خانه‌های تاریخی شهر شیراز یکی از چندین زیبایی این شهر است که در طول سال به ویژه ایام نوروز میزبان مسافران دور و نزدیک می شوند.
کوتاه و مختصر از خانه‌های تاریخی و باصفای شیراز
تاریخ انتشاريکشنبه ۵ فروردين ۱۳۹۷ ساعت ۱۲:۳۴
در این خانه‌ها با هر قدم و چرخش چشمی، گویی در رؤیایی به سر می‌بری که پر از تکه‌های کاشی و آینه‌های پر رمز و راز است، اگر مسافر دور و نزدیکی سر ظهر کلون این خانه‌ها را به صدا درآورد، حیاط باصفای خانه با آفتو جنگ شیراز نور بارانش می‌کند و چه خوش‌تر آن خانه‌ای که بوی بهارنارنجش هم مهمان‌نوازی کند.
خانه‌های شیراز نام‌آشنا هستند اما برای معرفی به میهمانان عزیز نوروزی، مرور کوتاه این خانه‌های باصفا حتماً خالی از لطف نخواهد بود.
خانه سعادت
یکی از زیبایی‌های این خانه رخ‌بام خورشیدی آن است که در نگاه اول هر بیننده‌ای را به تحسین وامی‌دارد، این خانه دارای حیاط مرکزی و اتاق‌های سه‌دری و پنج‌دری همراه با تزئینات وابسته به معماری شامل کاشی‌کاری، آجرکاری، گره چینی، سنگ‌های حجاری و سقف‌های چوبی تزئینیِ است. این خانه با قدمت 90 و چندساله‌اش یک حوض بزرگ فیروزه‌ای را در خود جای‌داده است. خانه سعادت، موزه خاتم شیراز هم هست و زیباترین آثار خاتم شیراز در آن نمایش داده می‌شود.
آدرس: گذر سنگ سیاه، روبه‌روی آرامگاه سیبویه
خانه توکلی شیراز
این بنا با تزئینات آجرکاری، کاشی‌کاری هفت‌رنگ، تزئینات چوبی در شیرسرها، درها و درک‌ها و سقف‌ها به دوره قاجار تعلق دارد که دارای یک حیاط مرکزی بوده و در چهار طرف آن عمارت وجود دارد. این خانه تاریخی در سال 79 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آدرس: محله قدیمی گود عربان، خیابان لطفعلی‌خان زند، کوچه 184
خانه تاریخی منطقی نژاد
از خانه‌های اواخر دوره قاجاریه در شیراز است. در ضلع جنوبی این خانه، شاه‌نشینی با تزئینات هم‌چون نقاشی در بدنه و سقف و آینه‌خانه با ازاره‌ای از آینه وجود دارد. دو اتاق در دو سوی شاه‌نشین وجود دارد که یکی دارای سقف نقاشی شده و بادگیر است و دیگری دارای تیرهای نقاشی شده سقف و شومینه گچ‌بری است. در این نقاشی‌ها طرح‌های گل‌وبوته، تصاویری از چهره زنان و تصاویری از قصرهایی به سبک اروپایی دیده می‌شود. این بنا سال 1383 مورد مرمت قرار گرفت و در سال 1384 توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان فارس به موزه آرشیو «آواها و نواها» تبدیل شد که دربرگیرنده بخش‌های مختلفی چون اتاق شنیداری، دیداری، آرشیو صوتی، تصویری، گالری‌ساز، گالری اسناد دست‌نوشته‌های استادان موسیقی، کارگاه ساخت ساز سنتی، تالار موسیقی و...است. این خانه مربوط به دوره قاجار بود که امروزه موزه هنرهای اسلامی در آن ساخته‌شده است.
آدرس: حدفاصل سه‌راه نمازی و سردزک، کنارگذر شاهچراغ (ع) سمت چپ خانه تاریخی منطقی نژاد (موزه هنرهای اسلامی)
خانه صابر
نقل می‌کنند که در اواخر دوره زندیه تاجری معروف به نام حسن‌علی صابر سنگری در شیراز خانه‌اش را به سبک جدیدی ساخت، سبکی که معماران شیراز را انگشت‌به‌دهان می‌کند، در ساخت این خانه اصل قرینه‌سازی با دقت و وسواس خاصی رعایت شده است؛ به‌طوری‌که اگر از پشت‌بام نگاهی به داخل خانه بیندازید، همه اجزای خانه درست به‌موازات هم و به‌صورت قرار گرفتند و حتی خطای دید هم تأثیری در موازات اجزای خانه ندارد.این خانه گچ‌بری‌های بی‌نظیری هم دارد.
آدرس: کوچه محله سرباغ، بن‌بست کدخدا، پلاک 62
خانه فروغ الملک
عمارت فروغ الملک در سال 1210 (اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی اول) توسط فروغ الملک قوامی (داماد قوام بزرگ) در زمینی به مساحت 1020 مترمربع در محور سنگ سیاه و در جوار بقعه بی‌بی دختران احداث شد. این بنا جهت استفاده مسکونی ساخته‌شده و شامل پاسدارخانه، آشپزخانه، اسطبل، حمام و دو باب منزل مسکونی (مهمانسرای فدک فعلی و خانه فروغ الملک) است که خانه فروغ الملک در سه‌طبقه و شامل زیرزمین طبقه همکف و طبقه اول است که دارای دو بخش بیرونی و اندرونی با دو حیاط جداگانه، عمارت شاه‌نشین، حوض‌خانه، حمام، آشپزخانه و … است. این خانه که پوشیده از تزئینات خیره‌کننده، معرق‌ها و گره چینی‌های آجری است، به موزه مشکین فام شیراز تبدیل‌شده و در آن آثار هنرمندان فارس در رشته‌های مختلف به‌ویژه هنرهای تجسمی ارائه می‌گردد.
آدرس: بافت قدیم شیراز، نزدیک بقعه بی‌بی دختران
خانه قاجاری ضیاییان
خانه ضیاییان تنها باقیمانده از چندین منزل مسکونی خاندان ضیاییان است، این خانه با قدمتی در حدود 150 تا 200 سال، مطابق منازل مسکونی دوره قاجار در شیراز ساخته‌شده و اجزا و عناصر آن مشابه با دیگر خانه‌های قدیمی شیراز؛ نظیر خانه زینت الملک، خانه سعات، خانه فروغ الملک و… است. کاشی‌های هفت‌رنگ این خانه معروف است و جزء پر بازدیدترین خانه‌های قاجاری شیراز است.
آدرس: خیابان قاآنی، کوچه مقنی‌ها، پلاک 12
خانه زینت‌الملک
هر گوشه این خانه نشان از ذوق و سلیقه دختر قوام‌الملک چهارم است، تزیینات گچ‌بری‌ها و کاشی‌کاری‌ها کم از زیبایی آینه‌کاری آن ندارد. خانه زینت‌الملک هم مانند خانه‌های دوران قاجار اندرونی و بیرونی کاملاً مجزایی از هم دارد. از ویژگی‌های مهم این خانه آینه‌کاری‌های منحصربه‌فرد آن است که در روز با تابش نور خورشید زیبایی‌شان چند برابر می‌شود. سقف بیشتر اتاق‌های این خانه چوبی است که با نقاشی حیوانات، پرندگان و گل‌وبوته تزئین‌شده است. تالار شاه‌نشین در بخش غربی خانه ساخته‌شده است. آینه‌کاری و گچ‌بری این تالار با نقاشی‌هایی به سبک اروپا تزیین‌شده است.
آدرس: شیراز، خیابان لطفعلی‌خان زند، ضلع غربی نارنجستان قوام
کد مطلب : ۱۹۱۸۱
