شاید نشانه آغاز این تغییرات انتصاب استاندار جدید استان مرکزی باشد فردی که عضو بنیاد باران است و در زمره چهره های اصلاح طلب به شمار می رود.

به گزارش حافظ، اظهارات چندی پیش حسام‌الدین آشنا مشاور فرهنگی رئیس جمهور بار دیگر جنجالی شد و با واکنش‌ها و تحلیل‌ای متفاوتی همره شد. آشنا این بار ادعا کرد: «برخی از سفرهای استانی برای تیم رئیس‌جمهور روشن کرد که بر خلاف تصور اولیه بعضی از استانداران توانایی کافی برای اداره استان را ندارند لذا تغییرات در دولت هم در سطح وزرا و هم در سطح استانداران اتفاق خواهد افتاد.»
اما درست یک روز بعد یعنی روز یکشنبه ۲۰ اردیبهشت حسام الدین آشنا به روزنامه «اعتماد» گفت: «تصمیمات دولت توسط سخنگوی دولت اعلام می‌شود و اظهارات من در گفت‌وگوی اخیرم یک تحلیل شخصی است و من به عنوان یک تحلیلگر سیاسی این موضوع را عنوان کرده‌ام و هیچ تصمیمی در دولت در این مورد گرفته نشده است».
عقب نشینی از اظهارات خبری آشنا در حالیست که رئیس جمهور پیش از این از تغییراتی احتمالی در دولت خبر داده بود. حجت الاسلام حسن روحانی ظهر پنجشنبه ۱۰ اردیبهشت ماه در نشست خبری در شیراز در پاسخ به سوال خبرنگاری که «آیا وقت آن نرسیده که رییس جمهور با هدف ترمیم کابینه و حفظ پایگاه اجتماعی خود دکتر ظریف را در کابینه تکثیر کند» گفت: در دولت کارهای بسیار زیادی شده البته چون سیاست خارجی برجسته تر انجام شده مردم با تیزبینی این دیپلماسی را دنبال کردند.وی بیان کرد: وزرای فعال کم نداریم اما در عین حال چنانچه کابینه نیاز به ترمیم داشته باشد انجام می دهیم اما امروز نیازی به این کار وجود ندارد.
در واکنش به این خبر‌ها دوشنبه ۲۱ اردیبهشت ماه عبدالرضا رحمانی فضلی در حاشیه نشست استانداران سراسر کشور در جمع خبرنگاران در مورد اظهارات اخیر مشاور رئیس‌جمهور مبنی بر تغییر استانداران‌ گفت: بحث جابجایی مدیران ‌امری جاری در تمام دولت‌ها بوده است، اگر دولت و رئیس‌جمهور احساس کنند مطابق بررسی آن شاخص‌ها، مدیری عوض شود، یک امر جاری و محتمل است، البته ما چنین برنامه‌ای نداریم. وزیر کشور ادامه داد: البته شاید یک ماه دیگر به این جمع‌بندی برسیم که یک استانداری عوض شود اما ‌این معنای آن نیست که ما قصد تغییر استانداران را داشته باشیم.
البته رحمانی فضلی در واکنش صریح به اظهارات آشنا گفت: آشنا نظر شخصی خود را درباره تغییر استانداران گفته است، متولی این کار، بنده و شخص رئیس‌جمهور هستند که متناسب با شاخص‌ها کار تغییرات را انجام می‌دهیم.

شایعات در مورد آنهایی که می روند، آنهایی که می آیند!

با شایع شدن بحث تغییر، گمانه زنی بر سر گزینه های احتمالی در فضای رسانه ای کشور کلید خورده است. بر طبق این احتمالات محمد فروزنده عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام جایگزین احتمالی عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور بود و همچنین اخباری مبنی بر اینکه قرار است رحمانی فضلی به معاونت پارلمانی ریاست جمهوری برود و مجید انصاری به عنوان وزیر کشور دولت روحانی به مجلس معرفی شود در رسانه‌ها منتشر شد.
همچنین از علی عبدالعلی‌زاده جایگزین احتمالی عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی، کیومرث هاشمی، محسن مهرعلیزاده و محمد شریعتمداری جایگزین‌های احتمالی محمود گودرزی وزیر ورزش، جعفر توفیقی و علی عباسپور جایگزین‌های احتمالی علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی، مرتضی بانک جایگزین احتمالی علی ربیعی وزیر کار سخن به میان آمده است.
همچنین شنیده‌ها حاکی از آن است که دو وزیر دولت قرار است جای خود را به دیگری دهند. جایگزین آنها هم قرار است از درون وزارت صنعت و اولین استاندار دولت یازدهم باشد. دو فردی که هم سابقه صنعتی دارند و هم سابقه ورزشی.
در بین استانداران هم با توجه به سفرهای استانی انجام شده و وقایع سیاسی کشور شنیده‌ها حاکی از تغییر سه استاندار دارد. از همه مهمتر ناکامی این دولت در بحث اطلاع‌رسانی و ارتباطات عمومی ظاهرا دولت را بر این داشته تا تغییراتی در این حوزه نیز داشته باشد.
زمزمه‌های وجود دارد که در صورت به قطعیت رسیدن تصمیم رئیس جمهور برای تغییرات در ترکیب کابینه، نام‌هایی چون ربیعی، نعمت زاده و آخوندی نامزدهای خداحافظی هستند و چهره‌هایی همچون محمد فروزنده (رئیس سابق بنیاد مستضعفان)، مرتضی بانک(معاون سرپرست نهاد ریاست جمهری)، علی اصغر مونسان (مدیرعامل منطقه آزاد کیش) بعنوان تیرهای در چله و گزینه های احتمالی برای معرفی به مجلس محسوب می‌شوند.
همچنین برخی سایت ها شایع کرده اند که با نزدیک شدن به انتخابات مجلس ، قرار است مسعود سلطانی‌فر معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از سمت خود استعفا دهد و کاندیدای حضور در انتخابات مجلس شود. با کناره‌گیری سلطانی‌فر، سکان سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری کشور را احمد مسجد جامعی در دست می‌گیرد.
به هر حال شاید نشانه آغاز این تغییرات انتصاب استاندار جدید استان مرکزی باشد فردی که عضو بنیاد باران است و در زمره چهره های اصلاح طلب به شمار می رود. این حرف و حدیث‌ها سوالات و ابهامات متعددی را در اذهان عمومی ایجاد کرده است. یکی از سوال اساسی در این زمینه این است که اگر قرار بر تغییرات است، این تغییرات شامل چه کسانی خواهد شد؟ دولت چه زمانی را برای این تغییرات باید انتخاب کند؟ و این تغییرات چه تبعاتی برای دولت به همراه خواهد داشت؟
برخی معتقدند که بعید است روحانی تغییرات در وزرا را با مجلس فعلی کلید بزند و عده ایی نیز به ضرورت این اقدام تاکید می‌کنند و با تاکید بر در پیش بودن انتخابات مجلس بازنگری در سطح استانداران را ضروری می‌دانند. اگر چه رییس جمهور در شیراز گفته بود که اگر نیاز باشد کابینه را تغییر می‌دهد اما هنوز خبر جدی در این خصوص اعلام نشده است.
این درحالی است که بسیاری از کار‌شناسان مسایل سیاسی از انجام این تغییرات استقبال کرده و آن را اقدام موثری در بهبود وجه دولت نزد افکار عمومی می‌دانند.

فعالین سیاسی چه می‌گویند؟

در این بین طبیعی است که برخی به مخالف و برخی به موافقت پرداخته و مواضع خود را اعلام نمایند. مروری بر مواضع فعالین سیاسی در این زمینه می‌تواند ابعاد این ماجرا را آشکار سازد.

۱- ضرورت ترمیم: داریوش قنبری نماینده پیشین مجلس با گرایش اصلاح طلب نیز ارزیابی و ترمیم دولت بعد از حدود دو سال فعالیت را ضروری دانست و گفت: فرصت خوبی است تا ریس جمهور بر یک ارزیابی از عملکرد وزرا، معاونین، استانداران و... داشته باشد و در صورت نیاز تغییراتی را ایجاد کند.
وی افزود: ترمیم دولت اساسا کار درست و منطقی است و انتظار می‌رود که رییس جمهور نسبت به آن به عنوان یک اصل مدیریتی اقدام کند. با این روش می‌توان وزرا، معاونین و... که احساس مسئولیت کمتری داشته یا با سیاست‌های دولت همسو نبوده‌اند را کنار گذاشت. به برخی تذکر داد و برخی را تشویق کرد؛ همه این‌ها باعث تقویت دولت خواهد شد.
این کار‌شناس مسایل سیاسی اصلاح طلب با اشاره به اینکه در سال انتخابات قرار داریم، گفت: این اقدام می‌تواند امیدواری مردم نسبت به دولت را افزایش دهد و نشانگر این باشد که دولت در پیگری اهداف خود جدی است لذا حتما در تقویت تفکر حاکم بر دولت در انتخابات آتی نیز اثرگذار خواهد بود.
وی در پاسخ به این پرسش که کدام سطوح از دولت نیاز بیشتری به تغییر دارد، گفت: این تصمیم به عهده رییس جمهور است اما فکر می‌کنم برخی از وزرا که جرات تغییر در مدیران را نداشته‌اند باید تغییر داد. اکنون بدنه دولت پر از مدیران احمدی نژادی است که جلسات محفلی خود را آغاز کرده‌اند. از آنجایی که دولت برای پویایی و پیشبرد امور نیاز به یک بدنه همسو دارد باید برای این مساله فکری کرد.
قنبری در مورد تغییر دادن استانداران نیز گفت: شاید در این بخش هم نیاز به تغییرات باشد اما توجه داشته باشیم که معاونین سیاسی استانداران بیش از خود آن‌ها در برگزاری انتخابات نقش دارند و باید مورد ارزیابی قرار گیرد.
وی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا رای اعتماد گرفتن برای وزرای احتمالی جدید از مجلس نهم کار صحیحی است یا باید یک سال منتظر ماند؟ گفت: به اعتقاد من اگر قرار به تغییر دادن وزیری باشد باید در همین فرصت اقدام کرد زیرا حتی اگر مجلس رای اعتماد هم ندهد می‌توان با دو دوره سرپرستی کار را به مجلس بعدی محول کرد.

۲- نشانه اقتدار: ناصر ایمانی، کار‌شناس مسایل سیاسی انجام تغییرات در بخش‌های مختلف کابینه و دولت را ضروری دانست و گفت: تقریبا دو سال از فعالیت دولت یازدهم می‌گذرد و می‌دانیم که آقای روحانی بعد از پیروزی در انتخابات به سرعت نسبت به چینش کابینه اقدام کرد. گذشتن دو سال از دوره اول یک دولت فرصت خوبی است تا ارزیابی شود که در کدام بخش‌ها انتخاب دقیق صورت نگرفته و یا اگر انتخاب دقیق بوده بعد از دو سال فرد مناسب تری وجود دارد یا خیر.
وی افزود: انجام تغییرات به طور کلی و در همه بخش‌های از جمله وزرا، معاونین، استانداران و... ضروریست و نشان دهنده اقتدار دولت خواهد بود.
به گفته ایمانی در شرایطی که مردم هنوز دولت گذشته و تغییرات افراطی در اعضای کابینه را به یاد دارند بهتر است که دولت فعلی دچار تفریط نشده و تغییرات لازم را لحاظ کند.
این کار‌شناس مسایل سیاسی اصولگرا در پاسخ به این سوال که آیا تغییر استانداران در فرصت باقی مانده تا انتخابات مجلس، می‌تواند ثمر بخش باشد یا خیر، گفت: حتما، ما در آستانه انتخابات نیستیم و حدود هشت ماه زمان باقی است که برای انجام هر تغییری کافی به نظر می‌رسد.
وی با تاکید بر اینکه دولت برای حفظ پویایی و تحرک خود نیاز دارد که با توجه به شرایط زمان، کارکرد مدیران و... عملکرد خود را ارزیابی کند، گفت: انجام این ارزیابی و انجام تغییرات چهره خوبی از دولت برای مردم به نمایش می‌گذارد.
ایمانی همچنین در مورد تغییر دادن وزرا و تکرار چالش رای اعتماد با مجلس کنونی نیز گفت: توجه داشته باشید که دولت اگر بخواهد منتظر استقرار مجلس آتی باشد باید یک سال صبر کند و آن وقت تنها یک سال از دوره اول دولت باقی است. روشن است که تغییر وزیر برای یک سال منطقی نخواهد بود.
وی افزود: از سوی دیگر نمی‌توان مطمئن بود که مجلس دهم کاملا با دولت همسو بوده و از نظر رای اعتماد چالشی در کار نباشد لذا بهتر است که ضرورت انجام تغییرات را درک کرد و اقدام نمود.

۳- تحول با مشی اعتدال: حجت الاسلام محسن غرویان، از روحانیون نزدیک به خط و مشی دولت اعتدال در گفت‌و‌گو با تابناک در این خصوص گفت: ضروریست که دولت دائما کابینه خود را رصد کرده و با در نظر گرفتن عملکرد افراد، اظهارات صاحب نظران، واکنش‌های مردم و... در صورت نیاز دست به تغییر و اصلاح بزند.
وی با تاکید که اینجا به جایی‌ها در همه دنیا و همه دولت‌ها بسیار طبیعی و ضروریست گفت: اگر نیاز باشد که دولت برای تسریع در فعالیت‌های خود و دستیابی به نتایج بهتر تغییراتی اعمال کند حتما باید این کار با مشورت انجام شود.
غرویان در پاسخ به این سوال که آیا تغییر دادن استانداران در مدت زمانی باقی مانده تا انتخابات مجلس می‌توان مفید باشد یا خیر؟ گفت: توقع مردم این است که استاندارانی در قدرت باشند که از حق الناس مورد نظر رهبری حفاظت کنند. از آنجایی که استانداران بیش از همه در اعمال نفوذ در انتخابات و بیرون آوردن آرا نقش دارند لذا ضروریست که در این مورد خیلی دقت شود.
وی افزود: دولت باید با‌‌ همان مشی اعتدالی در مواردی که نیاز به تغییر است دست به اصلاح بزند.
غرویان در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه تغییر دادن وزرا در زمانی که هنوز مجلس اصولگرای نهم در قدرت است، چه آثاری خواهد داشت؟ گفت: در این خصوص نیز تحلیل‌های مختلفی وجود دارد. عده معتقد هستند که این اقدام ضرر دارد و عدی نگاه دیگری دارند. به اعتقاد من گاهی ضرر متوقف ماندن و دست به تغییر نزدن بیشتر است. اگر دولت و رییس جمهور بر اساس ارزیابی‌های خود به این جمع بندی برسد که در بخشی نیاز به تغییر است باید حتما اقدام شود.

۴- شرایط تغییر فراهم نیست: سید محمود میرلوحی، معاون حقوقی وزارت کشور دولت اصلاحات اما مواضعی متفاوتی اتخاذ کرده است. وی در این باره می‌گوید: «به نظر من،تغییر کابینه بعد از دو سال و اندی که از عمر دولت می‌گذرد اشکالی ندارد. اینکه یک سری افراد تازه نفس وارد کابینه شوند و حتی تغییر و تحولی در برخی از برنامه‌ها و سیاست‌ها اتفاق بیفتد چیز عجیبی نیست اما برآوردی که من در این زمینه دارم این است که شرایط تغییر کابینه فراهم نیست.»
وی در پاسخ به این سوال که »چرا شما این شرایط را فراهم نمی‌بینید؟» می‌گوید: «به خاطر اینکه براساس ساز و کاری که در کشور ما برای تغییر وزرا وجود دارد آقای رئیس جمهور تصمیم گیرنده همه ابعاد موضوع نیست مجلس و بخش های دیگر را باید در نظر داشت. از این رو من فکر نمی‌کنم که آقای رئیس جمهور در فضای فعلی بتواند با آرامش این تغییرات را انجام بدهد یا اینکه تغییرات با نظر شخص ایشان صورت گیرد.»
وی ادامه می‌دهد: «طبیعی است مجلسی که در حال حاضر برسر کار است با دولت سر ناسازگار داشته باشد و دولت نتواند افرادی را که به مجلس معرفی می‌کند رای لازم را بیاورد .مجلس فعلی این دیدگاه را بر نمی‌تابد و تازه دولت را نیز محدود تر می‌کند. به نظر من تصمیماتی که آقای رئیس جمهور می‌گیرد نه تنها به نفع رقیب نیست بلکه به نفع سیاست‌ها و قول هایی است که در انتخابات به مردم داده است و می‌خواهد در همین راستا قدم بردارد. در مسئله استاندارها ما ساز و کار انتصاب استاندارها را دیدیم که چگونه طی شد.»
وی همچنین بر این باور است که: «درباره استانداران می‌توانم به جرات بگویم که تمام استانداران تغییر کردند ولی فرمانداران دولت قبل همچنان سر پستشان مانده‌اند از جمله خراسان رضوی که هیچ تغییری در این زمینه انجام نشده است .»
وی در مواجه با ابن سوال که: »آیا این کم کاری از وزارت کشور نیست ؟» می‌گوید: «رئیس جمهوری از قبل با دیدگاهها و نظرات وزیر کشوری که انتخاب کرده آشنا بودند. اما اینکه خود آقای وزیر کشور به مجلسی‌ها می‌گوید شما پیشنهاد بدهید و استانداران را انتخاب کنید یا نظر ائمه جمعه را درباره تغییر استانداران دریافت کند تاکنون سابقه نداشته است. طبیعی است دیدگاه نمایندگان مجلس فعلی خیلی هماهنگ با رای آقای رئیس جمهور نیست.»
وی درباره عملکرد کابینه اظهار می‌دارد: «حقیقتش این اشکال دیده می‌شود که کابینه خیلی با آقای رئیس جمهور هماهنگ حرکت نکرده. ما این مشکل را معمولا در دولت‌ها داشتیم که رئیس جمهور خودش باید از مواضع و شعارهایی که در انتخابات داده دفاع کند و این درست نیست. وزرا مسئولیت جمعی دارند و مامور به اجرای میثاق آقای رئیس جمهور با مردم در انتخابات هستند و باید آن را دنبال کنند.»

۵- ثبات مدیریتی مهم است: جهانگیری نیز در این رابطه اعلام نظر کرده و گفته است: «راجع به مدیران ارشد دولت، رییس جمهوری و دولت تصمیم می گیرد. مدیران ارشد به طور مرتب مورد ارزیابی قرار می گیرند و حتما هم این ارزیابی یا توسط رییس جمهوری انجام می شود و یا به بنده محول کرده اند که من انجام می دهم. اینگونه نیست که مدیران ارشد دولت در جاهای مختلف دارند ارزیابی می شوند ، نه؛ اگر از دوستان هم کسی ارزیابی انجام می دهد حتما برای بنده یا رییس جمهوری ارسال می کند. در نهایت رییس جمهوری تصمیم می گیرند که چه کسی باید جابه جا شود یا نه. تاکنون جابجایی هایی کرده ایم . در این دوران استاندار و یا مدیران دیگری بودند که تغییر کردند، برخی جاها به تغییر رسیدیم.
اما به دلیل محدودیت هایی که دولت با آن روبه روست مصلحت نمی‌دانیم و فکر نمی‌کنیم که تغییر ممکن است تبدیل به وضع بهتری شود، باید تحمل کنیم، البته ثبات مدیریت برای ما مساله مهمی است، و ما به تغییر ارزش نمی‌دهیم، ثبات مدیریت برای ما بسیار مهم است، جایی که رییس جمهور به ضرورت برسد ، تغییر می دهد.
وی در مورد این سوال که «منظورتان از مدیران ارشد همان مدیران استانی هستند؟» می‌گوید: «استانداران، وزرا و معاونان وزرا مدیران ارشد هستند، فرمانداران و بخشدارها در اختیار وزیر کشور و ارزیابی وزارتخانه هاست ما نیز دنبال می کنیم. اگر موردی برسد تذکر می دهیم. دوستان هم با حساسیت دنبال می کنند.»

۶- اصلاح‌طلبان منتقدان کابینه و خواهان تغییر: محمدجواد حق شناس عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی نیز در این رابطه گفت: اگر چه جریان اصلاحات همچنان از آقای روحانی و دولت ایشان حمایت می کند اما نسبت به کابینه انتقادات جدی دارد .در انتخاب استانداران و برخی اعضای کابینه نیز همچنان مشکلاتی وجود دارد لذا من فکر می کنم آقای روحانی وقت زیادی ندارد و باید تغییرات را در کابینه اعمال کند.
اما پیش از این حسین مرعشی، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران در صدر سایر چهره های اصلاح طلب از جمله چهره هایی بود که موضوع ضرورت تغییر استانداران را مطرح کرد و گفت: «من به آقای روحانی توصیه می‌کنم که برخی از وزرا و استانداران را که نتوانسته‌‏اند در کلاس و شأن دولت ظاهر شوند تغییر دهد و این ترمیم در کابینه و استانداری‏ها باید در جهت افزایش یکدستی و صلابت دولت انجام شود.»

منبع:بصیرت