ائمه معصومین ـ علیهم السلام ـ از نخستین امام تا امام دوازدهم، هر یک در عصر امامت خویش در تبیین حقیقت اسلام و شیعه شناسی، گام های بلندی برداشته و معارف شیعه را گسترش داده اند. امام یازدهم امام حسن عسکری ـ علیه السلام ـ پنج نشانه ایمان و تشیع را برشمرده و پیروان خویش را به سوی آن دعوت کرده اند.

می آید امروز؛ یازدهمین ستاره، یازدهمین ماه، امام ثانیه های سلوک، امام جبین بر افروخته از جلای جان، از کثرت طاعت، از اوج خشوع. زادروز ولادت امام حسن عسکری (ع)، روزی فرخنده برای شیعیان است و لبخند در چنین روزی بر لبان شیعیان حقیقی نقش می بندد.
ائمه معصومین ـ علیهم السلام ـ از نخستین امام تا امام دوازدهم، هر یک در عصر امامت خویش در تبیین حقیقت اسلام و شیعه شناسی، گام های بلندی برداشته و معارف شیعه را گسترش داده اند. امام یازدهم امام حسن عسکری ـ علیه السلام ـ در حدیثی پنج نشانه ایمان و تشیع را برشمرده و پیروان خویش را به سوی آن دعوت کرده اند.

به نقل شیخ طوسی، امام حسن عسکری ـ علیه السلام ـ فرموده اند: «علامات المومن خمس: صلاه احدی و خمسین وزیاره الاربعین والتختم فی الیمین و تعفیر الجبین والجهر به بسم الله الرحمن الرحیم / علامات مومن پنج چیز است: ۵۱ رکعت نماز گزاردن در هر شب و روز (۱۷ رکعت نماز واجب و۳۴ رکعت نافله) و زیارت اربعین و انگشتر دردست راست کردن و بر خاک سجده نمودن و بلند گفتن بسم الله الرحمن الرحیم».

با توجه به مجموعه این نشانه ها روشن می شود که منظور از «مؤمن» در متن حدیث «شیعه» است و بنابر این از ویژگی های شیعیان اهل بیت ـ علیهم السلام ـ این پنج حکم الهی است.

مهربانی و فروتنی و رعایت حقوق برادران ایمانی

شیعه علی ـ علیه السلام ـ مهربان ترین انسان ها نسبت به مؤمنان و برادران مسلمان خویش است و در تلاش در راستای شناخت حقوق بشر از دیدگاه اسلام و رعایت آن کوتاهی نمی کند.

امام حسن عسکری ـ علیه السلام ـ در توصیف شیعه علی ـ علیه السلام ـ فرموده اند: «اعرف الناس به حقوق اخواته و اشد هم قضا ل ها اعظمهم عندالله شانا و من تواضع فی الدنیا لاخوانه فهوعندالله من الصدیقین و من شیعه علی بن ابی طالب ـ علیه السلام ـ حقا. / آگاه ترین و آشنا ترین مردم به حقوق برادرانش و کوشا ترین آنان در راه ادای آن حقوق بزرگ ترین آنان در پیشگاه خداست و جایگاهش در نزد خدا بلند تر است و هرکس در دنیا برای برادرانش تواضع و فروتنی کند، نزد خداوند از صدیقان است و از شیعیان حقیقی علی بن ابی طالب ـ علیه السلام ـ به شمار می رود».





احترام امام به میهمانان

تکریم و احترام به میهمان از اوصاف شیعیان پیامبر اعظم و اهل بیت ـ علیهم السلام ـ است. امام حسن عسکری ـ علیه السلام ـ در ادامه رهنمودهای خویش در موضوع حق شناسی شیعیان و ادای حقوق برادران ایمانی، نمونه ای از گفتار و رفتار وصی پیامبر و نخستین امام شیعیان جهان امیر مؤمنان امام علی بن ابیطالب ـ علیه السلام ـ را گزارش کرده و فرموده اند: دو تن از برادران دینی یکی پدر و دیگری پسر بر امیر مؤمنان علی بن ابی طالب ـ علیه السلام ـ وارد شدند امام به احترام آنان برخاست و آنان را گرامی داشت و در بالای مجلس خود نشاند و خود میان آن دو نشست.

سپس دستور داد غذا آوردند آن دو خوردند. آنگاه قنبر لگن و ظرف چوبی پر از آب و حوله برای خشک کردن آورد و آمد که به دست آن مرد آب بریزد. حضرت علی ـ علیه السلام ـ برخاست و ظرف آب را گرفت تا به دست آن مرد آب بریزد. وی خود را به خاک افکند و گفت: یا امیرمؤمنان! خدا مرا می بیند، در حالی که می خواهی بر دستان من آب بریزی! امام فرمود: بنشین و دستانت را بشوی. خدای متعال تو و برادر تو را می بیند که با تو فرقی ندارد و بر تو برتری نمی جوید تو را خدمت می کند و می خواهد ده برابر شمار مردم دنیا در بهشت خدمتکار داشته باشد. آن مرد نشست.

امام علی ـ علیه السلام ـ به او فرمود: تو را به خدا قسم می دهم به آن حق بزرگ من که آن را شناخته ای و بزرگ داشته ای و به فروتنی ات برای خدا به اینکه مرا بر این کار فرا خوانده و تو را این شرافت بخشیده که من به تو خدمت کنم، دستت را با آرامش بشوی ، همان گونه که اگر قنبر آب می ریخت می شستی. آن مرد چنان کرد. چون از شستن فراغت یافت حضرت علی ـ علیه السلام ـ ظرف آب را به محمدبن حنفیه داد و فرمود: پسرم اگر این پسر تنها و بدون پدرش پیش من آمده بود، خودم آب بر دستانش می ریختم، ولی خداوند نمی خواهد که وقتی پدر و پسر با هماند یکسان باشند. پدر بر دست پدر و پسر بر دست پسر آب ریخت. سپس امام حسن عسکری ـ علیه السلام ـ فرمود: فمن اتبع علیا علی ذلک فهو الشیعی حقا. هر کس در این کار علی ـ علیه السلام ـ را پیروی کند او شیعه راستین است.

مطابق این داستان راستان که امام عسکری ـ علیه السلام ـ از رفتار امام علی ـ علیه السلام ـ در تکریم و احترام به میهمان و فروتنی امام در برخورد با مؤمنان نقل کرده اند، یکی از ویژگی های شیعیان راستین فروتنی در برخورد با مؤمنان و ادای حقوق آنان و احترام و تکریم میهمانان است.

نکته مهم در نقل این داستان، تصریح امام عسکری ـ علیه السلام ـ در پایان داستان بر متابعت و پیروی شیعیان حقیقی و راستین از رفتار و گفتار امام علی ـ علیه السلام ـ است؛ بنابراین، شیعه تنها به حرف و شهادت زبانی نیست، بلکه باید رفتار و گفتار علوی را بشناسد و در عمل پیاده و اجرا کند.

پیشگامان تشیع در اصحاب رسول اعظم

از دلایل پیدایش مذهب شیعه در زمان حیات پیامبر اعظم ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ وجود گروهی از اصحاب پیامبر است که شیعه بوده اند و در تاریخ به شیعه علی شناخته شده و مشهورند.

امام حسن عسکری ـ علیه السلام ـ برخورد و گفتار جد خویش امام رضا ـ علیه السلام ـ را در ارتباط با کسانی که با ادعای تشیع به دیدار آن حضرت رفته اند، گزارش کرده و فرموده اند: «شیعه امیرمؤمنان علی بن ابی طالب حسن و حسین و سلمان و ابوذر و مقداد و عمار و محمدبن ابی بکرند که در هیچ چیزی از اوامر امام با او مخالفت ننموده اند».

امام عسکری ـ علیه السلام ـ با نقل سخنان امام رضا ـ علیه السلام ـ در نام بردن از شیعیان نخستین هم پیوند مذهب شیعه با اصحاب پیامبر و صدر اسلام را نشان داده اند و هم الگو ها و نمونه های بر تر تشیع را به مسلمانان شناسانده اند تا با پیروی از این اسوه های بزرگ شیعه در راه شیعیان راستین و حقیقی گام بردارند.