امروزه فواید و مزایای داشتن فعالیت بدنی مداوم بر کسی ناشناخته نیست.

به گزارش حافظ خبر، در این میان مزایای جسمانی مانند کاهش احتمال بروز بیماری های مزمن مثل فشار خون بالا و قند خون بالا و چاقی تا تاثیرات مثبت روانی را می توان در این گستره جا داد.

 
با این حال در بعضی جمعیت ها به دلیل انواع شرایط خاص، فعالیت بدنی مداوم شیوع کمتری نسبت به بقیه افراد جامعه دارد. یکی از این جمعیت ها، افراد دارای اختلالات بینایی هستند. طبق مطالعات پیشین، افراد مبتلا به اختلالات بینایی نسبت به هم سن و سالان بینای خود، تمایل کمتری به انجام فعالیت بدنی داشته و اکثر وقت فراغت خود را صرف انجام فعالیت های بی تحرکی مانند استفاده از رایانه می کنند؛ به همین سبب، افراد دارای اختلالات بینایی از مزایای سلامتی فعالیت بدنی مداوم بی بهره می مانند.

ترغیب افراد به فعالیت بدنی مناسب یکی از چالش های همیشگی کارکنان نظام سلامت برای بهبود شیوه زندگی افراد و افزایش کیفیت زندگی آنان بوده است. بدین ترتیب شناخت و درک عوامل موثر بر فعالیت بدنی افراد دارای اختلالات بینایی برای ترویج آن در این جمعیت، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

مفهوم «خودکارآمدی» چیست؟

طبق مطالعات، «خودکارآمدی» یکی از عوامل مهم در تعیین رفتارهای مربوط به سلامت در افراد محسوب می شود. خودکارآمدی به باور فرد به توانایی خود در موفقیت انجام رساندن یک فعالیت تلقی می شود. افرادی که دارای خودکارامدی بالایی هستند، به اقدامات و فعالیت های دشوار به عنوان چالشی نگاه می کنند که باید به انجام رسانیده و بر آن مسلط شوند. این دسته افراد، اهداف والاتری برای خود تعیین کرده و برای رسیدن به آن از تعهد بالاتری برخوردار هستند.

در حوزه سلامت نیز توجه به مفهوم «خودکارآمدی» در توضیح رفتارهای مرتبط با سلامت و تعیین تاثیر عوامل مختلف بر فعالیت بدنی افراد، از توجه خاصی برخوردار بوده است.

طبق نتایج مطالعه ای که در سال ۲۰۱۷ میلادی بر ۱۴۷ فرد بزرگسال بالاتر از ۱۸ سال، متشکل از ۹۶ زن و ۵۱ مرد صورت گرفت، وابستگی مهمی میان فعالیت فیزیکی شرکت کنندگان در مطالعه و خودکارآمدیِ مربوط به فعالیت بدنی نشان داده شد. بدین ترتیب یکی از عوامل شناخته شده و مهم در تعیین میزان مشارکت در انجام فعالیت بدنی در افراد دارای اختلالات بینایی، خودکارآمدی در این زمینه است. از یافته های این مطالعه می توان در طراحی و اجرای مداخلاتی که برای ترویج فعالیت بدنی در افراد دارای اختلالات بینایی انجام می گیرد، سود جست.

همچنین با توجه به این نقش تعیین کننده، تلاش برای افزایش خودکارآمدی افراد دارای اختلالات بینایی از اهمیت ویژه ای در انواع مداخلات برخوردار است./برزگری

دکتر مسعود کریمی عضو هیات علمی گروه آموزش بهداشت و ارتقای سلامت دانشکده بهداشت