دو برابر ظرفیت تعریف شده گورخر دارد وتنها توان نگهداری 500 گورخر را دارد و فزونی این جانور، حیات وحش را با خطراتی تهدید می کند.
روز سیاه عقاب ها
هشتم آبان 97 اعلام شد که تعدادی عقاب در شهرستان سروستان تلف شدند که این موضوع به حفاظت محیط زیست شهرستان سروستان اعلام شد و ماموران یگان حفاظت برای مشخص شدن علت تلف شدن عقاب ها به محل اعزام شدند.
ماموران در بررسی های اولیه گفتند که 36 عقاب صحرایی براثر مصرف گوشت مرغ‌های تلف شده مسموم و تلف شده اند ، مرغ های تلف شده در کنار جاده روستایی ریخته شده بودند.
چهار سگ نیز در سروستان در همان روزها با خوردن گوشت مرغ های آلوده به سم تلف شدند ، تلف شدن سگ ها این فرضیه را که افرادی خواسته اند سگ های ولگرد را با گوشت مرغ های آلوده به سم از پای درآورند مطرح کرد.
آخرین اظهارنظر درباره این موضوع را مدیرکل حفاظت محیط زیست استان فارس مطرح کرده است.
سعید محمودی هفدهم دی 97 در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: تا این مقطع زمانی، آزمایشگاه مرجع نتایج سم شناسی را به محیط زیست اعلام نکرده و نوع سم تاثیر گذار در مرگ عقاب ها هنوز مشخص نشده است.
وی در عین حال گفت: در این زمینه با شکایت محیط زیست فارس پرونده قضایی تشکیل و قرار مجرمیت برای سه نفر از صاحبان مرغداری ها صادر شد.
وی ادامه داد: تعیین خسارت هم انجام شده و محیط زیست خسارت خود را دریافت خواهد کرد.
تلاش خبرنگار ایرنا برای اطلاع از آخرین وضعیت پیگیری ها در این زمینه ادامه دارد.
روزی برای هوای پاک
در حوزه شهری، همزمان با 29 دی ماه روز ملی هوای پاک جمعی از مردم و مسئولان استان فارس با استفاده از قطار شهری، دوچرخه و وسایل نقلیه عمومی مانند قطار شهری به محل کار خود رفتند و از روز هوای پاک با شعار هوای پاک آسمان آبی استقبال کردند.
در اسفندماه 97 دوستداران طبیعت به یاری پرندگان مهاجر دریاچه طشک رفتند. قضیه از این قرار بود که شماری از دوستداران طبیعت با پراکندن دانه های ذرت در حاشیه دریاچه طشک واقع در شرق استان فارس، به یاری پرندگان مهاجر به این منطقه رفتند و دو هزار کیلو دانه ذرت به ارزش 40 میلیون ریال در حاشیه دریاچه طشک برای تغذیه دُرنا‌های مهاجر به این دریاچه پاشیده شد.
خبرهای خوش از این منطقه حاکی از افزایش 20 درصدی مهاجرت پرندگان به دریاچه‌های طشک و بختگان بوده است.
تداوم مخالفت ها با ساخت سد تنگ سرخ
مخالفت‌ها همچنان با ساخت سد تنگ سرخ شیراز ادامه دارد. در این زمینه حمید مصباح عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس در همایش گرامیداشت روز مهندس در شیراز گفت: بر اساس مطالعات زمین شناسی، ساختن سد تنگ سرخ امر بسیار خطرناکی است و اگر این سد بعد از احداث تخریب و یا شکسته شود، شهر شیراز به ارتفاع حدود پنج متر زیر آب فرو خواهد رفت.
سد تنگ سرخ که عملیات آن بهمن سال 1390 آغاز شد، در فاصله 2 کیلومتری شهرک های شمال غرب شیراز واقع شده است و منتقدان ساخت سد تنگ سرخ بر این باورند، این سد بدون مطالعات کافی زمین شناسی احداث شده و ترکیدن یا شکستن سد در آینده، شهرک های شمالی شیراز را به زیر گل و لای می برد و موجب وقوع فاجعه اقلیمی، انسانی می‌شود.
این منتقدان همچنین خشک شدن دریاچه مهارلو در جنوب شرق شیراز و احتمال وقوع توفان های نمک و برخاستن ذرات خطرناک و سرطان زا را از دیگر پیامدهای احداث سد تنگ سرخ بیان کرده اند.
ایرنا
کد مطلب : ۱۹۷۲۱
