حافظ خبر - سایه «بی پدری» بر سر دریاچه ها و تالاب های فارس

حافظ نیوز/ سرویس اجتماعی روزگاری در استان فارس، دریاچه های بسیاری وجود داشت که زیستگاه انواع پرندگان و آبزیان بود و نقش بسزایی در تنوع اقلیمی فارس داشت و کسب و کارهای فراوانی را نیز برای شهرستانهای اطراف خود پدید می آورد.
از جمله این دریاچه ها می توان به دریاچه زیبای بختگان اشاره کرد که در شرق استان فارس، هر ساله میزبان پرندگان مهاجری بود که هر ساله به آن سر می زدند و از طرفی، سلامت و اقتصاد 9 شهرستان فارس، با حیات این دریاچه گره خورده است.
روزهایی تالاب بختگان پر آب بود و مانند سپری طبیعی، از شرق فارس در مقابل ورود کویر و بادهای کویری از سمت استان کرمان و کویر شرق کشور محافظت می کرد. اما طی دهه اخیر

روزهایی تالاب بختگان پر آب بود و مانند سپری طبیعی، از شرق فارس در مقابل ورود کویر و بادهای کویری از سمت استان کرمان و کویر شرق کشور محافظت می کرد.

این تالاب روز به روز کم آب تر شد تا روزی رسید که دیگر از آن تالاب پرآب و زیبا ، در این روزها فقط نمکزار باقی مانده است.
دستهای بختگان این روزها برای پذیرایی از پرندگان مهاجر خالی است و سهم اراضی منطقه نیز از این تالاب ، نمکهایی است که باد آنها را از کف دریاچه بلند و در منطقه پخش می کند.
و این در حالی است که بختگان دریاچه ای است که در گذشته و در سالهای پربارش، به قدری سطح آب آن بالا می آمد که با دریاچه طشک ممزوج و تبدیل به یک دریاچه بزرگ می شد.
اما خشک شدن دریاچه های فارس گویا چندان برای کسی اهمیت ندارد. چرا که نمایندگان و مسئولان فارس چندان پیگیر این قبیل مسائل نبوده و نیستند و رسانه های استان نیز توانایی این را ندارند که موضوع خشک شدن یک تالاب و یا یک دریاچه در استان را در سطح ملی داغ کنند... گویی این روزها سیاست زدگی سایه اش را بر سر فارس و فارسی ها گسترانیده است!
در همین ارتباط، پروفسور سید عزت الله رئیسی زمین شناس برجسته و استاد دانشگاه در خصوص علل خشک شدن دریاچه بختگان آبه ”مهر“

چرا که نمایندگان و مسئولان فارس چندان پیگیر این قبیل مسائل نبوده و نیستند و رسانه های استان نیز توانایی این را ندارند که موضوع خشک شدن یک تالاب و یا یک دریاچه در استان را در سطح ملی داغ کنند.

می گوید: خشکسالی، چاه های پمپاژ در حوزه آبگیر، برداشت مستقیم با پمپ از رودخانه کر و سیوند، سد ملاصدرا و سیوند، برداشت بیش از حد کانالهای منشعب از رودخانه کر، احداث چاه های متعدد در اطراف دریاچه و... از دلایل مهم و تاثیرگذار در خشک شدن این دریاچه است.
زمین شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز اظهار داشت: آمار بارندگی در استان فارس بین سالهای 85 تا 93نشان می دهد که یک دوره خشکسالی هشت ساله در استان داشته ایم که این دوره خشکسالی برای استان طبیعی است.
رئیسی بیان کرد: متوسط بارندگی استان طی 25 سال برابر با313 میلیمتر است اما متوسط بارندگی هشت سال اخیر 218 میلی متر بوده از این رو خشکسالی باعث شده که میزان ورودی آب به دریاچه کاهش یابد البته برداشتهای بی رویه نیز در عدم ورود آب به دریاچه تاثیرگذار بوده است.
وی گفت: آبگیری در ایستگاه حسین آباد خرامه نزدیکترین ایستگاه به دریاچه از سال 76تا 85سال به طور متوسط 462 میلیون متر مکعب بوده و از سال 86 تا 90 به 93 میلیون مترمکعب کاهش داشته و حتی در بعضی سالها صفر بوده است.
زمین شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز با تاکید بر اینکه یکی از منابع آبی دریاچه

متاسفانه میزان برداشت از آبهای زیرزمینی در حوالی دریاچه های فارس بر اساس سالهای ترسالی برنامه ریزی شده به همین دلیل با کاهش بارندگی و در پی خشکسالی های مداوم، در خشک شدن دریاچه ها تاثیر گذار بوده است.

بارندگی است، بیان کرد: بارندگی متوسط در ایستگاه نی ریز و آباده طشک 250 میلیمتر که حجم بارندگی بر سطح دریاچه 288 میلیون متر مکعب است اما میزان متوسط بارندگی این دو ایستگاه از سال 85 تا 93 برابر با از 58 تا 162 میلیمتر بوده و در سال 93 حجم آب ورودی متوسط بارندگی بر سطح دریاچه برابر با 186 میلیون مترمکعب بوده اما به دلیل خشک بودن دریاچه این میزان آب تبخیر شده است.
وی از برداشت بی رویه از سطح آبهای زیرزمینی به عنوان مهمترین چالش خشک شدن دریاچه یاد کرد و افزود: متاسفانه این میزان برداشت بر اساس سالهای ترسالی برنامه ریزی شده به همین دلیل با کاهش بارندگی و در پی خشکسالی های مداوم، در خشک شدن دریاچه تاثیر گذار بوده که بر اساس اعلام وزارت نیرو میزان برداشت از سفره آبهای زیرزمینی در یک دوره 15 ساله بیش از سه میلیون مترمکعب بوده است.
رئیسی در خصوص احداث سد درودزن نیز بیان کرد: این سد از سال 51 مورد بهره برداری قرار گرفته که احداث این سد باعث خشک شدن دریاچه نشد زیرا برداشت از رودخانه در آن زمان محدود بود.
زمین شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز در رابطه با سد ملاصدرا نیز اظهار داشت: این سد با حجم آب قابل تنظیم 250میلیون

رئیسی با اشاره به چاه های غیرمجاز اطراف دریاچه نیز گفت: در اطراف بختگان چاه های متعددی حفر شده که این چاه ها مقدار زیادی از آب دریاچه را تخلیه می کنند.

مترمکعب با هدف ایجاد برق احداث شد تا 100مگاوات برق تولید کند.
وی در خصوص سد سیوند نیز گفت: هدف از احداث این سد جلوگیری از خسارت سیلاب به دشت مرودشت و کربال بوده که در این شرایط آب سیلاب در داخل سد سیوند ذخیره و بعد از سیلاب داخل رودخانه کر می شد اما متاسفانه آب آن را برای کشت و زرع، مورد استفاده کشاورزی قرار داده اند.
رئیسی با اشاره به چاه های غیرمجاز اطراف دریاچه نیز گفت: در اطراف بختگان چاه های متعددی حفر شده که این چاه ها مقدار زیادی از آب دریاچه را تخلیه می کنند.
زمین شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز گفت: بر این اساس دو عامل خشکسالی و چاه های غیرمجاز تاثیر زیادی در خشک شدن دریاچه داشته و احداث سد نیز تاثیر گذاشته و همچنین تبخیر سالیانه یک میلیون و 222متر مکعب آب در دریاچه بختگان و طشک نیز موثر بوده است.
رئیسی درخصوص روش احیای دریاچه نیز گفت: روش احیا آن دشوار است و باید هماهنگی بین دستگاه ها ایجاد و همچنین مطالعات دقیقی در این خصوص انجام شود.

تهیه و تنظیم: سیده سعیده موسوی

عليزاده

۱۳۹۵/۱۰/۰۴ ۱۶:۱۳

۱ ۰

با سلام
چنانچه بخواهيم درياچه ها و پيرو آن زندگي را نجات بدهيم بايد برنامه ريزي جهادي صورت بگيرد و دولت در اين خصوص نقش كليدي دارد و بايد هزينه كند. با مقاله و سمينار فقط به طرح موضوع ميپردازيم.

منصور دهقانی

۱۳۹۸/۰۴/۱۲ ۱۵:۰۷

باسلام دریاچه طشک بیمار بود وکسی کاری برایش انجام نداد دربستر افتاد باز هم کاری نشد فقط امید بران است که کسی سرپرستی این یتیم را برعهده بگیرد اگر راه را باز کنیم شاید رهگذری چاره ای اندیشید

نم نمک

۱۳۹۸/۰۵/۰۱ ۲۱:۳۲

۰ ۰

سایه بی پدری یعنی فریاد رسی نیست که به فریاد این دریاچه ها برسد ان دلایلی که سبب خشکی این دریاچه ها شد هنوز هم ادامه دارد ودریاچه های دیگری هم به این مصیبت دچار میشوند دریاچه طشک خشک شد کارهایی که دولت ما تا بحال برای احیای ان انجام داده چیست ایا کاری انجام گرفته چرا حقابه دریاچه طشک را نمیدهند چرا