: رئیس بنیاد تاریخ‌پژوهشی و دانشنامه انقلاب اسلامی گفت: مقام معظم رهبری با تمام وجود به آنچه كه امام اعتقاد داشتند،‌ معتقدند و آن را دنبال می‌كنند و مانند دیده‌بانی همیشه بیدار اوضاع ایران انقلاب و جهان را زیرنظر دارند و هرگز اجازه نخواهند داد كه مسیر انقلاب به انحراف كشیده شود.

به گزارش خبرنگار سیاسی باشگاه خبری فارس "توانا"، انقلاب اسلامى ایران بى‏شك پدیده‏اى نوظهور در قرن حاضر است؛ انقلابى اسلام‌گرا وبى‏نظیر در جهان ‌كه به رهبری امام خمینی(ره) هدایت شد و تحولى شگرف را در عرصه روابط بین‏الملل و معادلات سیاسى دولت‌هاى جهان پدید آورد. این رهبر تاریخ ساز، انقلابى را با هدف مقابله با سلطه ابرقدرت‌هاى شرق و غرب بنا كرد‌ و ملل اسلامى را به رویكردى مجدد به ارزش‌هاى اسلامى فرا خواند‌. بی‌شك بررسی ابعاد و ویژ‌گی‌های این نهضت عالم‌گیر و بررسی ریزش‌ها و رویش‌ها در عمر 32 ساله انقلاب اسلامی ایران بستری را برای پاسداری هر‌چه بهتر از این میراث ماندگار بت‌شكن تاریخ فراهم می‌كند. به این منظور گفت‌وگوی 2 ساعته‌ای با حجت‌الاسلام سیدحمید روحانی رئیس بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی در خصوص معیارها و چگونگی وقوع انقلاب اسلامی داشتیم كه متن این مصاحبه به این شرح است: * فارس: به عنوان اولین سؤال، لطف كنید درباره ویژگی‌ها و دستاوردهای ‌انقلاب اسلامی ایران توضیح دهید. - روحانی: برای پی بردن به اینكه انقلاب اسلامی ایران چه ویژگی‌ها، دستاوردها، برجستگی‌ها و فوایدی به همراه داشت، ناگزیریم ابتدا نگاهی به اوضاع ایران و جهان، قبل از آغاز نهضت امام خمینی (ره) داشته باشیم. در حقیقت روزگار ایران قبل از انقلاب اسلامی به گونه‌ای بود كه اسلام به معنای واقعی كلمه منحرف شده بود لذا كسانی كه در ایران پایبند به اسلام بودند شامل چند دسته می‌شدند؛ دسته‌ اول كسانی بودند كه اسلام را فقط در عبادت خلاصه می‌كردند. آنها بر این باور بودند كه دین از سیاست جداست و ما فقط باید عبادت كنیم تا دستی از غیب بیرون آید و كاری كند. كسانی كه اینگونه فكر می‌كردند را نیز می‌توان به دو دسته تقسیم كرد؛ افرادی كه واقعا بر این باور بودند كه دین از سیاست جداست و دسته‌ای كه دین را از سیاست جدا نمی‌دانستند ولی این مسئله برایشان مطرح بود كه تا امام زمان(عج) ظهور نكند، مسلمانان قادر به انجام كاری نیستند و هر اقدامی انجام دهند با شكست مواجه می‌شوند. آنها بر این باور بودند كه دشمن با ترفند‌ها و نیرنگ‌هایی كه دارد مسیر را منحرف می‌كند و برای این ادعاهایشان نیز نهضت مشروطه و نهضت عدالتخواهی را مثال می‌زنند كه با همه فداكاری‌ها و خون‌هایی كه علما برای موفقیت این نهضت‌ها دادند اما عاقبت این نهضت‌ها از مسیر خود منحرف شدند و رضاخان را از اسطبل انگلیس بیرون كشیدند و بر تخت سلطنت نشاندند. و یا به جریان نهضت ملی شدن صنعت نفت اشاره می‌كردند كه علی‌رغم فداكاری‌های علما دشمن توانست آن نهضت را از مسیر خود منحرف كند و با اینكه مردم محمد رضا‌شاه را بیرون كرده بودند اما دوباره او را برگرداندند و بر گرده ملت سوار كردند. بنابراین این دسته همواره می‌گفتند كه ما كاری از پیش نمی‌بریم. از طرفی دسته‌‌‌ دومی نیز بودند كه اسلام را فقط در سیاست خلاصه می‌كردند و معتقد بودند كه در عصر اتم و قرن بیستم سخن از عبادت و اینگونه مسایل نارواست و مسلمانان فقط باید مبارزه كنند، این اعتقاد نیز یك بعدی بود و اینها نتوانستند راه به جایی ببرند. دسته سوم افرادی بودند كه اعتقاد داشتند اسلام منهای روحانیت درست است و این تز را دنبال می‌كردند كه خودسرانه آنچه را باعقل خودشان جور می‌آید، به اسلام نسبت دهند. البته در این میان عده‌ای نیز بودند كه به اسلام واقعی آگاهی داشتند اما در اقلیت بودند و خون دل می‌خوردند اما آن زمینه و امكانی كه بتوانند تحولی پدید آورند و حركت و خروشی داشته باشند، چندان فراهم نبود. ** سفرای آمریكا و انگلیس ‌نخست‌وزیر شاه را انتخاب می‌كردند از نظر سیاسی كشور ایران كاملا وابسته به بیگانگان بود و استقلال نداشت؛ وقتی می‌خواستند در ایران دولتی تعیین كنند، شاه باید سفیر آمریكا و انگلستان را به حضور می‌طلبید و آنها بودند كه مشخص می‌كردند نخست‌وزیر باید چه كسی باشد و یا وقتی می‌خواستند انتخابات مجلس شورای ملی را انجام دهند، یك لیست از سفارت انگلیس و یك لیست از سفارت آمریكا می‌آمد و باز آنها بودند كه مشخص می‌كردند چه كسانی به عنوان نمایندگان باید به مجلس بروند. این سیاست‌های بیگانگان بود كه در ایران حرف آخر را می‌زد و تعیین می‌كرد كه مثلاً شاه با چه كشوری رابطه داشته باشد و یا با چه كشوری رابطه برقرار نكند، چه كارخانجات و صنایعی را در ایران به كار بگیرند و از چه كارخانجات و صنایعی دوری گزینند. آنها سعی می‌كردند كشور ایران عقب‌مانده و ملت ایران بی‌فرهنگ، فقیر و تحت فشار باشد و از همه بدتر اینكه سعی كرده بودند، هویت و كرامت انسانی را از افراد سلب كنند. آنها می‌خواستند انسان‌ها را در ایران تحقیر شده و هیچ و پوچ بار آورند یعنی یك ایرانی احساس كند كه هیچ ارزش، شخصیت، علم، صنعت و اختراع و ابتكاری ندارد. از طرف دیگر فقر و بدبختی بیداد می‌كرد؛ مردم با گرسنگی، برهنگی و بیچارگی زندگی می‌كردند و دربار، دولت و شاه نیز با بریز و بپاش‌های كذایی و جشن‌هایی كه برپا می‌كردند هزینه مملكت را به باد می‌دادند. از همه بدتر آنكه از درآمد نفت و دیگر درآمد‌هایی كه ایران داشت قسمتی را بیگانگان به یغما برده و قسمتی دیگر را شاه در بانك‌های خارجی انباشته می‌كرد لذا از این جهت مملكت را بیش از پیش به سمت فقر و بیچارگی سوق می‌دادند. سیاست رژیم شاه و هیئت حاكمه ایران به این سو می‌رفت كه ایران را هرچه بیشتر به سوی فساد و فحشا بكشانند و جوانان را به عیش و نوش سرگرم سازند تا مردم كمتر به سرنوشت كشور فكر كنند و شرایط برای تاخت و تاز بیگانگان كاملا هموار باشد. ** امام سعی كرد‌ اسلام ‌ناب‌محمدی را به درستی به مردم بشناسانند * فارس: اقدامات امام راحل(ره) در این شرایط و این وضعیتی كه تشریح كردید، چه بود؟ - روحانی: در چنین شرایطی امام آمد و با آغاز نهضت خود چند برنامه را دنبال كردند. نخست اینكه ایشان سعی كردند اسلام راستین و ناب‌محمدی را به درستی به مردم بشناسانند و دوم اینكه سعی كردند هویت و كرامت انسانی كه از مردم سلب شده بود را به آنها برگردانند. سومین مسئله‌ای كه امام بر آن بسیار اهتمام داشتند، رشد و آگاهی دادن به مردم بود، ایشان می‌خواستند مردم آگاهانه حركت كنند چراكه اگر مردم كوركورانه به دنبال رهبر حركت می‌كردند، بالاخره در جایی می‌بریدند و دشمن می‌توانست آنها را به انحراف بكشاند و یا با از دست رفتن رهبر، ملت به طور كلی وا می‌ماند و از ادامه حركت و خروش و خیزش منحرف و یا منصرف می‌شد. آگاهی بخشیدن به مردم از مسایل بسیار با اهمیت برای امام خمینی(ره) بود كه تا آخرین روز از حیاتشان سعی كردند به مردم آگاهی و بصیرت دهند و یك ملت آگاه و بصیر را در پشت سر خود داشته باشند. ** امام سرنوشت ملت ایران را به سرنوشت ‌مسلمانان و آزادیخواهان جهان پیوند زد موضوع دیگری كه امام به شدت بر روی آن تأكید داشتند، اتحاد اسلامی بود، رژیم شاه و استعمارگران سعی كرده بودند ملت را به جان هم انداخته و اختلاف ایجاد كنند و آنها را به اسم كرد، ترك، فارس، عرب و عجم مقابل هم قرار دهند اما امام این خرافات و موهومات را از مردم دور كردند و اتحاد اسلامی را در میان آنها پدید آورند. از دیگر برنامه‌هایی كه امام انجام دادند این بود كه سرنوشت ملت ایران را با سرنوشت دیگر مسلمانان و آزادیخواهان جهان پیوند دادند تا ملت ایران فقط به فكر خودش نباشد و از سرنوشت دیگر ملت‌ها غافل نشود چراكه امام این نكته را دریافته بودند كه ملت‌های مسلمان و آزادی‌خواه جهان در هر نقطه‌ای رشد كنند، در سرنوشت دیگر مسلمانان تاثیر دارد و در هر نقطه‌ای ضربه بخورند و آسیب ببینند در سرنوشت دیگر مسلمانان اثر می‌گذارد، اینها برنامه‌هایی بود كه امام دنبال كردند و ملتی آگاه، بصیر، رشد یافته، روشن ضمیر و موظف به وظایف اسلامی را به وجود آوردند. ** انقلاب امام تمام معادلات سیاسی جهان را به هم ریخت و دنیا را شگفت‌زده كرد در شرایطی كه بسیاری می‌پنداشتند دین از سیاست جدا است و دوران حركت و خروش دین به پایان رسیده در سایه اتحاد به وجود آمده و شناخت تازه مردم از اسلام، می‌بینیم كه امام (ره) توانستند انقلابی به وجود آورند كه تمام معادلات سیاسی جهان را به هم ریخت و دنیا را شگفت‌زده كرد. انقلاب اسلامی ایران در شرایطی به پیروزی رسید كه دنیا نمی‌توانست باور كند‌ ملتی بدون وابستگی به یك قدرت خارجی و با دست خالی انقلاب كرده و بدون داشتن سلاح‌های روز دنیا یك نظام تا دندان مسلح 2500 ساله را سرنگون كند، همچنین غیر‌قابل تصور بود كه این ملت با اتحاد خود و بدون استفاده از ایسم‌های وارداتی و مكاتب غرب و شرق و فقط با اتكاء به اسلام انقلاب خود را پیش ببرد. ** انقلاب اسلامی ایران با هیچ یك از ‌مكاتب غرب و شرق همخوانی نداشت بنابراین انقلاب اسلامی ایران اولا انقلابی كاملا اسلامی بود كه با هیچ یك از معادلات و مكاتب غرب و شرق همخوانی نداشت دوم اینكه این انقلاب به تمام معنا مردمی بود و قدرت‌های خارجی نه تنها در پیروزی آن نقشی نداشتند بلكه به شدت در جهت پیشگیری از پیروزی آن كار می‌كردند. سوم اینكه این انقلاب علیه تمام استبداد و استعمار بود و توانست دست استبداد‌گران و استعمارگران را قطع كند و به حیات آنها در ایران پایان دهد. انقلاب اسلامی، عدالت، آزادی و استقلال را برای ملت ایران به ارمغان آورد و از این جهت می‌توان گفت كه این انقلاب در دنیا بی‌نظیر است و مشابه و مانندی برای آن نمی‌توان دید. * فارس: برخی می‌گویند انقلاب اسلامی ایران ‌از مسیر اصلی منحرف شده است، نظر شما به عنوان یك مورخ و تاریخ شناس در این زمینه چیست؟ - روحانی: برای پاسخ به این سؤال باید دید كه انقلاب اسلامی چه ویژگی‌ها و آرما‌ن‌هایی داشته تا با بررسی آنها بفهمیم كه آیا انقلاب از مسیر خود منحرف شده یا خیر. نخستین آرمان انقلاب اسلامی كه در شعار "استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی" مردم در زمان انقلاب نیز مشخص است، استقلال كشور بود. بنابراین باید ببینیم كه آیا امروز استقلال كشور آسیب دیده؟ آیا در سرنوشت ایران دولت بیگانه‌ای می‌تواند دخالت كند و به خود اجازه دهد در سرنوشت ملت ما كوچكترین نقشی داشته باشد؟ ** استقلال كشور امروز قوی‌تر و استوار‌تر از هر زمان دیگری است ما مشاهده می‌كنیم كه استقلال كشور نه تنها آسیب ندیده و سست نشده بلكه قوی‌تر و استوار‌تر از هر زمان دیگری كاملا محفوظ است. دومین خواست مردم ایران در زمان انقلاب،‌ آزادی بود و مسلما مسلمانانی كه شعار آزادی را سر می‌دادند، آزادی در چارچوب اسلام را می‌خواستند نه بی‌‌بند و باری را و امروز می‌بینیم كه آزادی در چارچوب قانون اسلام در كشورمان كاملا محفوظ است و با صراحت، اطمینان و بدون اغراق می‌توانم بگویم، آزادی امروز ملت ایران، در دنیا وجود ندارد چرا‌كه در دنیا بر اساس سیاست استعمار‌گران ملت‌ها برای بی‌بند و باری و فساد آزادند اما با هرگونه سخن و حركتی كه با سیاست ابرقدرت‌ها و كاخ‌نشینان كوچكترین تضاد و مغایرتی داشته باشد، شدید‌ترین برخوردها صورت می‌گیرد. * فارس: می‌توانید نمونه‌هایی برای مقایسه وضعیت آزادی در ایران با سایر كشورها به‌ویژه كشورهای غربی كه مدعی آزادی هستند، بیان كنید؟ - روحانی: امروز در كشورهای پیشرفته و غربی مانند آمریكا فردی جرأت نمی‌كند علیه صهیونیسم سخنی بگوید و یا حتی در مورد هولوكاست تحقیق كند، كسی نمی‌تواند انقلاب ایران را ستایش كند؛ اگر یكی از غربی‌ها و دانشمندان آمریكایی و اروپایی به این نتیجه رسید كه انقلاب اسلامی ایران یك انقلاب مترقیانه است، اجازه ندارند كه این موضوع را سر كلاس درس بازگو كند و یا در مقاله‌ای بنویسد. در آن كشورها اجازه نمی‌دهند، از یك چهره‌ای كه سردمداران آنها با او مخالفند، حرفی زده شود و تعریف و ستایشی صورت گیرد اما در ایران می‌بینیم برخی از افراد منحرف، بیگانه‌‌زده و یا مغرض در سر كلاس درس و یا مقاله خود به صراحت از رضاخان تعریف می‌كنند و او را مایه نجات و حافظ منافع و استقلال ایران می‌نامند. رضاخانی كه ایران را به خاك سیاه نشاند، بزرگترین خیانت را به كشور كرد و تمام نقشه‌ها و نیرنگ‌های استعمارگران به دست او در ایران پیاده شد. اما آیا فردی در آلمان، فرانسه و یا انگلستان می‌تواند بگوید مثلا هیتلر خدمتی به كشورش كرد. دهن آن فرد را پر از سرب می‌كنند. ** آزادی‌ امروز ایران در دنیا بی‌نظیر است بنابراین آزادی‌ امروز ایران در دنیا بی‌نظیر است البته برخی‌ها آزادی را به معنای فساد، فحشا، بی‌بندوباری و مسایل خلاف اخلاق انسانی می‌دانند كه مسلما اسلام با آن مخالف است چرا‌كه اسلام آمده تا انسان‌ها را رشد دهد و به تكامل برساند نه اینكه آنها را به سمت فساد و مسایل بی‌ارزش بكشاند بنابراین آزادی امروز ما با آزادی ابتدای انقلاب تفاوت نكرده و این آزادی نه آسیب دیده و نه سلب شده است. * فارس: در مورد ویژگی‌ها و آرمان‌های انقلاب اسلامی ایران توضیح می‌دادید. - روحانی: بله؛ مسئله و خواست سوم مردم در انقلاب جمهوری اسلامی بود. امروز جمهوریت اسلام كاملا حفظ شده و مردم در سرنوشت كشور دخالت می‌كنند، نمونه بارز آن انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری بود كه بیش از40 میلیون نفر در انتخابات شركت كردند و این حضور مردم پس از گذشت 32 سال از انقلاب در دنیا بی‌نظیر است. ** امروز دست‌های مرموزی به نام یاران امام به‌دنبال احیای اسلام لیبرالیستی در ایران است مسئله دیگری كه در انقلاب اسلامی از آرمان‌های برجسته شمرده می‌شد، مسئله اسلام راستین و شناخت اسلام ناب بود. انقلاب، اسلام یك بعدی، انحرافی و یا التقاطی را محكوم می‌كرد و امروز می‌بینیم كه دست‌های مرموزی به كار افتاده و كسانی به نام یاران و طرفداران امام سعی می‌كنند كه اسلام لیبرالیستی را در ایران احیا كنند كه مسلما مردم با این عناصر و چهره‌ها برخورد كرده و دست رد به سینه آنها می‌زنند و یا می‌بینیم در كنار مسئولان مملكتی افرادی پیدا می‌شوند كه دم از مكتب ایرانی می‌زنند كه این هم یك نوع انحراف از مسیر اسلام اصیل و راستین است و باز می‌بینیم كه مردم این افراد را نیز طرد می‌كنند. یكی از بزرگترین دستاوردهای انقلاب اسلامی ما رشد و آگاهی ملت بود؛ حال سؤال اینجاست كه آیا این رشد و آگاهی آسیب دیده و مردم عقب رفته‌اند و یا آن آگاهی لازم را ندارند؟ ما می‌بینیم با گذشت 32 سال از انقلاب هر روز مردم ما بیش از گذشته در صحنه هستند و آگاهی دارند و می‌توانند برنامه‌های خود را دنبال كنند، بنابراین هیچ مسئله‌ای دیده نمی‌شود كه بتوان گفت انقلاب اسلامی عقب رفته و یا از مسیر خود منحرف شده‌ است. ** انقلاب اسلامی هر روز راسخ‌تر و پایدار‌تر از گذشته به راه خود ادامه می‌دهد البته باید متذكر شد كه در این 32 سال افرادی سعی می‌كردند این انقلاب را از مسیر خود منحرف كنند؛ عناصری مانند انجمن حجتیه، لیبرال دموكرات‌ها و افرادی كه سر در آخور غرب و شرق داشتند، مانند ماركسیست‌ها، منافقین و یا التقاطی‌ها، بسیار تلاش می‌كردند تا انقلاب منحرف شود و حتی امروز بیش از گذشته تلاش می‌كنند خود را مطرح كرده تا بتوانند كاری از پیش ببرند و انقلاب اسلامی را منحرف كنند كه نمونه بارز آن را در جریان انتخابات گذشته و فتنه سال 88 دیدیم. در سال گذشته عناصر فتنه‌گر، عوامل وابسته به بیگانه و عناصر فریب خورده و ساده‌لوح دست به دست هم دادند تا انقلاب را به چالش بكشانند ولی هوشیاری و آگاهی مردم این اجازه و رخصت را به آنها نداد البته نقش رهبری در خنثی كردن این توطئه بسیار عظیم و برجسته بود، بنابراین با تمام این جریانات نه تنها انقلاب اسلامی از مسیر خود منحرف نشده بلكه هر روز راسخ‌تر و پایدار‌تر از گذشته به راه خود ادامه می‌دهد. * فارس: انقلاب اسلامی ایران در حال حاضر ‌چه شرایط و وضعیتی ‌دارد؟ - روحانی: مسئله‌ای كه اكنون وجود دارد، این است كه در چند سال اخیر توطئه‌های دشمنان برای به بیراه كشاندن انقلاب اسلامی بسیار زیركانه‌تر و ماهرانه‌تر از گذشته شده است یعنی زمانی دشمنان انقلاب با شیوه‌های كهنه همه استعمارگران به جنگ انقلاب آمدند؛ جنگ تحمیلی، ترور‌های داخلی، تحریم اقتصادی، حمله نظامی، به صحنه آوردن مزدوران قلم به دست و قلم به مزدی كه بگویند دوره اندیشه امام به پایان رسیده و این اندیشه باید به موزه سپرده شود، لذا دشمنان تمام این‌ها را تجربه كردند و دیدند كه این نقشه‌ها و نیرنگ‌ها راه به جایی نبرد، اما اكنون می‌بینیم كه نقشه استعمارگران و عوامل آنها به سویی رفته كه به نام خط امام و یاران امام، می‌خواهند انقلاب را زیر سوال ببرند و ‌خط امام را در هم شكنند البته با نام مذهب به جنگ مذهب ‌رفتن همواره در طول تاریخ وجود داشته است اما اكنون این مسئله به شدت دنبال می‌شود كه به نام خط امام و یار امام به انقلاب آسیب برسانند. * فارس: مانند فتنه سال گذشته. - روحانی: بله؛ نمونه بارز این موضوع در فتنه 88 به وجود آمد؛ در این جریانات برخی افرادی كه دیرزمانی از یاران امام و مسئولان رده بالای نظام بودند، سعی كردند با نام امام انقلاب را به چالش بكشانند اما هوشیاری مردم به آنها این اجازه را نداد، همچنین اكنون افرادی در میان دولتمردان و در پست‌های كلیدی حضور دارند كه به نام امام مسئله مكتب ایرانی و جمهوری ایرانی را مطرح می‌كنند و همه اینها نشان می‌دهد كه دشمن با شیوه خاصی نقشه‌های خود را دنبال می‌كند و قطعا هوشیاری ملت ایران اجازه كامیابی این توطئه‌ها را به آنها نمی‌دهد چنانكه دیدیم كسانی كه با شعار آزادی انتخابات سعی كردند انقلاب را از مسیر خود منحرف و اندیشه لیبرالیستی را در ایران حاكم كنند، افرادی كه می‌گفتند شعار "مرگ بر آمریكا" سر ندهید و پرچم آمریكا را به آتش نكشید و آنهایی كه دم از مكتب ایرانی و دوستی با اسرائیل می‌زدند، امروز شكست خورده و در بین مردم منفور شده‌اند و این مایه امید است چراكه ملت ایران به بركت روشن‌گری‌های حضرت امام تاكنون اجازه نداده‌اند كه این توطئه‌ها راه به جایی ببرد. اما باید هوشیار بود كه دشمن هر روز با مطالعه دقیق و شیوه و شگردهای جدید به صحنه می‌آید و باید با آگاهی از این شیوه‌ها و شگردها افزایش یابد. باید نگذاریم دشمن، انقلاب را از مسیر خود منحرف كند و به چالش بكشاند. * فارس: زمانیكه امام خمینی (ره) انقلاب كردند، چه معیارهای را مدنظر داشتند و چه میزان از این معیارها امروز مدنظر مقام معظم رهبری است؟ - روحانی: در خصوص آرمان‌ها و اهداف حضرت امام (ره) باید گفت علاوه بر استقلال، آزادی، آگاهی دادن به ملت، شناساندن اسلام ناب محمدی به آنها و اتحاد اسلامی، یكی از اهداف امام خمینی(ره) صدور انقلاب بود؛ امام خمینی(ره) پس از پیروزی انقلاب اسلامی به شدت تاكید داشتند كه انقلاب ما باید صادر شود. در آن زمان بسیاری تصور می‌كردند كه منظور از صدور انقلاب لشكر‌كشی به كشورها و فتح آنهاست ولی امام آن را صدور انقلاب نمی‌دانستند و اطمینان داشتند با زور، فشار، سرنیزه و اشغال كشورها هیچ‌گاه انقلاب صادر نمی‌شود چراكه انقلاب اسلامی یك انقلاب فكری و فرهنگی است و باید فرهنگ و فكر صادر شود و اینها نیز با سرنیزه صادر نمی‌شوند. به یاد دارم كه همان زمان عناصری از همین لیبرال‌ها و گروهك‌های سیاسی مانند نهضت آزادی و جبهه ملی می‌گفتند كه نمی‌خواهیم انقلاب اسلامی را صادر كنیم ولی امام تاكید داشتند كه انقلاب باید صادر شود؛ ایشان می‌دانستند وقتی انقلاب صادر شود، ملت‌ها به پا می‌خیزند و كشورهای مختلف راه اسلام و انقلاب را می‌شناسند و دنبال می‌كنند و در نتیجه این استعمارگران و استكبار جهانی هستند كه به چالش كشیده و دستشان از سرنوشت ملت‌ها كوتاه می‌شود. و دیدیم وقتی انقلاب ما صادر شد، در لبنان چه تحولی عظیمی پدید آمد و چگونه نیروهای حزب‌الله توانستند با دست خالی ارتش تا دندان مسلح رژیم صهیونیستی را در جنگ 33 روزه زمین‌گیر كنند. حزب‌الله لبنان توپ، تانك، هواپیما و ضد دفاعی نداشت و فقط با موشك می‌جنگید كه عربستان، مصر و رژیم‌های وابسته به آمریكا نیز موشك را دارند ولی اینگونه در مقابل رژیم صهیونیستی ذلیل، اسیر و بدبخت هستند اما آنچه سبب شد حزب‌الله لبنان استوار و سربلند بایستد و در جنگ 33 روزه رو سفید شود، همان سلاح ایمان، اتحاد، پایداری و مقاومتش بود كه از انقلاب ایران الهام گرفته بود. مردم مظلوم و ستمدیدة غزه نیز با دست خالی و با سلاح ایمان توانسته‌اند ارتش خون‌آشام رژیم صهیونیستی را زمین‌گیركنند. ‌ انقلاب اسلامی به سایر كشورها نیز صادر شد كه نمونه آن حمله جانانه و خداپسندانه خالد اسلامبولی به یك مزدور وابسته به آمریكا و صهیونیسم به نام انور سادات بود اما پس از آن همه قدرت‌ها نیروهای خود را متمركز كردند تا اجازه ندهند انقلاب اسلامی در مصر پا بگیرد؛ توطئه‌ها پشت سر هم به اجرا در آمد و به مدت 30 سال ملت مسلمان و مظلوم مصر را به زنجیر كشیدند و خفقان ایجاد كردند اما عاقبت دیدیم كه این توطئه‌ها در هم شكسته شد و امروز انقلاب اسلامی ایران در سراسر كشورهای مسلمان به خصوص خاورمیانه عربی كاملا موج ایجاد كرده و زمینه را برای پیروزی ملت‌ها و در هم شكستن قدرت استعماری فراهم كرده است. از دیگر مسائلی كه امام به شدت به آن توجه داشتند، خدمت به مردم بود؛ امام خمینی بر روی خدمت به ملت بسیار تاكید داشتند و مسئولان ایران را به تلاش در این راه فرا می‌خواندند كه بحمدالله خدمات ارزنده‌ای در طول این 32 سال به ملت ایران انجام شده كه در طول 300 سال گذشته بی‌سابقه بوده است. از دیگر خواسته‌های امام و انقلاب اسلامی شكوفا كردن استعداد مردم ایران بود چرا‌كه قبل از انقلاب یكی از توطئه‌های دشمنان این بود كه ملت ایران را به پوچی بكشانند و اینگونه به آنها بقبولانند كه كاری از شما ساخته نیست ولی امام این همت را در ملت ایران ایجاد كرد و می‌بینیم ابتكارات و پیشرفت‌هایی كه پس از انقلاب در ایران ایجاد شده دنیا را به شگفتی واداشته است. ملت ایران در زمینه پزشكی، صنایع دفاعی، تكنولوژی و عمران و آبادی دست به اقداماتی زده كه در دنیا بی‌سابقه است و این از بزرگترین دستاوردهای انقلاب اسلامی است كه امام به آن اهتمام ویژه‌ای داشتند و بحمد‌الله به آن جامه عمل پوشانده شد. ** مقام معظم رهبری به معنای واقعی كلمه همانند امام هستند امروز نیز مقام معظم رهبری با تمام وجود به آنچه كه امام اعتقاد داشتند،‌ معتقدند و آن را دنبال می‌كنند و مانند دیده‌بانی همیشه بیدار اوضاع ایران انقلاب و جهان را زیرنظر دارند و هرگز اجازه نخواهند داد كه مسیر انقلاب به انحراف كشیده شود و دشمن با توطئه‌های خود بتواند به انقلاب ضربه بزند و آن را به چالش بكشاند. مقام معظم رهبری به معنای واقعی كلمه همانند امام هستند و همان ویژگی‌های ایشان را دارند؛ هوشیاری، قداست، عدالت‌‌خواهی، معنویت و گذشت ایشان از مسائل، بسیار عظیم و برجسته است. ** مقام معظم رهبری از جفایی كه در حق ایشان می‌شود، به خاطر خدا گذشت می‌كنند مقام معظم رهبری به علت همان معنویت و معرفتشان به خدا نسبت به جفایی كه در حق ایشان می‌شود، كوچكترین عكس‌العملی نشان نمی‌دهند و گذشت می‌كنند و فقط برایشان مهم است كه به اسلام، انقلاب و كشور ضربه‌ای وارد نشود اما نسبت به جفا و اهانتی كه به ایشان می‌شود، كاملا صرف‌نظر و اغماض می‌كنند. ** بزرگترین موهبت خدا پس از امام وجود مقام معظم رهبری است ** مقام معظم رهبری تمام ویژگی‌های حضرت امام را دارند زندگی مقام معظم رهبری كاملا زندگی اسلامی و همراه با ساده زیستی ایشان برای امروز و آینده انقلاب و سرنوشت ملت واقعا نعمتی بزرگ هستند كه خداوند به این كشور ارزانی داشته و می‌توان گفت پس از امام بزرگترین موهبتی كه خداوند بر ما ارزانی داشته وجود مقام معظم رهبری است كه تمام ویژگی‌های حضرت امام را در بردارند و در جهت پاسداری از آرمان‌های ایشان بسیار كوشا هستند. * فارس: بررسی تاریخ معاصر نشان از این دارد كه انقلاب طی 32 سال گذشته با ریزش‌هایی بویژه در خواص مواجه بوده است، به نظر شما این ریزش‌ها چه عوامل و دلایلی دارد؟ - روحانی: در مطالعه تاریخ می‌بینیم كه در صدر اسلام نیز ریزش خواص وجود داشته است كه یكی از عوامل این ریزش‌ها عدم اعتقاد به اسلام و انقلاب است، یعنی فرد یا به اسلام اعتقاد ندارد و یا اگر به اسلام معتقد است، این اعتقاد با اسلام ناب محمدی تفاوت دارد همچنین ممكن است فرد به انقلاب اعتقاد نداشته باشد و یا اعتقادش به انقلاب به اندازه اعتقاد امام و ملت ایران نباشد؛ به عنوان مثال منافقین و سازمان مجاهدین خلق فقط از اسلام به عنوان یك ابزار استفاده می‌كردند و به آن اعتقاد قلبی نداشتند. آنها فقط اسلام را به زبان می‌آوردند تا مردم باور كنند كه این افراد مسلمانند اما اندیشه‌هایشان كاملا لیبرالیستی و برگرفته از مكاتب غرب و شرق بود؛ آنها نه تنها به روحانیت اعتقاد نداشتند بلكه به اصل ولایت فقیه نیز معتقد نبودند بنابراین مشخص بود كه روزی رویاروی انقلاب قرار می‌گیرند. ** بنی‌صدر ‌یك فرد كاملا غرب‌زده و وابسته به اندیشه‌های غربی بود بنی‌صدر نیز یك فرد كاملا غرب‌زده و وابسته به اندیشه‌های غربی بود كه نه تنها امام و روحانیت را قبول نداشت بلكه به اسلام ناب محمدی نیز معتقد نبود، در همان زمان نیز كه در پاریس به اصطلاح مقاله اسلامی می‌نوشت، همسر و دخترانش بی‌حجاب بودند كه نشان می‌داد بنی‌صدر به حجاب اسلامی معتقد نبود و بی‌حجابی را كاملا عادی می‌دانست لذا مشخص است كسی كه اینگونه فكر می‌كند، نمی‌تواند در چارچوب انقلاب اسلامی حركت كند و در جایی با انقلاب اصطكاك پیدا می‌كند بنابراین یكی از عواملی كه سبب می‌شود عناصر ریزش كنند، عدم اعتقاد واقعی به انقلاب، اسلام، روحانیت و اصل ولایت فقیه است كه نمونه بارز آن را در بنی‌صدر، قطب‌زاده و شریعتمداری دیدیم. ** آیت‌الله شریعتمداری نه امام را قبول داشت و نه به حكومت اسلامی معتقد بود شریعتمداری نیز از افرادی بود كه نه امام را قبول داشت و نه به حكومت اسلامی معتقد بود و تا آخر نیز كلمه حكومت اسلامی را به زبان نیاورد و در صحبت‌هایش دم از حكومت مردم بر مردم می‌زد كه یك اندیشه لیبرالیستی غربی بود كه به زبان او انداخته بودند. عامل دومی كه سبب ریزش خواص می‌شود، ایجاد تضاد بین منافع شخصی افراد با منافع انقلاب است. افرادی كه قدرت‌طلب، شهرت‌طلب و به دنبال كسب مقام و منصب هستند. اگر در نظام جمهوری اسلامی به مقامی كه می‌خواهند، برسند، طبیعی است كه در خدمت انقلاب هستند و خود را انقلابی می‌دانند ولی به محض اینكه احساس كنند در انقلاب مقام دلخواهشان را ندارند و از این نمد كلاهی نصیبشان نمی‌شود، با انقلاب اسلامی تعارض پیدا می‌كنند. ** برخی از فتنه‌گران فتنه 88 از شهوت مقام كور شده بودند در دوران انقلاب افرادی را داشتیم كه به اصطلاح از یاران امام و مرد شماره 2 انقلاب شمرده می‌شدند، اما از روزی كه احساس كردند در انقلاب مسئولیت دلخواهشان را ندارند و یا به دنبال رسیدن به مقام، شهرت و قدرت بیشتری بودند، با انقلاب طرف شده و تلاششان این بود كه به مقام و منصب بیشتری دست یابند. به عنوان مثال در جریان فتنه 88، دسته‌ای از كسانی كه رویاروی ملت، مقام معظم رهبری و انقلاب ایستادند و آن فاجعه ننگین را به وجود آوردند، افرادی بودند كه از شهوت مقام كور شده بودند و به هیچ چیز جز رسیدن به قدرت فكر نمی‌كردند كه خود، ضربه خوردند و پایگاه و آبروی خود را در میان مردم از دست دادند. دسته سوم كه دچار ریزش می‌شوند، ساده‌لوحانی هستند كه از اندیشه‌های دشمن تاثیر می‌گیرند و دشمن می‌تواند روی آنها كار كرده و از مسیر انقلاب دورشان كند، مانند منتظری، شیخ علی تهرانی و افرادی از این دست كه بر اثر ساده‌اندیشی‌هایشان منافقین و لیبرال‌ها توانستند آنها را از مسیر انقلاب منحرف كنند. ** انجمن حجتیه مزدور دشمن است؛ سروش نفوذی بود دسته چهارم كسانی هستند كه به طور كلی با انقلاب اسلامی و روحانیت دشمنند، اینها عناصر مزدوری هستند كه دشمن از آنها به عنوان نفوذی برای آسیب رساندن به انقلاب اسلامی و به چالش كشاندن آن استفاده می‌كنند كه نمونه بارز آن انجمن حجتیه است، اینها از ابتدا به امام، انقلاب و اسلام راستین اعتقاد نداشتند و یك سری ارتباطات مرموز با بیگانگان داشتند، یا مثلا حاج فرج دباغ كه به سروش معروف است، وی جزو عوامل نفوذی‌ بود كه كاملا توسط دشمن هدایت و وارد این جرگه شده‌ بود تا دشمن بتواند از وجود وی برای ضربه زدن به اسلام و انقلاب بهره ببرد. این موارد از عواملی هستند كه سبب ریزش برخی خواص در طی این 32 سال شده و در آینده باز هم در می‌شود. * فارس: ‌به نظر شما دلیل اینكه ریزش‌ها در سال گذشته به اوج خود رسید، چه بود؟ - روحانی: وقتی مسئله انتخابات پیش می‌آید، خواست درونی افراد و آن چیزی كه در ضمیر آنها است، بیشتر بروز می‌كند. آنهایی كه به دنبال گرفتن سهم هستند و می‌خواهند در قدرت سهیم باشند، در اینگونه موارد بیشتر دست و پا می‌زنند و ماهیت خود را بروز می‌دهند؛ عناصر منافق، دشمنان انقلاب و اسلام كه در فرصت‌های مختلف سعی می‌كنند از آب گل‌آلود ماهی بگیرند، در جریان فتنه سال گذشته بازیگر صحنه شدند و فكر كردند فرصت خوبی است كه انقلاب را به چالش بكشانند. ** طراحان عرصه بین‌المللی از 20 سال قبل روی فتنه 88 فكر كرده بودند اما مسئله این است كه دشمنان و طراحان عرصه بین‌المللی از حدود 20 سال پیش بر روی این قضایا فكر و برای به چالش كشاندن انقلاب اسلامی زمینه‌سازی كرده بودند، آنها همه گروهك‌ها و سازمان‌های ضدانقلاب از جمله تجزیه‌طلب‌ها،‌ سلطنت‌طلب‌ها، همجنس‌بازها، بهائی‌ها و منافقان را متحد و یكپارچه به صحنه آورده بودند كه قطعا در چنین مواردی سعی شده بود از ساده‌لوحی، بی‌ارادگی و قدرت‌طلبی برخی‌ها سوءاستفاده كنند و اندیشه لیبرالیستی را در بین آنها رسوخ دهند. ** برخی از فتنه‌گران به شدت تحت تأثیر اندیشه‌های لیبرالیستی قرار گرفته بودند برخی از كسانی كه در صحنه انتخابات این فضاحت‌ها را به بار آوردند و خود را رسوا كردند، به شدت تحت تاثیر اندیشه‌های لیبرالیستی قرار گرفته بودند و حرفشان این بود كه شعار "مرگ بر آمریكا" ما را در دنیا منزوی كرده و دم زدن از فلسطین یك نوع انتحار سیاسی است و دیگر نباید با آتش زدن پرچم آمریكا برای خود دشمن‌تراشی كنیم. این اندیشه‌های لیبرالیستی بود كه این افراد را كاملا مرعوب كرده و تحت تاثیر قرار داده بود لذا این جریانات ماهیت افراد را نشان داد و آنها را رسوا كرد. * فارس: رویش‌های انقلاب اسلامی ‌طی این 32 سال چه بوده است؟ - روحانی: بزرگترین رویش انقلاب اسلامی، علاوه بر استقلال و آزادی كشور، هوشیاری، آگاهی و رشد ملت كه مسایل بسیار عظیمی هستند، شكوفا شدن استعداد اندیشمندان و دانشمندان كشور است؛ اقدامات این دانشمندان سبب شد كه كشور به خودكفایی برسد و از هرگونه وابستگی نجات یابد، ما اكنون در هیچ زمینه‌ای نیازی به بیگانه نداریم و اگر امروز دور تا دور ایران را دیوار آهنی بكشند، ملت ایران می‌تواند به بركت این همت بالا و این شكوفایی استعدا‌د‌ها كارهایی را انجام دهد كه در بسیاری از نقاط دنیا بی‌نظیر است و این رویش بسیار عظیمی است كه در نسل تحصیل‌كرده و دانشمند كشور می‌بینیم. رویش دیگری كه در طی این 32 سال در كشور به وجود آمده گرایش نسل جوان ما به اسلام و انقلاب اسلامی است كه نمونه بارز این رویش را می‌توان در مراسم مذهبی و اعتكاف دید. وقتی مراسم اعتكاف فرا می‌رسد، می‌توان دید كه نسل جوان در مساجد و محافل مذهبی با چه معنویت و شوقی شركت می‌كنند و این رویشی بسیار عظیم در انقلاب اسلامی ما است. رویش سومی كه امام نیز همواره به دنبال آن بوده‌اند، اعتلای نقش زنان و دختران در كشور بود كه اكنون بسیار برجسته و افتخار‌آفرین است؛ ترقی و پیشرفتی كه دختران و زنان مسلمان ایران در طول این 30 سال گذشته داشته‌اند واقعا باور‌نكردنی است. در دوران قبل از انقلاب زنان را ضعیفه می‌خواندند و همه فكر می‌كردند كه زندگی زنان فقط باید در آشپزخانه بگذرد؛ دشمن نیز از این مسئله سوء‌استفاده می‌كرد و تلاش داشت تا زندگی زنان به آرایشگاه‌ها و مراكز نامناسب بكشاند. در آن زمان تصور نمی‌شد كه زن می‌تواند در جامعه نقشی داشته باشد و در پیشبرد اهداف اسلامی اقدامی انجام دهد، فرزندان صالح و شایسته تربیت كند و رسالت مقدس مادری را به بهترین نحو پیش ببرد و این امام بود كه این ویژگی‌ها را می‌دانست و به زنان این فرصت و رخصت را داد تا در صحنه حاضر شوند و امروز می‌بینیم كه زنان ما در هر عرصه‌ای كه وارد شوند، افتخار‌آفرینند و بهترین پیشرفت‌ها و موفقیت‌ها را دارند كه این نیز از رویش‌های عظیم انقلاب و مایه افتخار این كشور است چراكه آینده كشور را بیشتر درخشان می‌سازد. از دیگر رویش‌های انقلاب صدور آن به كشورهای مختلف از جمله لبنان، عراق، مصر، اردن،‌ تونس و یمن است كه سبب بیداری اسلامی در این كشورها شده است و امیدواریم به زودی نیز شاهد تاثیرگذاری انقلاب و بیداری اسلامی در عربستان و دیگر كشورها باشیم البته در برخی كشورها خفقان به قدری شدید است كه اجازه نمی‌دهند مردم آزادانه به صحنه بیایند وگرنه شاهد بروز این مسئله نیز در چنین كشورهایی بودیم اما در برخی كشورهای دیگر نیز مردم موفق شدند زنجیر اختناق را بشكنند و به صحنه بیایند كه این مسئله نیز رویش بسیار عظیم انقلاب است. من این جمله تاریخی امام را كه فرمودند "امیدوارم به زودی پرچم اسلام در بام جهان به اهتزاز درآید"، فراموش نمی‌كنم و امیدوارم به زودی این اتفاق رخ دهد و ان‌شاءالله انقلاب ما بتواند این افتخار را برای ملت‌های اسلامی بیافریند و دست استكبار جهانی از سرنوشت همه ملت‌ها قطع شود و ملت‌های مسلمان نه تنها كشور و ملت خود را از چنگ استبداد نجات دهند بلكه بشریت را از چنگال جهانخواران و زورمداران نجات بخشند. ** تحولات ‌مصر و تونس می‌تواند رویشی از انقلاب اسلامی‌ باشد بنابراین تحولات منطقه به ویژه در مصر و تونس می‌تواند رویشی از انقلاب اسلامی ایران باشد چراكه می‌بینیم امروز همان شعارهای مردم ایران در زمان انقلاب به ویژه شعار "الله‌اكبر" در مصر و تونس سر داده می‌شود و یا مردم این كشورها مانند ملت ایران در دوران انقلاب به سربازان و نظامیان خود گل می‌دهند و یا شاهدیم كه همان نماز‌هایی كه مردم در خیابان‌های ایران می‌خواندند آنها نیز همان را تكرار می‌كنند لذا مشخص است كه مردم مصر و تونس از ایران و انقلاب اسلامی الگو گرفته‌اند و ان‌شاء‌الله امیدوارم رهبری حكیم و متعهد و اسلام‌شناس در راس برنامه‌هایشان قرار بگیرند كه در آن صورت حتما پیروزند. * فارس: برخی می‌گویند امام راحل پیش از انقلاب و در مسیر مبارزه با رژیم شاه، همراهی مجاهدین خلق(منافقین) و ملی‌گرایان را قبول داشتند، نظر شما در این زمینه چیست؟ - روحانی: به جرأت می‌توان گفت، امام خمینی(ره) هرگز با كسانی كه در مسیر اسلام نبودند به خاطر مبارزه با شاه هدف مشتركی را دنبال نكردند، ایشان زمانی كه برخی از گروه‌ها جلوه دادند كه سر در راه اسلام دارند، آنها را پذیرفتند. ** امام خمینی هیچ‌گاه به گروهك منافقین اعتماد نداشتند‌ امام بر روی مسئله اسلام بسیار تأكید داشتند و كسانی را می‌پذیرفتند كه واقعا اسلامی باشند، امام خمینی(ره) نه قبل از انقلاب و نه بعد از آن هرگز نسبت به گروهك منافقین اعتماد نداشتند و آنها را نپذیرفتند؛ به این دلیل كه آنها از اسلام به عنوان یك ابزار استفاده می‌كردند و به آن اعتقاد قلبی نداشتند. نهضت آزادی در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی كه خود را پیرو ولایت فقیه وانمود كردند و در اعلامیه‌ای با تمسك به آیة شریفة "اطیعواالله و اطیعواالرسول و اولی‌الامر منكم" پیروی خود را از امام و روحانیت رسما اعلام كردند، توانستند به امام نزدیك شوند و در صف همراهان امام قرار بگیرند. لیكن پس از پیروی انقلاب اسلامی، آن گاه كه در عمل نشان دادند راهشان از ملت جداست و رسوبات غربی و فرهنگ لیبرالیستی در آن‌ها ریشه دارد، امام آنان را طرد كرد و در آن نامه تاریخی خطر آنان را گوشزد كرد و اعلام داشت كه آنان تا ایران را به آمریكا تسلیم نكنند، آرام نمی‌گیرند. ** وجه تمایز انقلاب ایران و انقلاب‌های دیگر اتكا به مذهب ‌است * فارس: ‌به نظر شما وجه تمایز انقلاب اسلامی با سایر انقلاب‌های جهان در چیست؟ - روحانی: وجه تمایز انقلاب ایران و انقلاب‌های دیگر اتكا به مذهب در انقلاب ایران است؛ انقلاب‌های دیگر بدون استثنا بدون مذهب بودند و یا اینكه مذهب را در حد اینكه یك مسئله فردی است و در زندگی اجتماعی نباید آن را دخالت داد، قبول داشتند؛ اما انقلاب ایران یك انقلاب كاملا اسلامی و مذهبی بود. نكته دوم اینكه وقتی انقلاب‌های جهان را نگاه می‌كنیم، می‌بینیم این انقلاب‌ها، انقلاب‌های حزبی و گروهی بودند و همه اقشار جامعه در آن نقشی نداشتند؛ مانند انقلاب شوروی كه حزب كمونیسم قدرت در دست گرفت و مردم را سركوب كرد و همچنین انقلاب چین كه یك انقلاب حزبی بود. انقلاب فرانسه نیز یك انقلاب نخبگان و روشنفكران بود. اما در انقلاب اسلامی ایران همه اقشار جامعه از جمله فقیر، غنی، روستایی، شهری، تحصیلكرده، ‌كسبه و ‌كارگر در آن حضور داشتند. تفاوت سوم انقلاب اسلامی ایران با سایر انقلاب‌های جهان این بود كه انقلاب اسلامی یك انقلاب مادی نبود و مردمی كه انقلاب كردند، دنبال آب نان، ‌مسكن، كار و شغل نبودند. آنها به دنبال اعلای كلمه الله بودند و می‌خواستند اسلام در دنیا حاكم شود. این تفاوت‌ها سبب شد تا جنس انقلاب اسلامی ایران با دیگر با انقلاب‌های جهان تفاوت داشته باشد. ** فتنه بنی‌صدر می‌توانست برای نظام كمرشكن باشد * فارس: امام راحل در زمان خود با چه فتنه‌هایی مواجه بودند و چطور مقابله كردند؟ فتنه‌های كه در زمان امام خمینی(ره) رخ داد، چه تفاوت‌هایی با فتنه 88 داشت؟ - روحانی: فتنه‌ها در زمان امام خمینی(ره) و اكنون تفاوتی نكرده؛ چرا‌كه آن زمان نیز دشمن توانست برخی چهره‌های نظام را از ما بگیرد و شخصیت‌هایی مانند منتظری و شیخ علی تهرانی را به چالش بكشد و مقابل نظام بیاورد كه ضربه سنگینی برای نظام بود. حتی فتنه بنی صدر از آنجا كه مردم 11میلیون رأی به او داده بودند و او را به عنوان یك چهره شاخص می‌شناختند، می‌توانست برای نظام كمر‌شكن باشد. اما آنچه ‌توانست این مسائل را جبران كند، حضور ملت بود كه یكپارچه پشت امام ایستاده بودند و گرنه جریاناتی مانند بنی‌صدر، به خاك و خون كشیده شدن 72 تن از مسئولان رده اول كشور در حزب جمهوری اسلامی و جریان منتظری هر كدام بسیار سنگین بود. ** همه جهان‌خوارن در فتنه 88 پشت ‌‌‌قدرت‌طلب‌ها و فریب‌خورده‌ها ایستاده ‌بودند البته تنها تفاوتی كه بین فتنه 88 با فتنه‌های دوران امام خمینی می‌توان دید، این بود كه در فتنه 88 دشمن بسیار عمیق‌تر كار كرده بود؛ در سطح جهانی همه جهان‌خوارن پشت سر این قدرت‌طلب‌ها و فریب‌خورده‌ها ایستاده بودند و در داخل نیز دشمن همه گروهك‌‌ها را بسیج كرده بود تا یك اتحاد نامقدس درون مرزی و برون مرزی به وجود آمد. * فارس: نقش علما، روحانیون و مراجع تقلید را در همراهی با امام خمینی(ره) در زمان انقلاب چگونه ارزیابی می‌كنید؟ - روحانی: مسلما كسانی كه توانستند، پیش از انقلاب پیام امام خمینی(ره) را در سراسر كشور به ملت برساند، همین علما بودند. درآن زمان كه نه رادیو، تلویزیون، ماهواره، دستگاه‌های فرستنده و حتی تلفن همراه وجود داشت، امام از گوشه نجف یا قم اعلامیه صادر می‌كردند و این علما و روحانیون بودند كه در سنگر مساجد و منابر پیام امام را به سراسر كشور منعكس می‌كردند و به مردم آگاهی می‌بخشیدند. ** علمای ‌‌سراسر ایران پشت سر رهبری ایستاده‌اند روشنگری‌های امام از طریق علما و روحانیون بود كه سراسری و جهانی شد و توانست انقلاب اسلامی را به وجود آورد. علما همواره در صحنه وجود داشتند و پا به پای ملت حركت كردند، اكنون نیز علمای ما در سراسر ایران پشت سر رهبری ایستاده‌اند و آرمان‌های مقدس امام و رهبری را پوشش می‌دهند و به بار می‌نشانند؛ البته ممكن است كه در گوشه و كنار عناصری نیز باشند كه به هر دلیلی با انقلاب بیگانه باشند كه بود و نبود اینها نمی‌تواند تأثیرگذار باشد. ادامه دارد.. * گفت‌وگو از مونا رحیم‌بصیری