چرا بوی شیمیایی از سوریه به مشام می‌رسد؟

 

از روند تحولات سیاسی و برآیند درگیری‌های نظامی در جبهه‌های مختلف سوریه به ویژه در شهر حلب که متمایل به جریان مقاومت دنبال می شود، می‌توان نتیجه گرفت که آمریکا و غرب سعی دارد از هر اهرمی برای به تاخیر انداختن در روند پیروزی های ائتلاف مدافع سوریه استفاده کند. ادعاهای دروغین این کشورها در حمایت از انسانیت و جلوگیری از استفاده از تسلیحات کشتار جمعی به ویژه سلاح‌های شیمیایی تنها در شرایطی مطرح می‌شود که ادعایی در رابطه با استفاده دولت سوریه از این سلاح‌ها وجود داشته باشد و در دهها باری که دولت سوریه اسناد و گزارش های متقن خود را در رابطه با استفاده گروه‌های تروریستی از سلاح‌های شیمیایی بر ضد شهروندان ارائه کرده است، هیچ تحرک قابل توجهی از سوی این کشورها برای توقف این روند مشاهده نشده است.

 

این در حالی است که بنا به اذعان همین کشورها، دولت سوریه تمام ناوگان تسلیحات شیمیایی خود را در پی توافق بین آمریکا و روسیه در سپتامبر سال 2013 را به دولت های غربی تحویل داده و این تسلیحات منهدم شده اند. براساس این توافق نهایتاً تا ژوئن سال 2014 ناوگان تسلیحاتی خود را در مراحل متعدد به صورت کامل تحویل داده است، اما با این وجود سوءاستفاده طرف‌های مداخله جویی غربی از این پرونده همچنان ادامه دارد.

 

در طول پنج ساله گذشته از بحران سوریه اتهامات متعددی در رابطه با استفاده از سلاح‌های شیمیایی از سوی طرف‌های مختلف مطرح شده است . واقعیت این است که رسیدن به هویت استفاده‌ کنندگان از سلاح‌های شیمیایی در حوادث مختلف سوریه تقریباً غیرممکن است، چرا که تیم‌های تحقیق متخصص در این رابطه معمولاً نمی‌توانند وارد مناطق هدف شوند، عوامل مختلفی از جمله وجود درگیری در مناطق هدف باعث می‌شود، کمیته‌های بین‌المللی قادر به حضور و انجام تحقیقات در این رابطه نشود، علاوه بر این که محافل بین‌المللی مستندات و تحقیقات ارائه شده از سوی دولت سوریه در این رابطه را نیز نمی‌پذیرند.

براساس گزارش‌های منتشر شده از سوی سازمان ملل متحد و آژانس منع اشاعه تسلیحات شیمیایی، تاکنون چهار حادثه در رابطه با استفاده از این سلاح ها ثبت شده است، سازمان ملل در این 4 حادثه دو مورد را به دولت سوریه منتسب کرده و یک مورد را به داعش نسبت داده و منبع حمله چهارم را ناشناس می داند، این در حالی است که تحقیقات در رابطه با 19 حادثه دیگر استفاده از سلاح‌های شیمیایی را متوقف کرده است.

 

علاوه بر اینها صدها شکایت از سوی بشار الجعفری نماینده سوریه در سازمان ملل متحد در رابطه با استفاده از مواد شیمیایی بر ضد نیروهای ارتش و غیرنظامیان به آژانس منع اشاعه تسلیحات شیمیایی ارائه شده که تمامی این گزارش‌ها و شکایت‌ها بدون توجه رها شده اند. در 25 مورد از این شکایت‌ها، دولت سوریه مشخصات کامل مناطق و زمان استفاده تروریست‌ها از تسلیحات شیمیایی را گزارش کرده و اسناد مربوط به آنها را ارائه کرده است.

 

تحریک اهرم فشار پرونده سلاح‌های شیمیایی در زمان انجام مذاکرات بین روسیه و آمریکا نشان می‌دهد که آمریکایی‌ها عمداً به دنبال به بن‌بست کشاندن مذاکرات مذکور بودند، انگیزه‌های این اقدام بر کسی پوشیده نیست، چرا که در نتیجه دست برتر نیروهای مقاومت در جبهه‌های میدانی، انتظار برآورده شدن مطالبات آمریکایی‌ها از میز مذاکرات، انتظاری بیجا است. علاوه بر اینکه آمریکایی‌ها به دنبال فرسایشی شدن هرچه بیشتر جبهه سوریه هستند تا بتوانند راه فراری برای عناصر تحت امر خود شامل گروه‌های تروریستی پیدا کرده و آنها را به عرصه ای دیگر بکشانند تا در مواقع لزوم بتوانند برای اعمال فشار بر کشورهای مختلف از آنها استفاده کند.

 

این در حالی است که یکی از بزرگ‌ترین برنده‌های فرسایشی شدن جبهه سوریه و ادامه درگیری‌ها در این کشور بدون مشخص شدن طرف پیروز و چه بسا رسیدن به دامنه تجزیه این کشور، اسرائیل است و تلاش آمریکا برای تحقق اهداف و منافع اسرائیل در خاورمیانه موضوعی است که سرکردگان کاخ سفید علنا به آن اذعان می کنند.
مسئول حملات شیمیایی سوریه؛ دولت یا تروریست ها؟

ادعاهای جدید محافل بین‌المللی بر ضد دولت سوریه در حالی مطرح شدند که بنا به اذعان همین محافل، سوریه بالاترین سطح همکاری در تحویل دادن ناوگان شیمیایی خود برای منهدم کردن آنها داشت و طرف‌های آمریکایی، روسیه و سازمان ملل متحد بارها از این موضوع استقبال کرده اند. علاوه بر اینها در بخشی از گزارش‌های سازمان ملل متحد آمده است که داعش در دفع حملات خود از جمله در روز 21 آگوست سال 2015 در شهر حلب از گاز خردل استفاده کرده است. به این ترتیب محافل بین‌المللی اذعان دارند که تسلیحات شیمیایی در اختیار گروه‌های تروریستی نیز قرار دارد، اما آنها اسناد و مستندات ارائه شده از سوی دولت سوریه در رابطه با موارد متعدد استفاده از سلاح‌های شیمیایی بر ضد شهروندان و نظامیان سوری را مورد بی توجهی قرار می دهند. 

 

 

بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه نیز در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی سوییس اتهامات مطرح شده در گزارش مذکور را موضوعی پوشالی و روایتی خیالی توصیف کرده و گفت که حتی یک دلیل وجود ندارد که ثابت کند ارتش سوریه از تسلیحات شیمیایی استفاده کرده است.

 

وی گزارش سازمان ملل متحد را بی‌اعتبار و مبتنی بر ادعاها و گزارش‌های دروغین دیگر خواند و تأکید کرد که این گروه‌های تروریستی هستند که بر ضد ارتش سوریه در شهر حلب در سال 2013 از تسلیحات شیمیایی استفاده کردند، اما آمریکا در آن زمان با ارسال کمیته‌های تحقیق در رابطه با این حوادث مخالفت کرد ، چرا که می‌دانست که نتیجه تحقیق در این رابطه اگر به صورت بی‌طرف انجام شود ، ثابت می‌کند که این تروریست‌ها بودند که از سلاح‌های شیمیایی بر ضد ارتش سوریه استفاده کردند.

 

در همین رابطه بشار الجعفری در اظهاراتی در نشست شورای امنیت برای رأی‌گیری در رابطه با طرح فرانسه در مورد حلب در روز هفتم نوامبر از بی‌توجهی جامعه جهانی به گزارش‌های مذکور انتقاد و تأکید کرد که نامه‌های ارسال شده از سوی دولت سوریه در سازمان ملل با جدیت مطلوب مورد بررسی قرار نگرفته است.

وی در سخنان خود به عضویت سوریه در معاهده منع اشاعه تسلیحات شیمیایی اشاره کرده و گفت این عضویت از اعتقاد دمشق برای عاری سازی منطقه از تسلیحات کشتارجمعی صورت گرفته است و دمشق با وجود شرایط سختی که دارد به تمامی تعهدات خود در رابطه با پیوستن به این توافق‌نامه وفادار بوده است. وی در این سخنان تأکید کرد که اتهامات جدید مطرح شده از سوی محافل بین‌المللی مملو از شکاف های ساختاری و تناقض در نتیجه گیری است.

 

اظهارات الجعفری در رابطه با شکاف‌های موجود در گزارش اخیر از سوی کمیته مشترک سازمان ملل متحد و آژانس منع اشاعه تسلیحات شیمیایی نیز رد نمی‌شود و این گزارش به مشکل بودن رسیدن کمیته‌های تحقیق به مناطق مذکور می پردازد و تاکید می کند که به این ترتیب تعیین هویت عاملان این اقدام مشکل است. این گزارش تأکید می‌کند که وقتی منطقه‌ای که گروه‌های معارض بر آن تسلط دارند ، مورد حمله با سلاح شیمیایی قرار می‌گیرد ، آژانس مذکور بدون داشتن اسناد و اطلاعات دقیق و متقن، دولت سوریه را مسئول این حمله معرفی می کند و اگر منطقه ای که دولت سوریه بر آن تسلط دارد، مورد حمله شیمیایی قرار گیرد، داعش در این زمینه متهم شناخته می‌شود.
 

سرگی شویگو وزیر دفاع روسیه نیز پیش ‌از این در اظهاراتی مطبوعاتی تأکید کرده که گروه‌های مسلح در حلب به دنبال وارد کردن ارتش سوریه در یک حمله شیمیایی جدید هستند. علاوه بر این‌ها دولت سوریه نیز اعلام کرد که در تاریخ 30 سپتامبر گذشته به اطلاعاتی دست پیدا کرده که نشان می‌دهد گروه‌های مسلح مواد شیمیایی را به حلب منتقل کرده و آن را در عمق 6 متری زمین در منطقه سراقب در استان ادلب مخفی کرده اند.

 

این اطلاعات از مشاهدات دو شهروند آمریکایی متخصص در زمینه شیمی گرفته شده است که در روز ششم سپتامبر گذشته بعد از اتمام تجهیز تروریست ها به مواد شیمیایی به ترکیه بازگشتند. این در حالی است که یک کارشناس دیگر با نام محمود حسین عبدالله در سوریه باقی مانده و با نظارت آمریکا و اسرائیل تحت آموزش دوره‌های ویژه استفاده از سلاح‌های شیمیایی قرار گرفته است تا بر روند پرتاب موشک‌های شیمیایی نظارت داشته باشد.

دولت سوریه همچنین ترکیه را به کمک به گروه تروریستی داعش برای دستیابی به مواد شیمیایی از طریق 8 شرکت ترک متهم کرده است. بخش دیگری از اظهارات بشار الجعفری به اطلاعاتی باز می‌گردد که آکادمی آمریکایی ران پول برای صلح و شکوفایی مطرح کرده و براساس آن پنتاگون اخیراً مبلغ 540 میلیون دلار به شرکت روابط عمومی انگلیس با نام "پل بوتینگر" واگذار کرده است تا یک جنجال تبلیغاتی بر ضد دولت سوریه از سوی این شرکت شکل گرفته و تصاویر و فیلم‌های ساختگی  در مورد استفاده تسلیحات شیمیایی و موارد دیگر بر ضد این دولت منتشر شود.  

 

مرکز مطالعاتی گلوبال ریسرچ نیز با اشاره به گزارش‌های مطرح در زمینه استفاده دولت سوریه از سلاح‌های شیمیایی در آگوست گذشته، گزارشی را در این زمینه منتشر کرد مبنی بر اینکه محققان سازمان ملل متحد به دلایلی دست پیدا کردند که نشان می‌دهد که حملات انجام شده با تسلیحات شیمیایی از سوی شورشیان مسلح و حامیان آنها انجام شده است.

فشارهای دیپلماتیک برای توقف پیشروی های حلب

ارائه گزارش جدید سازمان ملل متحد در این رابطه حاوی مطالب قدیمی سه گزارش گذشته است و موضوع تازه‌ای در آن طرح نشده است. به نظر می‌رسد این گزارش با هدف احیای اهرم های فشار نخ نما شده بر ضد دولت سوریه منتشر شده است. تنها موضوع جدید در گزارش اخیر تشویق به محاکمه دولت سوریه و اعمال تحریم‌ها به این کشور به بهانه استفاده از تسلیحات شیمیایی است.

تمام شاخص‌های مربوط به افزایش فشار بر دولت سوریه و متحدان این کشور در زمینه استفاده از گاز کلر و ادعای غرب برای الزام دولت سوریه برای مشخص کردن مقدار دقیق گاز کلر موجود در سوریه و تعداد بشکه‌های انفجاری موجود در نزد دولت این کشور و مناطق ذخیره سازی آنها ، اهرمی برای فشار به محور مدافع سوریه در جلوگیری از پیشروی ‌های آنها در جبهه‌های مختلف به ویژه درگیری‌های حلب است.

 

آمریکا به بهانه این طرح سعی دارد کارشناسان بین‌المللی را به سوریه بفرستد تا در هر موضعی که آنها احتمال وجود تسلیحات شیمیایی و انبار سازی آنها را می‌دهند، بازرسی های لازم صورت گیرد. مجله آمریکایی فارین پالیسی می‌نویسد که آمریکایی‌ها تلاش دارند این مصوبه را از طریق آژانس منع اشاعه تسلیحات شیمیایی به تصویب برسانند ، چرا که می‌ترسند در صورت طرح این موضوع در سازمان ملل متحد، روسیه آن را وتو کند.

برخی کارشناسان مسایل بین المللی این تلاش‌ها را برای آغاز جنگی بین المللی بر ضد دولت سوریه می دانند، این در حالی است که به گمان قوی تر محور مداخله جوی غربی – منطقه ای در سوریه در موقعیتی قرار ندارد که بتواند جنگی فراگیر بر ضد دولت این کشور به راه بیندازد، چرا که این این جنگ به احتمال فراوان دولت های متحد سوریه نظیر ایران، روسیه و حتی چین را نیز در بر خواهد گرفت و غرب قدرت ورود به چنین جنگی را ندارد.