خانم مه لقا ملاح فعال محیط زیستی است که ۶۰ سال است هیچ زباله ای تولید نکرده است.

به گزارش"حافظ نیوز"، بانوی محیط زیست ایران متولد ۱۲۹۷ است. چهره آرام و مهربانی دارد و تاکنون اقدامات زیادی برای ارتقاء محیط زیست کشور انجام داده است. «بهترین شخصیت میراث طبیعی» «دوستدار محیط زیست» از جمله عناوینی است که در کارنامه خانم «مه لقا ملاح» ثبت شده است.

یک کتاب مرا به سمت محیط زیست کشاند
خانم دکتر ملاح برای تحصیلات تکمیلی اش در مقطع دکترا عازم فرانسه می شود و در آنجا همزمان با تحصیل کتابداری را گذارنده و همین موضوع موجب می شود پس از بازگشت در کتابخانه موسسه روان شناسی دانشگاه تهران مشغول به کار می شود. در کتابخانه دانشگاه با کتابی درباره محیط زیست روبرو می شود که تاثیر عمیقی بر زندگی اش می گذارد.
«از تمام سفارتخانه ها خواستم که اطلاعات محیط زیست کشورشان را در اختیارم قرار دهند. مدام مطالعه و تحقیق کردم و به این نتیجه رسیدم باید برای اقدام جمعی دست به کار شویم. دوست داشتم فرهنگ حفاظت از محیط زیست را به مردم بیاموزم.» خانم ملاح بعد از بازنشستگی در سال ۵۶ از طرف سازمان بازرسی کل کشور دعوت به کار شد و در گروه تحقیق شرکت کرده و مشکلات محیط زیستی تهران را بررسی کرد.
خانواده ما زباله تولید نمی کرد
این فعال محیط زیست از ساکنان قدیمی تهران است و در خانواده ای تربیت شده که زباله تولید نکردن برایشان اهمیت ویژه ای داشته است.«من در دل خانواده ای بزرگ شدم که مادرش قبل از من فعال محیط زیست بود. در خانه ما زباله ای تولید نمی شد. مادرم قبل از من به این موضوع بسیار اهمیت می داد و هیچ وقت زباله بیرون نمی گذاشت. البته خیلی از مردم آن دوران مثل حالا نبودند و زباله قدیم کم تولید می شد. هر فردی در هر خانواده ای راه حلی برای بازیافت زباله اش پیدا می کرد. غذا را به اندازه تعداد و میزان خوراک افراد خانواده تهیه می کردیم که اضافه نیاید و مجبور به دور ریختن آن نشویم. حتی یک غذا را دو وعده نخوریم چون باقی مانده غذا را به همسایه می دادیم آن بخشی را که می توانست خودش می خورد و آنچه که اضافی می آمد به بزی که داشت، می داد. برخی از باقی مانده مواد غذایی را به مرغ و جوجه ها می دادیم. از کاغذ و پلاستیک هم خیلی استفاده نمی کردیم. خلاصه زندگی روستایی موجب شده بود، به محیط زیست کمتر آسیب بزنیم و کمتر آن را به مخاطره بیاندازیم اما حالا آلودگی های جدیدی را وارد این چرخه کرده ایم و موجب بروز بیماری های جدید هم شده ایم که باید زود تر به فکر راه حل مناسب در این زمینه باشیم. شاید باورتان نشود اما آن موقع مردم کمتر بیمار می شدند.»

۶۰ سال است زباله بیرون نگذاشته ام
خانم ملاح تا سرفه اش می گیرد دستمال پارچه ای سفید گلدار اتو کشیده و تا خورده را برای دکتر می آورند و دکتر آن را مقابل دهان می گیرد و آهسته سرفه می کند. پرستار می گوید: «در خانه خانم، من به یاد ندارم که هیچ وقت دستمال کاغذی داشته باشیم . ما از دستمال پارچه ای استفاده می کنیم. برای دکتر ملاح مهم است که زباله کم تولید شود. هنوز زباله های تر را در چاه داخل حیاط می ریزیم و کود می شود و برای درختان حیاط استفاده می کنیم.» خانم ملاح ۶۰ سال است که زباله ای بیرون از خانه نگذاشته است حتی اعضای خانواده اش هم این کار را نکرده اند. مگر اینکه زباله ها بازیافتی باشند مانند کاغذ و پلاستیک.
آنها زباله هایشان را داخل گودالی در حیاط می ریزند که تبدیل به کود می شود. «زمانیکه همسرم زنده بود، بیشتر رسیدگی می کرد اما حالا با نبود او و بالارفتن سن و سخت شدن راه رفتنم، خودم نمی توانم این کار را بکنم و سرایدار زباله را در محل مربوطه می ریزد.» او می افزاید: «هنوز هم از بطری های پلاستیکی استفاده نمی کنیم. قبل تر ها که خودم برای خرید می رفتم ساک پارچه ای می بردم تا برای حفظ محیط زیست گام بردارم. همه را برای این کار تشویق می کردم. همواره توصیه می کنم برای خرید کیسه پارچه ای ببرند و از تخریب حریصانه محیط زیست خودداری کنند تا نسل آینده هم بتوانند از این میراث بهره مند شوند.»
برای پول کار نمی کردم 
خانم ملاح خودش با مردم محله های مختلف درباره ضرورت تفکیک زباله تر و خشک در خانه ها صحبت می کند حتی در مدارس نیز برای معلم ها دوره های آموزشی برگزار می کند. «یادم هست چند سال پیش قرار بود با مشارکت شهرداری طرح جمع آوری زباله خشک در روزهای جمعه را برای اولین بار و آزمایشی در یکی از محله ها اجرا کنیم که براساس آن طرح شهروندان محله زباله های خشک خود را تفکیک می کردند و خودرو در ساعت مشخص به محل می رفت و جمع آوری می کرد. از مسئولان وقت خواستیم یک وانت در اختیار ما برای اجرای این طرح قرار دهند تا سر ساعت اعلام شده در محله گشت بزند و زباله را جمع کند. حتی قرار بود تبلیغات و تزئین وانت را هم بچه های جمعیت انجام دهند که این طرح اجرا نشد. اما هنوز برای اجرای کارهای مشارکتی و آموزشی در زمینه تفکیک زباله و کمک به محیط زیست آمادگی داریم. ما می توانیم برای ارتقای آگاهی و خدمت به محیط زیست رایگان فعالیت کنیم. چون ما دوستدار محیط زیست هستیم و برای پول کار نمی کنیم.»
زباله ها باید از همان مبدا تفکیک شوند
خانم ملاح برای بهبود وضعیت محیط زیست همواره ایده های جالبی داشته است.«تفکیک زباله از مبدا در سال های اخیر بهتر شده اما هنوز جای دارد در این زمینه کارهای گسترده تری انجام شود که یکی از آن ها توجه به بانوان به عنوان مربیان فطری جامعه بشری است که باید اهمیت داده شود.» او ادامه می دهد: «همچنین باتوجه به اینکه وجود یک باطری خراب در کیسه زباله می تواند اثرات مخرب برای محیط زیست داشته باشد، شهرداری ها می توانند برای جمع آوری مجزای این باطری ها در مکان های مختلف حتی سوپرمارکت ها مخزن مکعبی شکل را تهیه کنند و در اختیار آن مراکز عمومی قرار دهند تا شهروندان باطری های خراب و دور انداختنی خود را به آنجا تحویل دهند. روی آن هم می توان با نوشتن پیامی نوع کارکرد مخزن مشخص شود. از این رو شهردای می تواند در انجام چنین کارهایی، متولی اجرای این طرح شود.» او می افزاید: «همچنین روغن های سوخته غذا ها نیز وقتی وارد چرخه فاضلاب شهر می شوند، آسیب های بسیاری به محیط زیست وارد می کنند که برای جمع آوری آنها می توانیم مخازنی را در مراکز تجاری یا محل هایی که حضور مردم بیشتر است، قرار دهیم تا شهروندان روغن سوخته خود را به آنجا تحویل دهند و متولیان مربوطه برای تصفیه و استخراج مفید آن وارد عمل شوند. درست مانند اقدامی که برای بازیافت روغن سوخته خودرو ها انجام می شود.»

مردم می توانند با زباله هایشان کود درست کنند
آمار و ارقام تولید زباله در پایتخت بسیار بالاست و خانم ملاح بسیار از این بابت  متأسف است. «هر فردی سهمی در کاهش تولید زباله دارد که باید در این زمینه اقدام کند. یکی از راحت ترین و در درسترس ترین اقدامات تبدیل زباله های تر به کمپوست است که یکی از عالیترین کود ها برای مصرف گل، گیاه و درختان محسوب می شود. حتی می توان ورمی کمپوست(به کمک کرم خاکی) که سبک و بی بو است، درست کرد.» او ادامه می دهد: « این کار فقط مختص خانه های حیاط دار نیست بلکه حتی آنهایی که آپارتمان نشین هستند و حیاط ندارند، می توانند در خانه خود بدون مزاحمتی برای دیگران در این زمینه اقدام کنند. کاری که تعدادی از اعضای جمعیت زنان مبارزه با آلودگی هوا در بالکن آپارتمانی که زندگی می کنند انجام داده اند و نتیجه گرفته اند. حتی بالکن، بوی بد هم نگرفته است. چون آنها هم خوب می دانند با استفاده از کمی خاک اره آن بو از بین می رود. برای این کار کافی است یک سطل در دار داشت و قسمت زیرین آن را از چند بخش سوراخ کرد. بعد زباله هایی نظیر پوست میوه، تفاله چای و را داخل آن ریخت. زیر سطل هم یک بشقابی که نیاز ندارید بگذارید تا شیرابه از زیر آن خارج و وارد ظرف دیگری شود. زباله هم کود می شود. آن کود برای انواع گیاهان مفید و قابل استفاده است.»
منبع: مهر