حافظ خبر - هنگامی که "عمق فاجعه" از نیم کیلومتر فراتر می رود!

"حافظ نیوز" // مصطفی مشفقیان؛
چرا استان فارس به این نقطه از بحران رسید؟
خشک‌سالی، واژه‌ای مأنوس برای استان فارس و اهالی آن است که طی سال‌های گذشته با تبعات آن دست‌به‌گریبان بوده‌اند. به همین دلیل است که خبر حفر چاه آب نیم‌کیلومتری در شهرستان جهرم هم مایه تعجب و نگرانی خیلی‌ها در این استان نمی‌شود! داستان ازاین‌قرار است که عمق چاه‌های آب در استان فارس از چند متر و یا چند ده متر طی دهه‌های اخیر، اینک به چند صد متر رسیده و با تداوم روند فعلی، احتمالاً تا چند سال آینده به یک کیلومتر و یا شاید بیشتر هم برسد!
فرماندار شهرستان گرمسیری جهرم در همین رابطه می‌گوید یک حلقه چاه به عمق 520 متر برای استخراج آب آشامیدنی در جهرم حفر شده که به نظر می‌رسد این چاه عمیق‌ترین چاه آب شرب کشور است.
فرماندار جهرم در ادامه تصریح می‌کند: «این چاه باهدف رفع کمبود آب آشامیدنی 7 روستای بخش مرکزی و کردیان جهرم حفر شده و میزان آبدهی این چاه 22 لیتر در ثانیه اعلام‌شده است» اما چرا استان فارس به این نقطه از بحران رسیده که اینک باید برای دستیابی به منابع آبی، چند صد متر زیرزمین را جستجو کند؟
علیرضا صحراییان معاون استاندار فارس و فرماندار ویژه شهرستان جهرم یکی از علل این مسئله را وجود 2 هزار و 700 چاه غیرمجاز در این شهرستان می‌داند که معادل چاه‌های غیرمجاز 6 استان کشور است... حال اگر این مسئله را به دیگر شهرستان‌های گرمسیری فارس نیز تعمیم دهیم آنگاه درخواهیم یافت که استان فارس با چه فاجعه‌ای در بحث مدیریت منابع آب روبروست!

فرونشست زمین را جدی بگیریم!
تحقیقات نشان داده در بین عوامل مؤثر در ایجاد فرونشست زمین، برداشت بیش‌ازحد مجاز از منابع آب زیرزمینی بیش از هر عامل دیگری در بروز این پدیده مؤثر است که این مسئله نیز نتیجه عدم وجود مدیریت درست منابع آب در بخش برداشت و از سوی دیگر هدر رفت حجم بسیاری از آن درنتیجه نادرست بودن شیوه‌های کشاورزی و مصارف صنعتی و شهری یا به‌طور خلاصه مصرف نامتناسب و ناصحیح آب بوده است.
ازجمله مهم‌ترین تهدیدات «پدیده فرونشست زمین» می‌توان به تخلیه مناطق درخطر فرونشست و کوچ اجباری مردم این مناطق اشاره کرد.
روز گذشته معاون عمران روستایی بنیاد مسکن فارس اعلام کرد: 3 روستای استان فارس که در سال‌های گذشته از رانش و فرونشست زمین آسیب‌های جدی دیده است جابه‌جا می‌شوند و جانمایی کارشناسی برای این روستاها انجام‌ شده است. مصطفی هاشمی اظهار داشت: روستای کوه سفید داراب و دیندارلوی فسا، از فرونشست و افت آب‌های زیرزمینی آسیب فراوان دیده‌اند که در جانمایی جدید جابه‌جا می‌شوند...

چه باید کرد؟
خشک‌سالی واقعیتی است که بیش از نیمی از جهان با آن روبروست و همه بر این باورند که امسال باید با تشنگی دست‌وپنجه نرم کنند. در این شرایط دست روی دست گذاشتن و تماشای وضع اسف‌بار تشنگی آسمان و زمین، کاری عاقلانه نیست و باید از همین امروز دست‌به‌کار شد تا بیشتر از این، مراتع و علف‌زارهای خشک‌شده در دو سوی جاده‌ها، چشم‌ها را نیازارد. حال چه باید کرد؟ مسلماً تنها پاسخ به این سؤال، مدیریت بهینه مصرف آب در استان است...
به‌راستی، هنگامی‌که کشت یک محصول کشاورزی صرفه اقتصادی ندارد و برای عمل‌آوری آن نیز تا ده‌ها لیتر آب مصرف می‌شود، چه دلیلی برای تداوم آن وجود دارد؟ در استانی که این‌چنین درگیر خشک‌سالی و تبعات آن است کشت محصول پرآبی چون برنج چه توجیهی دارد؟ درحالی‌که کشاورزی بیش از هشتاد درصد مصرف منابع آبی استان فارس را به خود اختصاص داده، آیا وقت آن نرسیده که برای خاتمه دادن به کشاورزی سنتی که حاصلی جز هدر رفت منابع آبی نداشته اقدام جدی و مؤثر صورت پذیرد؟
چه کسی جز دولت باید جلوی تداوم این روند غلط را در استان فارس بگیرد؟ چرا وظیفه تولید عمده محصولات کشاورزی نظیر گندم در میان همه استان‌های کشور، تنها بر گُرده فارس گذاشته شد تا جایی که استانی که می‌توانست چشم اندازهای روشن صنعتی داشته باشد، حال با گرفتار شدن در باتلاق تداوم کشاورزی سنتی و کشت محصولات استراتژیک به هر قیمت ممکن، هم فرصت‌های توسعه و صنعتی شدن را ازدست‌ داده و هم با از دست رفتن منابع آبی، هم‌اینک با یک فاجعه عمیق مواجه است...