آفتی که این روزها در دنیای کتاب به وجود آمده فقط به جان کتابخوان‌ها نیفتاده، بلکه هدف اصلی آن تخریب فضای چاپ و نشر کتاب است.
کلاهبرداری به شیوه فرهنگی!/ پیدا و پنهان «مافیای کتاب»
تاریخ انتشاردوشنبه ۱ بهمن ۱۳۹۷ ساعت ۱۴:۱۱
چندی پیش پیامکی به دست مردم رسید مبنی بر این که اگر می‌خواهید نویسنده کتابی باشید کافی است مبلغی پرداخت کنید تا کتابی که از قبل نوشته شده را با نام شما منتشر کنیم. خبرساز شدن این پیامک‌های انبوه، از یک‌سو واکنش فعالین حوزه فرهنگ را به دنبال داشت و از سوی دیگر بسیاری از مسوولان مربوطه را به سکوت واداشت.
به راستی اما مافیای کتاب چه کسانی هستند؟ آیا فضای نشر کتاب آنقدر مهم بوده است که کسانی را اغوا کنند که به فکر کلاهبرداری بیفتند؟ آیا دست برخی از مسؤولان ارگان‌های دولتی هم درمیان است؟ آیا باورکردنی است که در این بازار بی‌رونق کتاب، در طول چند ماه اخیر یک میلیون جلد کتاب قاچاق ضبط شده باشد؟
در این گزارش که ابعاد پیدا و پنهان ناشرین تقلبی را از نظر خواننده می‌گذراند به یکی از تازه‌ترین تخلفات در فضای فرهنگی کشور اشاره دارد که خبرنگار فارس را بر آن داشت تا ضمن پیگیری پرونده شکایت از یک ناشر، با معاون فرهنگی اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس در رابطه با ظهور پدیده‌ای به نام «مافیای کتاب» به گفت‌وگو بنشیند.
خالی کردن جیب نویسندگان با ترفندی جدید
یک نویسنده می‌گوید: چندی پیش آخرین کتابم را نزد یکی از ناشرین در شیراز آوردم تا چاپ کند. کتاب هم با تیراژی که خواسته بودم چاپ شد، اما بعد از مدتی متوجه شدم که این کتاب فاقد هیچ‌گونه ثبت مشخصات و شماره شابک در سامانه جامع کشوری است.
سیدعبدالرضا بستان ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه شابک شماره‌ای 10 یا 13 رقمی است که از سوی سازمان استاندارد جهانی قابل پیگیری است، هر کتاب معتبر باید این شماره را در کنار بارکد داشته باشد و ناشر ملزم به رعایت آن است. اما آنچه که برای من اتفاق افتاد این بود که متوجه شدم شماره شابکی که بر روی کتابم چاپ شده است در هیچ سامانه‌ای ثبت نشده و کاملاً شماره‌ای تقلبی بود که ناشر مذکور برای رد کردن مسؤولیت از سر خود آن را بر کتاب‌ها زده بود.
این نویسنده کتاب‌های مذهبی می‌گوید: آثاری را که من به قلم تحریر درآورده‌ام پژوهش‌هایی است که در حوزه شیعه‌شناسی جای دارد، با این فرض که کتاب‌های من به خارج از ایران بروند و کسی متوجه شود که این کتاب شناسه شابک جعلی دارد به راحتی ابزاری رسانه‌ای برای دشمنان مذهب شیعه به وجود می‌آورند و ما را متهم به جعل‌نویسی می‌کنند.
بستان اضافه می‌کند: وقتی با ناشر تماس گرفتم و به او گفتم که شماره شابک شما جعلی بوده است به من گفت که طبیعی است و از این موردها زیاد اتفاق می‌افتد! کتاب چاپ شده است و کاری نمی‌توانیم بکنیم.
وی می‌افزاید: مراتب این تخلف را به اداره ارشاد گزارش دادم، اما متاسفانه پاسخ روشنی از هیچ‌یک از مسوولان مربوطه دریافت نکردم؛ حتی شکایت‌نامه‌ای نیز تنظیم و ارسال کردم که باز هم هیچ نتیجهای در پی نداشت.
شابک‌های قلابی!
نویسنده دیگری که مایل به برده شدن نامش در این گزارش نبود می‌گوید: سال 95 کتابی که محصول 20 سال پژوهشم در زمینه هنر بود را به یکی از ناشران سپردم، کتاب با آن تیراژی که قرار داد بسته بودیم چاپ شد و قرار بود تعدادی از این کتاب‌ها را به کتابخانه‌های عمومی کشور اهداء کنم، اما وقتی شروع به انجام این کار کردیم سازمان کتابخانه‌های عمومی کشور مرا مطلع کردند که کتاب‌هایم دارای شماره شابک جعلی بوده است.
این استاد فلسفه هنر که به عنوان یکی از معتبرترین نویسندگان کتاب‌های تاریخ هنر در کشور نیز شناخته می‌شود اذعان می‌کند: شکایت‌ها از ناشران قلابی راه به جایی نمی‌برد، چراکه نه متولیان فرهنگی دلسوزِ بازار چاپ و نشر کتاب هستند و نه نظارت سازمان‌یافته‌ای در این حوزه وجود دارد؛ به همین خاطر هر کسی با اندک سرمایه‌ای خود را ناشر جا می‌زند و به دنبال کلاهبرداری از نویسندگانی می‌گردد که عمرشان را برای چاپ یک کتاب ارزشمند سپری کرده‌اند.
وعده پیگیری
معاون فرهنگی اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان در پاسخ در مورد روند برخورد با ناشران متخلف، بیان می‌کند: تاکنون شکایت‌های متعددی در این زمینه داشتیم که برخی از آن‌ها پیگیری شده، اما تعداد زیادی نیز در دست بررسی است.
مهدی امیدبخش وعده داد روند پیگیری شکایت‌های مردمی از ناشرین متخلف با سرعت بیشتری دنبال خواهد شد و افرادی که در سال‌های اخیر شکایت‌هایی در مورد شابک‌های جعلی داشته‌اند به زودی خبر برخورد با متخلفین را دریافت می‌کنند.
وی با اشاره به ناشرانی که شناسه‌هایی جعلی را به جای شماره شابک بر کتاب‌ها ثبت می‌کنند، گفت: این کار تخلف است و مطمئناً با متخلفین برخورد قضایی می‌شود؛ چراکه هم حقوق معنوی نویسنده را زیرپا می‌گذارند و هم موجب بی‌اعتمادی به ناشرین معتبر کشور می‌شوند.
در سالیان اخیر بارها از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس تذکرهایی به ادارات ارشاد مبنی بر لغو مجوز برخی از انتشاراتی‌ها در شهرستان‌ها داده شده بود، اما به تازگی وزیر فرهنگ ارشاد خبر از کشف یک میلیون کتاب قاچاق در ماه‌های اخیر داده است. حال باید دید که برخورد مسؤولان و متولیان استان با ناشران قلابی چگونه پیگیری می‌شود.
منبع: فارس
کد مطلب : ۱۹۴۶۸
