: به‏باور معاون امور مسكن و ساختمان وزیر مسكن ورود به بحث اجاره‏بها در شرایطی كه اوضاع آرام و باثبات است، چندان به‏صلاح نیست و با اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها بازار مسكن دارای ثبات است و هیچ افزایش جهشی را شاهد نخواهیم بود.

ابوالفضل صومعلو معاون وزیر مسكن و شهرسازی در این مصاحبه همچنان معتقد است بازار مسكن كاملا دارای ثبات است و هیچ افزایشی در قیمت تمام شده مسكن نداشتیم هر چند یك عده در حال تحریك بازار مسكن هستند. وی می گوید برنامه ما این است كه واحدهای مسكونی زیادی را وارد بازار كنیم و با این برنامه می‌توانیم ثبات را به بازار مسكن حاكم كنیم. وی با اكراه درخصوص اجاره‌بها صحبت كرده و می‌گوید در مورد اجاره‌بها صحبت نمی‌كنم، در حال حاضر بازار اجاره‌ مسكن بازار آرامی دارد چون هرگونه تحریك و اظهارنظری احتمال اینكه این بازار را به هم بزند دارد. وی در حالی‌كه از اهداف كلی مسكن مهر صحبت كرده و از آن دفاع می كند مثالی برای نمونه از مسكن مهر در كشورهای دیگر می آورد. در سالی كه برای دیدن دوره شهرسازی مدرن به سنگاپور سفر كرده بودم متوجه شدم آنها نیز همانند ایران شرایط مسكن مهر برای زنان مجرد خود سرپرست را شرط سنی و حداقل 35 سال در نظر گرفته‌اند، یك برنامه‌ای در سنگاپور دیدم كه بسیار از آن برنامه لذت بردم و آن برنامه این بود كه جوانانی كه ازدواج كنند و در آپارتمانی كه والدین آنها زندیگ می‌كنند سكونت كنند 50 درصد وام و تسهیلات را بیشتر از سایرین دریافت می‌كنند. گفت و گوی تفصیلی خبرنگار اقتصادی با ابوالفضل صومعلو معاون امور مسكن و ساختمان وزیر مسكن و شهرسازی را با هم می خوانیم: *سهم هزینه مسكن در دنیا 40 و در ایران 33 درصد فارس: علل توجه و رویكرد دولت به مسكن كم درآمدها چه بود؟ صومعلو: توجه به مسكن كم درآمدها یكی از عمده‌ترین دغدغه‌های سیاستگذاران اغلب كشورها از جمله ایران را تشكیل می‌دهد، سهم هزینه مسكن در دنیا 15 تا 40 درصد و در ایران 25 تا 33 درصد از كل هزینه‌ها خانوارها را به خود اختصاص می‌دهد،70 درصد كل درآمد خانوارهای كم درآمد به هزینه مسكن اختصاص دارد. به گواهی نتایج مطالعات انجام شده تا سال 84 ،حدود 3.5 میلیون خانوار فاقد مسكن ملكی در كشور وجود داشته است كه 50 درصد آن به دهك‌های یك تا چهار درآمدی تعلق داشته اند. نظام تأمین مالی و تسهیلات اعطای شبكه بانكی برای تملك مسكن ملكی توسط كم درآمدها كارآمدی لازم را نداشته و عمدتا این خانوارها از چرخه نظام اعتباری خارجی می‌شدند. مكانیزم بازار قادر به تدارك و تأمین مسكن مناسب برای دهك‌های پایین درآمدی نیست. * دوره انتظار چند دهه‌ای كم درآمدها برای خانه‌دار شدن فارس: طول دوره خانه‌دار شدن دهك‌های درآمدی پایین، قبل از اجرای طرح مسكن مهر چقدر بود و حال به چه میزان رسیده است؟ صومعلو: خانه دار شدن دهك‌های پایین قبل از اجرای طرح مسكن چندین دهه بوده است. یعنی دهك اول و دوم قادر نیستند با پس اندازهای یك سومی صاحب مسكن شوند. بنابراین تأمین مسكن مناسب گروه‌های كم درآمد از طریق مكانیزم بازار ثمربخش نبوده است و اعمال سیاست برای كاهش قیمت تمام شده مسكن را الزامی می‌نمود، این هدفی بوده كه ما را وارد مسكن مهر كرد. *سیاست دولت در سال 58 با زمین حمایتی آغاز شد فارس: شما می‌توانید یك مروری بر بخش مسكن از پیروزی انقلاب اسلامی تاكنون داشته باشید؟ صومعلو: دوره اول از سال 58 یعنی آغاز پیروزی انقلاب تا سال 73 بود. سیاست دولت در این دوره زمین حمایتی بود، تدوین و تصویب قانون زمین شهری، تملك زمین توسط دولت و آماده‌سازی و واگذاری به متقاضیان، دخالت مستقیم دولت در بازار زمین، عمومی كردن مالكیت زمین‌های موات و افزایش عرضه و اصلاح الگوی مصرف زمین و مسكن بود. عملكرد این دوره واگذاری زمین مسكونی به میزان یك میلیون و 877 هزار واحد مسكونی ،تولید مسكن شهری به میزان یك میلیون و 877 هزار واحد مسكونی و تولید مسكن شهری به میزان یك میلیون و 163 هزار واحد مسكونی بود. این دوره اول بود كه سیاست دولت واگذاری زمین دولتی و یارانه‌ای بوده است. از 58 تا 73 بدین شكلی بوده كه عرض كردم. *دوره دوم بخش مسكن ؛ساخت مسكن های حمایتی صومعلو: دوره دوم از سال 73 شروع و تا 83 ادامه پیدا می‌كند. در این دوره مسكن حمایتی را دولت حمایت می‌كند كه حمایت از تولید مسكن اجتماعی، اجاره‌ای، انبوه‌سازی، مسكن مشاركتی، فروش متری مسكن، استفاده بهینه‌ از اراضی با كوچك سازی، انبوه‌سازی سیاست‌ پاك و سیاست تشویقی بخش خصوصی بود. عملكرد این دوره هم تولید 70 هزار مسكن حمایت اجتماعی، 121 هزار واحد مسكونی مسكن استیجاری، 82 هزار واحد مسكونی مشاركتی و در مجموع عملكرد این دوره 273 هزار واحد مسكونی تولید شد. *آغاز دوره سوم بخش مسكن با تدوین طرح جامع مسكن فارس: سیاست‌های دوره سوم بخش مسكن هم كه از سال 84 آغاز شد؟ عملكرد این دوره بهتر بوده؟ صومعلو: دوره سوم از سال 84 آغاز شد، تدوین طرح جامع مسكن اولین اقدام در این دوره بود. دوم: تصویب بند «د» تبصره 6 قانون برنامه بودجه سال 86 بود. تصویب قانون ساماندهی تولید و عرضه مسكن بود و برنامه بعدی اجرای مسكن مهر بود. رویكردهای اصلی بخش مسكن از سال 84 تاكنون، نگاه جامع به موضوع تأمین مسكن با كیفیت و امن برای همه اقشار جامعه با محوریت گروه و اقشار كم درآمد بود. ترویج و ارتقاء صنعتی‌سازی، حمایت از نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده، استفاده از سرمایه‌های خارجی و داخلی، اجاره بلند مدت زمین 99 ساله و اعطای وام ودیعه مسكن به مستأجران كم درآمد بود. نتایج حاصل از اجرای این برنامه‌ها نیز این بود كه (از سال 84 تاكنون) تولید مسكن شهری به میزان 3 میلیون و 107 هزار واحد مسكونی بود كه در داخل آن، 920 هزار واحد مسكونی روستایی از سال 84 تا 88 تولید و برنامه‌ریزی جهت اجرای مسكن مهر شهری به تعداد یك میلیون و 800 هزار واحد مسكونی مهر بود. * اهداف مسكن مهر فارس: در داخل مسكن مهر چه اهدافی تعریف شده است؟ صومعلو: اهدافی كه داخل مسكن مهر تعریف شده است كاهش قیمت زمین از هزینه تمام شده ساخت مسكن با واگذاری حق بهره‌برداری از زمین 99 ساله، اعطای تسهیلات بانكی ارزان قیمت و تولید انبوه مسكن برای كم درآمدها است. البته در اهداف كلی طرح مسكن مهر نیز كمك به تأمین مسكن اقشار كم درآمد،ارتقاء كمی و كیفی تولید و عرضه مسكن، كاهش نابرابری در برخورداری از مسكن مناسب، پالایش محیط كلان شهرها و بهبود و ارتقاء معیارهای زیست محیطی، جذب سرمایه‌های كوچك، جلوگیری از افزایش بی‌رویه قیمت زمین و مسكن، جلوگیری از توسعه حاشیه نشینی و ارتقاء عدالت اجتماعی دیده شده است. اما اهداف راهبردی طرح مسكن چه بود استفاده از فن‌آوری نوین و مناسب جهت ارتقاء كیفیت و كاهش هزینه تولید مسكن، تقلیل سطح زیربنایی واحدهای مسكونی برای ارتقاء توان دسترسی خانوارها و تقلیل هزینه، بازسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده، تأثیر مكانیزم اعطای تسهیلات با تأمین خط اعتباری ویژه بانكی، تضمین امنیت خانوارهای مسكن از طریق شركت‌های بیمه كیفیت و صرفه‌جویی در مصرف انرژی با اعمال مقررات ملی ساختمان است، این 6 مقوله نیز اهداف راهبردی طرح مسكن مهر است كه به آن اشاره كردیم. حال یك اشاره‌ای هم به برنامه‌ریزی اجرای طرح می‌كنم تا همه در جریان آن باشند. اولین برنامه اجرایی ما نیازسنجی و تدوین برنامه است. یعنی طرح جامع مسكن برای این تهیه شده است. حتی به صورت منطقه‌ای هم تهیه شده است كه استان ها ببینند در كدام استان نیاز انباشته وجود داشته و خانوارهای جدید كه قصد تشكیل خانواده دارند و یا تخریب و نوسازی كه به آن نیازسنجی و تدوین برنامه می‌گویند ثبت نام و پالایش متقاضیان سپس تأمین زمین، مكان یابی و آماده‌سازی اراضی، تدوین فرآیند نظارت بر ساخت است. فارس: اگر امكان دارد مكان‌یابی كه به آن اشاره كردید را توضیح دهید؟ صومعلو: یك سری زمین در حریم‌ها وجود دارد و زمین‌هایی است كه مناسب نیست، مثلا در جهت بادهای مزاحم قرار دارد و یا از نظر بارگذاری جاهای مناسب را انتخاب می‌كنند كه هم از نظر منظر طبیعی و جنس خاك جای مناسبی برای بارگذاری باشد و در مسیر توسعه شهر هم باشد. فارس: یكی از اشكالاتی كه به واحدهای مسكونی مهر گرفته می‌شد این بود كه زمین‌های این واحدهای مسكونی در جای مناسبی قرار ندارند؟ صومعلو: اتفاقا اشكالاتی كه نسبت به مسكن مهر در اوایل كار پیش آمد همین مكان‌یابی بود كه حدود 10 درصد اشكال داشت كه خدا را شكر مجموعه طرح‌هایی كه من دیده‌ام بیش از 70 درصد از مكان‌یابی خوبی برخوردار هستند. * یك هزار میلیارد تومان یارانه در بخش مسكن در 4 سال فارس: خدمات زیربنایی و روبنایی مسكن مهر هم چندان در اوایل كار مناسب نبود. صومعلو: در خدمات زیربنایی و روبنایی مسكن مهر آنچه كه ما تجربه قبلی داشتیم این پول را از مردم می‌گرفتیم و دولت هیچ كمكی بابت خدمات زیربنایی انجام نمی‌‌داد همواره دولت شكست می‌خورد اما در حال حاضر یك استثناء در این دوره كه دولت 1000 میلیارد تومان در طول قانون ساماندهی عرضه و تولید مسكن در سال 86،87،88،89 و یك هزار میلیارد تومان یارانه در بخش مسكن در تأسیسات زیربنایی اعطا كرد. *234 میلیارد تومان یارانه دولت در سال گذشته فارس: در سال 89 یارانه‌ای كه دولت در بخش مسكن اختصاص داد چقدر بود؟ صومعلو: از ابتدای سال 86 تاكنون یارانه دولت در بخش مسكن هزار میلیارد تومان بوده است كه 324 میلیارد تومان آن در سال 89 برای تأسیسات زیربنایی پرداخت شده است. در خدمات زیربنایی دولت به غیر از این یك برنامه 1200 میلیارد تومانی نیز تعریف كرد كه 400 میلیارد تومان وزارت نیرو، 400 میلیارد تومان دولت و 400 میلیارد تومان هم استانداران از بودجه استانی برای خدمات زیربنایی مسكن مهر كه شامل آب، برق و فاضلاب است ارائه كنند.در خدمات روبنایی نیز مسجد و مدارس در قانون ساماندهی عرضه و تولید مسكن دستگاه‌های ذیربط برای خدمات روبنایی مأمور شده‌اند،اما مساجد از یارانه بخش مسكن كاملا پرداخت شده است و انبوه‌سازان نیز مقداری كمك كرده‌اند،اگر مسجدی 150 میلیون تومان هزینه داشته 50 میلیارد آن را انبوه‌ساز و 100 میلیون را دولت پرداخت كرده است. فارس: چه تعداد واحد مسكونی مهر آماده تحویل است. صومعلو: حدود 175 هزار واحد مسكونی كاملا آماده است كه در اینجا یك بخشنامه‌ای كرده‌ایم كه یا خود انبوه‌سازان و یا تعاونی ها بروند و پایان كار و دفترچه اقساط را بگیرند و یا شركت‌هایی تشكیل شود كه این كارها را انجام دهند یارانه نیز كمك بسیاری كرد، در سال 89 تنها نزدیك به 120 میلیارد تومان به شهرداری‌ها بابت 50 درصد تخفیف پروانه ساختمانی مسكن مهر پرداخت كردیم. * سوغاتی از نوع سنگاپور فارس: آیا در كشورهای دیگر هم مسكن‌های حمایتی مثل مسكن مهر داریم. صومعلو: در سالی كه برای دیدن دوره شهرسازی مدرن به سنگاپور سفر كرده بودم متوجه شدم كه آنها نیز همانند ایران كه شرایط مسكن مهر برای زنان مجرد خود سرپرست را به شرط سنی حداقل 35 سال در نظر گرفته‌اند و یك برنامه‌ای در سنگاپور دیدم كه بسیار از آن برنامه لذت بردم و آن برنامه این بود كه جوانانی كه ازدواج كنند و در آپارتمانی كه والدین آنها زندیگ می‌كنند سكونت كنند 50 درصد وام و تسهیلات را بیشتر از سایرین پرداخت كنند. فارس: دلیل آن 50 درصد پرداخت بیشتر وام چه بود؟ صومعلو: آنها با این روش می‌خواهند كه جوانان در كنار پدر و مادر خود بمانند و آن بافت حفظ شود. فارس: نحوه تهیه زمین برای مسكن مهر چگونه بود؟ صومعلو: یكی از نكات مثبتی كه در مسكن مهر بود اراضی سایر دستگاه‌های دولتی بود كه به تصویب دولت در اختیار وزارت مسكن قرار گرفت و این بسیار كار خوبی بود و مقدار زیادی از این اراضی در اختیار وزارت مسكن قرار گرفت. افرادی كه اراضی داشتند نیز آنها خود به صورت خود مالكین وارد طرح مسكن مهر شدند و در برخی از استانها نیز كه دولت اصلا زمین نداشت خرید زمین و تهاتر زمین هم جزء نحوه تأمین زمین بود. مكان‌یابی زمین در مسكن مهر، توسعه درونی است.یعنی هر جایی كه در داخل محدوده شهری ما اراضی خالی داشتیم و یا بافت فرسوده كه 100 درصد در اولویت ما قرار دارد توسعه روستاهای مستعد داخل حریم مرحله بعدی بو.د چون داخل حریم هم احتمالا یك سری روستایی و اراضی داشتیم كه در جهات توسعه شهر بود، آنها هم وارد مسكن مهر شدند. اراضی شهرك و شهرهای جدید نیز در اولویت بعدی قرار گرفتند.آخرین بار كه ناامید شدیم كه این 3 گزینه اراضی مذكور را نداشتیم، بنابراین افزایش محدوده را منظور كردیم. افزایش محدوده اولویت آخر ما بود كه آن هم در حدی كه شهرسازی را خیلی به هم نزند. یك فرایند ساخت هم باید عرض كنم كه سازندگان دارای پروانه اشتغال یا مجوز انبوه‌سازی، ناظرین شركت كنترل و بازرسی تحت پوشش نظام مهندسی و نمایندگان سازمان مسكن و شهرسازی در كلیه مراحل نظارت عالیه بر آماده‌سازی و ساخت و ساز را بر عهده داشتند. از 30 استان كه بازدید كردیم تا مرحله سقف و ستون و فونداسیون اكثریت شهرها و استان‌ها از نمره قابل قبولی برخوردار بودند. فارس: روش تأمین منابع مالی طرح مسكن مهر چگونه بوده است؟ صومعلو: در این روش متقاضیان بابت زمین بهایی پرداخت نمی‌كنند و تسهیلات تا 80 درصد هزینه ساخت توسط سیستم بانكی از محل خط اعتباری مسكن مهر به ساخت پروژه‌های صنعتی 25 میلیون تومان، نیمه صنعتی 22 میلیون تومان و سایر پروژه‌ها به ازای هر واحد مسكونی 20 میلیون تومان پرداخت می‌شود. نرخ سود تسهیلات در تهران 9 درصد، مراكز استانها 7 درصد و سایر نقاط شهری 4 درصدی است و مابقی هزینه‌ ساخت توسط متقاضی و متناسب با پیشرفت فیزیكی پروژه‌ تأمین می‌شود. *كم شدن دسترسی به مسكن كم درآمد‌ها از چند دهه به 4 سال فارس: آماری از آخرین وضعیت میزان ساخت و واگذاری مسكن مهر ارائه می‌كنید. صومعلو: آخرین آماری كه می‌خواهم ارائه كنم مربوط به 23 اسفندماه سال گذشته است در مسكن شهری اعم از شهرهای زیر 25 هزار با رأی 25 هزار و شهرهای جدید یك میلیون و 304 هزار واحد مسكونی دارای پروانه، یك میلیون و 177 هزار اتمام پی‌سازی، یك میلیون و 177 هزار و 533 واحد مسكونی اتمام پی‌سازی، 667 هزار و 936 واحد اتمام اسكلت و سقف، 430 هزار و 381 واحد اتمام سفت‌كاری و 195 هزار و 174 واحد هم اتمام نازك‌كاری بوده است. در مجموع اعم از تسهیلات شهری و روستایی 130 هزار میلیارد ریال تسهیلات مسكن مهر است كه به صورت شهری و روستایی پرداخت شده است. اولین دستاورد مسكن مهر و نتایج آن افزایش تولید ملی و رشد اقتصادی است كمك به ایجاد اشتغال، كنترل قیمت مسكن، كنترل مطرح عمومی قیمت‌ها و تورم، افزایش شاخص دسترسی به مسكن بوده است كه در حال حاضر این شاخص با طرح مسكن مهر برای دهك‌های یك تا چهار به چهار سال نزدیك شده است در حالیكه قبلاً اعلام شده بود این عدد حتی به چند دهه نیز رسیده بود. فارس: دیگر مزیت‌ها و دستاوردهای طرح مسكن مهر چه بوده است؟ صومعلو: بهبود تراكم خانوار در واحد مسكونی به عنوان اصلی‌ترین شاخص مسكن به عدد 1.07 درصد رسیده است ارتقای كیفیت ساخت در تمام واحدهای مسكونی مهر و اصول مقررات ملی در تمام واحدهای مسكونی رعایت شده است. صرفه‌جویی در مصرف انرژی در تمام واحدهای مسكونی اجباری بوده و گسترش انبوه‌سازی و صنعتی‌سازی، افزایش جذب سرمایه‌گذاری خارجی و موضوعی كه بسیار پررونق و عالی در این دوره اتفاق افتاد تشكیل نهادهای مدیریتی بود. تشكیل نهادهای مدیریتی یعنی شورای تأمین مسكن استان به ریاست استانداران بود كه یكی از اهم دستاوردهای مسكن مهر است. كارگروه‌های مسكن نیز كه هر دو هفته یك‌بار در دفتر وزارتی تشكیل می‌شود و جمعی از وزرا با حضور در آنجا براساس قانون نقش هیئت دولت را ایفا می‌كنند ارتقای عدالت اقتصادی، احداث بیش از یك میلیون واحد مسكونی برای اقشار كم‌درآمد این شعار عدالت اقتصادی در این جا شكل می‌گیرد به این صورت كه اگر بتوانیم این مسكن مهر را ارزان و سریع به اقشار كم درآمد تحویل بدهیم هزینه سبد خانوار كه در ایران به طور میانگین 30 درصد است، برای گروه‌های كم درآمد 50 درصد و در كلان شهر 70 درصد است این هزینه پایین آمده و سبب رفاه عمومی برای كم‌درآمدها می‌شود. *قراردادهای سال 90 بسته شده است فارس: ظاهراً قراردادهای مسكن مهر در سال 90 بسته شده است؟ صومعلو: یك مقدار از این قراردادها باقی مانده است و حدود 348 هزار واحد مسكونی قرارداد سال 90 بوده است. كل سقف ساخت مسكن مهر برای سال 89 و 90 حدود دو میلیون و 600 هزار واحد مسكونی است. *ثبت‌نام مسكن مهر تمامی ندارد فارس: پس ثبت‌نام مسكن مهر امسال هم ادامه پیدا می‌كند. صومعلو: ثبت‌نام مسكن مهر تمامی ندارد به همه استانها اعلام كرده‌ایم كه برای ثبت‌نام مسكن مهر یك سایتی تعریف شده است و متقاضیان وارد آن سایت شده و مشخصات خود را ثبت می‌كنند. *ساخت مسكن بیشتر از ثبت‌نام فارس: آیا احتمال این وجود داردكه برای مسكن مهر ثبت‌نام صورت گرفته باشد اما ساخت مسكن بیش از آن میزان ثبت نام شده باشد؟ صومعلو: در شهرهای كوچك اینگونه است و ساخت از ثبت‌نام جلوتر است. پیش‌بینی می‌شود كه ساخت واحدهای مسكونی ما بیش از متقاضیان باشد. فارس: آیا شما همچنان بر روی پیش‌بینی‌های خود تأكید دارید كه قیمت مسكن در سال 90 به صورت جهشی افزایش نخواهد یافت؟ صومعلو: سیاست اصولی دولت این است كه به بخش مسكن با تولید و عرضه بیشتر رونق دهد. قبلاً در كشور در طول یك دوره 8 ماهه تنها 300 هزار واحد مسكونی مدیریت شد در حالیكه در دولت نهم و دهم به میزان ساخت مسكن‌های شخصی و انبوه‌سازی ساخت دو میلیون و 600 هزار واحد مسكونی برنامه‌ریزی شده است. این دو میلیون و 600 هزار واحد یك برنامه كاملاً راهبردی شده از سوی دولت است. دولت وارد سیستم مالی این میزان واحد مسكونی شده است اما در حال هدایت سیستم بانكی است و یك مدیریت نرم‌افزاری نوینی انجام می‌دهد كه البته ساخت این میزان واحد مسكونی بخاطر اعطای سیستم بانكی است. فارس: شایعه شده بود كه قیمت تمام شده مسكن بعد از هدفمندی یارانه‌ها افزایش خواهد یافت آیا این موضوع صحت دارد؟ صومعلو: دفتر برنامه‌ریزی اقتصادی مسكن هر روز قیمت مصالح ساختمانی را رصد می‌كنند. قیمت آهن، سیمان، شن و ماسه هیچ افزایشی نداشته است. تنها قیمت آجر بوده كه افزایش یافته است و چون می‌خواهیم آجر سنتی را از گروه مصالح ساختمانی خارج كنیم آن هم بابت هزینه حمل و نقل افزایش یافته است اما در ستاد هدفمند كردن یارانه‌ها وزارت صنایع مسئول شده بود كه به كلیه تولیدكنندگان كه در رابطه با مصالح ساختمانی هستند ما‌به‌التفاوت این افزایش سوخت را از محل آزاد شدن این یارانه‌ها پرداخت كند. در سه آیتم اصلی ،ما افزایش قیمت نداشتیم حال كه از این بعد وارد مرحله نازك كاری می‌شویم و در برخی استان‌ها نیز ابتكارات جالبی شده و با كارخانه‌های مصالح ساختمانی رایزنی شده تا با خرید تعدادبالای مصالح ساختمانی و تعداد بالا ،قیمت مصالح را پایین‌تر بیاورند. زمین هم كه در اختیار دولت است پس افزایشی نخواهیم داشت. ما دنبال این بودیم كه وزارت كشور در مسكن مهر مانع افزایش قیمت پروانه شود اما معمولا هر دو سال یك بار هزینه پروانه را مطابق با تورم افزایش می‌دهند اما به دنبال این هستیم كه هیچ موضوعی باعث تحریك بازار مسكن نشود. * بازار مسكن بعد از هدفمندی كاملا دارای ثبات است فارس: منظور من بازار مسكن است. علاوه بر مسكن مهر كه شما فرمودید آیا قیمت تمام شده مسكن در بازار بعد از هدفمندی یارانه‌ها افزایشی داشته است. صومعلو: به نظر ما بازار مسكن كاملا دارای ثبات است و هیچ افزایشی در قیمت تمام شده مسكن نداشتیم. البته یك عده در حال تحریك هستند. برنامه ما این است كه واحدهای مسكونی زیادی را وارد بازار كنیم و با این برنامه می‌توانیم ثبات را به بازار مسكن حاكم كنیم. * در مورد اجاره‌بها صحبت نمی‌كنم فارس: قیمت اجاره بها در تابستان چطور؟ آیا قیمت اجاره‌بها افزایش خواهد یافت. صومعلو: نمی‌خواهم در مورد اجاره‌بها صحبت كنم. در حال حاضر بازار اجاره‌ مسكن بازار آرامی دارد چون هرگونه تحرك و اظهارنظری احتمال اینكه این بازار را به هم بزند دارد، بنابراین اساسا اعتقاد من این است كه با آن اطلاعاتی كه من دارم بازار مسكن در سال 90 از ثبات برخوردار است. فارس: شما همچنان مخالف برخورد با خانه‌های خالی از سكنه هستید؟ صومعلو: آنهایی كه در اقتصاد مسكن پژوهشگر هستند این‌ها هرگونه برخورد دستوری را به مصلحت نمی‌دانند اما در حال حاضر یك گروهی كارشناسی هم هستند كه می‌گویند اگر این‌ها رعایت نكردند با این واحدهای مسكونی خالی از سكنه چه باید كرد تا به یك جمع‌بندی كارشناسی و فنی برسند. * بسته اجاره‌بها به جمع‌بندی رسید فارس: بسته اجاره‌بها در حال حاضر در چه مرحله است؟ صومعلو: برای بسته اجاره بها شاید جلسات بسیار زیادی با پژوهشگران، مشاوران و اقتصاددانان به نام كشور صحبت كردیم و یك جمع‌بندی هم كردیم. در مجموع یك عده كارشناس می‌گویند كه فعلا وارد این بحث اجاره‌بها نشویم.به عنوان مثال یك عده از صاحبخانه‌ها هستند كه از مستاجرین خود راضی هستند و ارزش اینكه با افزایش 10 درصد و 15 درصدی اجاره بها این مستاجر را از دست بدهد، ندارد. بنابراین هیچ افزایشی هم برای اجاره بها به این مستاجر تحمیل نمی‌كند . اما اگر بیاییم حداقل قیمت اجاره‌بها را برای یك واحد مسكونی در یك منطقه مشخصی را اعلام كنیم، مطمئنا برخی از صاحبخانه‌ها كه واحد مسكونی خود را كمتر از این حداقل قیمت به مستاجر اجاره داده‌اند قیمت خود را بالاتر خواهند برد. فارس: این بسته سیاستی اجاره بها كه می‌گویید نهایی شده است از چه زمانی اجرا می‌شود. صومعلو: به تمام اقتصاددانان به نام كشور در خصوص اجاره‌بها نامه نوشتیم و از آنها نظرخواهی كردیم همه این‌ها در مجموع می‌گویند كه خیلی وارد این بحث اجاره‌بها نشویم چون بازار اجاره‌بها دارای ثبات است و هیچ اتفاقی نیفتاده است. پس بحث در مورد اجاره‌بها چندان به سلاح نیست. *اجاره بها راهكار كوتاه مدت ندارد فارس:سال گذشته اجاره بها چه میزان رشد داشت و آیا راهكاری برای جلوگیری از رشد اجاره بها در تابستان دارید؟ صومعلو: اجاره بها راهكار كوتاه مدت ندارد چرا كه هر راهكار كوتاه مدتی باعث تحریك بازار می شود.اجاره بها 9 درصد در تابستان و همسطح تورم رشد داشت. فارس: 3 الگو مطرح كرده بودید كه اگر هدفمندی یارانه‌ها اجرا شد و قیمت مصالح ساختمانی افزایش یافت آن الگوها اجرایی شود. آیا از این 3 الگویی كه مطرح كرده بودید الگویی اجرایی شد. صومعلو: موضوعی كه پیش‌بینی كرده بودیم همه آن پیش‌بینی‌ها كنار گذاشته شد. مثلا پیش‌بینی كرده بودیم كه اگر با اجرای هدفمندی یارانه‌ها 15 درصد افزایش قیمت داشتیم برای این 15 درصد یك برنامه داشته باشیم. اگر 25 درصد رشد داشت یك برنامه و اگر 30 درصد رشد داشتیم یك برنامه دیگر اجرا شود. اما هیچ كدام از این برنامه‌ها در ستاد هدفمندی مورد قبول واقع نشد چون هیچ افزایش قیمتی نداشتیم و در آخرین جلسه وزارت صنایع و معادن مسوول كنترل قیمت مصالح ساختمانی شد. چون قیمت میلگرد، آهن، سیمان و ماسه هیچ افزایش قیمتی نداشته است. فارس: پس این موارد كه اعلام كردید بسته سیاستی بخش مسكن است امسال هم ادامه خواهد داشت. صومعلو: در حال حاضر اصولی‌ترین سیاست وزارت مسكن آغاز كار جهادی در بخش مسكن بوده كه در سال گذشته آغاز شده بود. چرا كه وزیر مسكن سه دور پروژه‌ها را در شهرها و استانها بازدید كرده است و این یك كار جهادی است كه با توجه به اینكه امسال از سوی مقام معظم رهبری سال جهاد اقتصادی نامگذاری شد این كار جهادی شدت بیشتری خواهد گرفت. *گفت‌وگو از اكبر محمودی