به گزارش حافظ خبر، در خطبه های جمعه مورخ 13 اردیبهشت سالجاری، نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه شیراز در بحثی پیرامون رونق تولید به دغدغه خود مبنی بر تسریع در تعیین تکلیف چهار پتروشیمی خط اتیلن مرکز در استان فارس اشاره و از مسولین خواستند تا در امسال این پروژه را اجرایی کنند.
همان‌گونه که همگان استحضار دارند سرمایه‌گذار عمده و مجری این پتروشیمی‌ها قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء (ص) سپاه است. با توجه به عدم جدیت استان در پیگیری موضوع، قرارگاه برای انتقال واحد اتیلن این مجموعه از مهندس زنگنه وزیر نفت مجوز گرفته و احداث این واحد را در عسلویه شروع کرده است.
انجمن حمایت از توسعه فارس جلسات متعددی را با فرمانده قبلی قرارگاه و مجری این پروژه داشت و برای راضی کردن قرارگاه در اجرای کل پروژه در فارس تلاش کرد که این جلسات منجر به نتیجه نشد. نامه‌ای با امضای اعضای هیئت مؤسس انجمن حمایت از توسعه فارس، استانداری سابق فارس و آیت‌الله دستغیب و مرحوم آیت‌الله ایمانی در اعتراض به انتقال این واحدها از فارس به وزیر نفت نوشتیم که وزیر اعلام کرد که اگر شما سرمایه‌گذاری پیدا کردید که حاضر باشد کل پروژه را در فارس اجرا کند، من جدا به قرارگاه خوراک اتان می‌دهم و شما از محل خوراک تحویلی پالایشگاه پارسیان، این مجموعه را در فارس اجرا کنید. تلاش‌های ما برای یافتن سرمایه‌گذار جدید منجر به نتیجه نشد و سرمایه‌گذاران بعدی هم پذیرش سرمایه‌گذاری را منوط به اجرای واحد اتیلن در عسلویه و واحدهای پلی‌اتیلن در فارس کردند.
با توجه به انتقال یک واحد اتیلن از فارس به عسلویه مشکل تخصیص 3 واحد پلی‌اتیلن به چهار شهرستان فیروزآباد، جهرم، فسا و داراب وجود داشت. علاوه بر این مشکل، سرمایه‌گذار اعلام کرد که به علت عدم امکان تأمین آب و نشست زمین حاضر به احداث هیچ‌کدام از واحدهای پلی‌اتیلن در فسا و داراب نیست و به‌جای آن تعدادی واحد پتروشیمی پایین‌دستی که دو برابر هر واحد پلی‌اتیلن اشتغال ایجاد می‌کند، در هرکدام از شهرستان‌های فسا و داراب احداث خواهد کرد.
چون امتناع سرمایه‌گذار از اجرای واحدهای پلی‌اتیلن در فسا و داراب و اعلام آمادگی برای اجرای دو واحد در جهرم و فیروزآباد (هرکدام یک واحد پلی‌اتیلن) منجر به تبعیض بین شهرستان‌ها و ایجاد مشکل برای نمایندگان شهرستان‌های فسا و داراب می‌کرد و اعتراض‌های مردمی به دنبال داشت، این پروژه همچنان بلاتکلیف است و درعین‌حالی که استفاده از منابع ارزی صندوق توسط قرارگاه متوقف ‌شده است، واحد اتیلن آن با استفاده از منابع داخلی قرارگاه در عسلویه در حال احداث است.
در جلسات متعددی که در هیئت اجرایی انجمن حمایت از توسعه فارس، در کمیته نفت و گاز این انجمن و هیئت امناء انجمن و جلسات مشترکی که با استاندار فعلی و قبلی و معاونین ایشان، امام‌جمعه شیراز، نمایندگان شهرستان‌های محل اجرای پروژه‌های خط اتیلن مرکز و قرارگاه خاتم‌الانبیاء داشتیم، پیشنهادهای جدیدی را مطرح کردیم که می‌تواند استان را از این بلاتکلیفی رها کرده و منجر به اجرای حداقل 3 واحد پلی‌اتیلن و تعدادی واحد پتروشیمی پایین‌دستی در فارس شود.
علاوه بر آن جلساتی بین فرمانده قرارگاه با استاندار و نمایندگان برگزار شد و قرار گذاشته شد برای حل مشکل پیشنهاد‌هایی ارائه شود. پیشنهاد این بود که نمایندگان و مسؤولین فارس به اجرای اتیلن در عسلویه رضایت دهند مشروط به این‌که 3 واحد پلی‌اتیلن و تعدادی واحد پایین‌دستی در فارس احداث شود.
در این راستا پیشنهاد شد که از مجموعه یک میلیارد و 350 میلیون دلاری منابع صندوق توسعه ملی که به پروژه اختصاص داده شد، 300 میلیون دلار آن کسر و به هر 4 شهرستان از این محل 75 میلیون دلار اختصاص داده شود. سرمایه‌گذار هم خودش برای هر شهرستان 25 میلیون دلار اختصاص دهد. وزارت نفت هم که مجوز انتقال واحد اتیلن به عسلویه را داده است برای هر شهرستان 50 میلیون دلار توسط خودش و یا واحدهای وابسته به خود، سرمایه‌گذاری کند. به‌این‌ترتیب در هر شهرستان امکان اجرای تعدادی واحد پتروشیمی پایین‌دستی با سرمایه‌گذاری 150 میلیون دلاری و درمجموع 4 شهرستان 600 میلیون دلاری فراهم می شود.
علاوه بر این‌ها با امکان اختصاص 3 واحد پلی‌اتیلن به مردم این 4 شهرستان، محل احداث این 3 واحد یکجا در یک نقطه‌ای دریکی از 4 شهرستان و یا خارج از آن‌ها باید انتخاب شود. چون امکان تأمین آب این 3 واحد پلی‌اتیلن یک معضل است، محل اجرا باید درجایی انتخاب شود که امکان تأمین حداقل 12 میلیون مترمکعب آب در سال فراهم باشد. 
درصورتی‌که 4 نماینده شهرستان در انتخاب محل 3 واحد پلی‌اتیلن در یک نقطه واقع دریکی از این 4 شهرستان به جمع‌بندی نرسند، محل اجرا در نقطه‌ای خارج از 4 شهرستان اجرا می‌شود تا بین این نماینده‌ها محل اختلاف نباشد. استانداری، انجمن حمایت از توسعه استان، قرارگاه خاتم‌الانبیاء و سرمایه‌گذاران بالقوه دیگری که حاضر به مشارکت در طرح هستند، در اجرای این طرح اجماع دارند. با صحبت‌های مقدماتی و جلساتی که خدمت آیت‌الله دژکام داشتیم، به نظر می‌رسد که وی نیز از این مدل دفاع ‌کند.
چون مهلت استفاده از منابع ارزی صندوق سپری‌شده و با اجرای این مدل باید بخشی از منابع طرح به واحدهای پتروشیمی پایین‌دستی در 4 شهرستان منتقل شود، نیاز به جلب رضایت هیئت عامل صندوق توسعه ملی نیز است. به نظر می‌رسد اگر در استان بر اجرای این مدل توافق شود، جلب رضایت هیئت عامل صندوق توسعه ملی و وزیر نفت کار سختی نباشد.
در جلساتی که داشتیم همه بر این موضوع اتفاق‌نظر دارند که هر چه واحدها به سمت بخش‌های میانی استان کشیده شود برای توسعه واحدهای پایین‌دستی وابسته به پلی‌اتیلن در فارس بهتر است.
محل اجرا تابع نظرات نمایندگان است. البته محل باید درجایی انتخاب شود که امکان تأمین آب در آن محل وجود داشته باشد و ازنظر اقتصادی برای سرمایه‌گذار توجیه داشته باشد. علاوه بر این نمایندگان هم باید بتوانند وزیر نفت را برای تأمین هزینه خط انتقال اتیلن به‌جز 200 میلیون دلاری که وزارت نفت برای سرمایه‌گذاری در واحدهای پایین‌دستی در چهار شهرستان هزینه می‌کند، مجاب نمایند.
با توجه به اینکه سال‌ها از تعریف پروژه‌های خط اتیلن مرکز گذشته و اقدام خاصی انجام‌نشده است. انتظار براین است که این پروژه سریعا تعیین تکلیف شود.
تهیه: جعفر قادری