به گزارش حافظ خبر؛ در دوران کندی، والتر روستو مشاور امنیتی او، سلسله رفورمهای اقتصادی و به ویژه طرح اصلاحات ارضی را در کشورهای امریکای جنوبی و خاورمیانه و آسیای جنوب شرقی تئوریزه کرد
[1]. در همین زمان کندی از محمدرضا پهلوی خواست اجرای برنامه اصلاحات را در دستور کار خود قرار دهد. کندی معتقد بود به دلایل سیاسی تنها راه حفظ دولتهای طرفدار غرب در جهان سوم، انجام یک برنامه اصلاحات است که اصلاحات ارضی در آن جایگاه خاصی داشت
[2].
با رحلت آیتالله بروجردی، قانونی در سال 1340 در مجلس تصویب شد و قرار بود که هر زمیندار یک دانگ از زمینهای خود را برای خویش نگاه دارد و 5 دانگ آن را بین کشاورزان تقسیم کند
[3]. این طرح که تدوین خود امریکاییها بود مورد حمایت کندی و جانسون قرار گرفت
[4]. کاخ سفید تمایل خود را به نخستوزیری علی امینی آشکار کرد، محمدرضا پهلوی نیز در سال 1340 او را برای اجرای هرچه بهتر برنامه اصلاحات ارضی امریکایی به نحستوزیری انتخاب کرد.
علی امینی با پشتیبانی امریکا با شتاب فراوان به تصویب و اجرای قانون اصلاحات ارضی در کابینه دست زد که با قانون اساسی مغایر بود. زیرا بنابر اصل بیستوهشتم قانون اساسی «قوای سه گانه مقننه، قضائیه و اجرائیه همیشه از یکدیگر ممتاز و منفصل» بودهاند و «قوه اجرائیه» نمیتوانست به تصویب قانون دست بزند. در صورتی که امینی در آن برهه که محمدرضا پهلوی مجلس شورا و سنا را منحل کرده بود، به تصویب «قانون اصلاحات ارضی» در کابینه دولت در تاریخ 19 دیماه 1340 دست زد
[5]. متعاقب آن، معاون وقت وزارت خارجه امریکا خطاب به کنگره امریکا اعلام کرد: «ایران با تشویق و کمکهای امریکا شروع به اجرای برنامه شجاعانهای که عبارت از تثبیت اوضاع سیاسی میباشد نموده
[6]»
اجرای این برنامه از همان ابتدا موجی از مخالفتها را در میان مردم و مراجع بر انگیخت به طور مثال بعد از اعلام اجرای این برنامه، فردی به نام ملک عابدی برای اجرای این قانون که به فیروز آباد فارس رفته بود توسط چند نفر کشته شد. متعاقب آن استاندار فارس از کار برکنار شد و سپهبد ورهرام به جای او روی کار آمد و اعلام کرد: کاری نکنید که لباس نظامی بپوشم و قداره را از رو ببندم و آدم بکشم
[7]. رژیم پهلوی با این شیوه سعی در اجرای قانون اصلاحات ارضی کرد.
------------
پینوشتها:
1- عبدالله شهبازی. ظهور و سقوط سلطنت پهلوی. ج دوم. انتشارات اطلاعات. ص. 302
2- فرد هالیدی، ایران: دیکتاتوری و توسعه، ترجمه: علی طلوع، محسن یلفانی. ص 27
3- عبدالهادی حائری، آنچه گذشت ... نقشی از نیم قرن تکاپو، تهران. انتشارات معین. 1372. ص 349.
4- مایل لدین، ویلیام لوئیس، کارتر و سقوط شاه، ترجمه ناصر ایروانی، ص 22
5- حمید روحانی، رفرم ارضی در ایران؛ نگاهی به جریان اصلاحات ارضی. ص 20
6- حمید روحانی،بررسی و تحلیل از نهضت امام خمینی(ره)، انتشارات راه امام، 1360، ص 116.
7- آنچه گذشت ... نقشی از نیم قرن تکاپو، ص 353