به گزارش حافظ نیوز،خرید ۱۱۸ فروند هواپیما ایرباس از سوی شرکت دولتی هما در سال گذشته خبرساز شد. علی رغم هیاهوی اولیه هنوز ایرباسها نیامده است. با این وجود جناب آخوندی دستور خرید بیش از صد فروند بوئینگ و ۲۰ فروند هواپیما از یک شرکت ایتالیایی داده است. جالب اینکه همه این خریدها قرار است توسط شرکت زیان ده دولتی هما انجام شود.
هما نقدینگی لازم برای خرید چند ده میلیارد دلاری فوق را ندارد و از نظر قانونی نیز مجاز به بهره مندی از تسهیلات صندوق توسعه ملی نیست. نسبت این خریدهای سنگین با اقتصاد مقاومتی مشخص نیست. نحوه تأمین منابع و بازپرداخت دیون خارجی هم هنوز اعلام نشده است. از همه مهمتر اینکه اساساً مسئولان هما طرح توجیهی برای خرید این تعداد هواپیما نداشته و صرفاً بر اساس توافق آقای آخوندی با رئیس جمهور پا پیش گذاشتهاند. همین موضوع باعث شده تا خرید فلهای مورد تمسخر برخی از اندیشمندان بزرگ خارجی قرار گیرد. اخیراً پاتریک کلاسون رئیس اندیشکده واشنگتن طی مقالهای در این رابطه گفته است:
«حتي اگر رقابت نباشد، شرکت ايران اير (هما) در تأمین صندليهاي بيشتر مشکل جدي دارد. براي اينکه بيشتر اين موضوع مشخص شود به اين نکته توجه کنيد؛ تعداد شرکت ايرفرانس (با آن عظمت و عملکرد) از تعداد هواپيماهايي که هما سفارش داده کمتر است! بنابر اين معلوم نيست چگونه اين شرکت فکر میکند که میتواند مسافر کافي براي هواپيماهای سفارشی خود پيدا کند. هواپيماهاي جديد بيشتر از دو برابر کل ظرفيت حمل مسافر ايران است و رشد اقتصادي ايران کندتر از ان است که بتواند تقاضاي بزرگي براي هما ايجاد کند. حتي اگر با قصد تبديل ايران به هاب پروازي منطقه مشابه مدل استانبول و دوبي هم خريدها صورت گرفته باشد باز ايران با موانع متعدد ديگري از جمله محدوديتهاي اجتماعي نظير ممنوعيت شراب و الزام به حجاب زنان مواجه است که چنين هدفي فرضي را هم محقق نمیسازد.»
به هر حال تاکنون دولتیها پاسخی به انتقادات مربوط به این قرارداد ندادهاند چرا که مساله اصلی به انتخابات ۹۶ برمیگردد و این چیزی است که از نگاه آقای کلاسون مغفول واقع شده است. دولت فکر میکند این خرید گسترده میتواند بخشی از ذهنیت منفی عموم مردم در دوره پسابرجام را تلطیف کند. البته واقعاً معلوم نیست ذهنیت مردم چه تغییری نسبت به آمدن هواپیماهای جدید و بلیط های گرانتر آینده خواهد داشت.
منبع : الف