شهباز مهرابی دانشجوی دوره دکتری مهندسی منابع طبیعی- گرایش بیابان زدایی نوشت:
«به مرودشت، شهر خوشههای طلایی خوش آمدید»، جملهای در ورودی شهر که حاکی از پشتوانهای تاریخی است. پشتوانهای برای شهرستان مرودشت که سالیان دراز از جمله مهمترین مناطق تولیدکننده محصولات کشاورزی در کشور بوده و هست. شهر مرودشت توسعه خود را مدیون کارخانهی قندی است که به خاطر اراضی حاصلخیز این شهرستان و تولید چغندرقند در این منطقه احداث شد. شهری که سالیان متمادی بیشترین تولید گندم را در سطح کشور داشته، امروز با یک روند تدریجی و البته خاموش وارد چالشی شده است که میتوان آن را بیابان زایی نامید.
بیابان زایی یا بیابانی شدن پدیدهای است که در اثر عملکرد نادرست انسان در طبیعت پدید میآید. بیابان زایی یکی از شیوههای تخریب خاک در مناطق خشک، نیمه خشک و نیمه مرطوب است که بر اثر عوامل مختلف از جمله تغییرات آب و هوا و فعالیتهای انسانی حادث میشود. این پدیده یک ششم جمعیت جهان، ۷۰ % اراضی خشک(که بیش از ۳/۶ میلیارد هکتار میشود) و همچنین یک چهارم مساحت جهان را تحت تاثیر اثرات منفی خود قرار میدهد. بارزترین آثار بیابان زایی فقر و تخریب اراضی با قابلیت تولید بالای مرتعی و کشاورزی است. عوامل متعددی برای بیابان زایی برشمرده که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
بهره برداری نادرست از زمینهای کشاورزی
استفاده افراطی از کود و سموم شیمیایی
شخم اراضی در جهت شیب
بهره برداری بی رویه از سفرههای آب زیرزمینی که منجر به شوری آب و در نهایت شوری خاک میشود
چرای مفرط و بیش از ظرفیت مراتع
تبدیل نابخردانه اراضی منابع ملی به کشاورزی و ویلاسازی.
نگاهی اجمالی به وضعیت کشاورزی و سفرههای آب زیرزمینی در شرق شهرستان نشان میدهد که در دهه اخیر این منطقه با مشکل کم آبی شدید روبه رو شده است. کم آبیای که گندم زارها را به خوشه ننشانده و کشاورزان و دامداران منطقه را یا کوچانده و یا از لحاظ اقتصادی تضعیف کرده است. متاسفانه برداشتهای بی رویه از سفرههای آب زیرزمینی در شرق و مرکز شهرستان همراه با چرای مفرط پس چر اراضی، استفاده مفرط از کودهای شیمیایی و سموم و بالاخص بهره برداری نادرست از زمینهای کشاورزی موجب گسترش روند بیابان زایی شده است.
کشت برنج یکی از بهره برداریهای نادرست از زمین کشاورزی در این شهرستان است که به روند بیابان زایی کمک میکند. برنج محصولی است که در طول دوره رشد خود به طور متوسط به ۳۰ تا ۳۵ هزار مترمکعب آب نیاز دارد که این رقم بسته به مناطق مختلف متفاوت است. نگاهی به پراکنش جغرافیایی شالیزارها نشان میدهد که این اراضی عموما در مناطقی با رطوبت نسبی ۷۰ تا ۸۰ درصد و دمای بین ۲۰ تا ۳۷ درجه سانتی گراد پراکنش دارند. مناطقی که در نواحی استوایی دیده میشوند. در این مناطق ۸۰ درصد آب مورد نیاز کشت از باران تامین میشود چرا که نیاز آبی این گیاه از دیگر غلات بسیار بیشتر است. کشت این محصول در دهه اخیر در شهرستان مرودشت با بارندگی سالیانه کمتر از ۴۰۰ میلیمتر موجب شده که سطح سفرههای آب زیرزمینی در غرب و مرکز شهرستان افت کرده و سفرههای سمت شرق دشت تغذیه نشوند.
.