به گزارش حافظ خبر، مطالعه کردن یکی از شاخص‌هاي توسعه و رایج‌ترین محصول توسعه فرهنگی کشورها محسوب می‌شود. در واقع، این مطالعه است که باعث حیات تفکر در انسان است، چرا که سطوح آگاهی و معرفتی انسان وابسته به مطالعه است. بر همین مبناست که امام علی(ع) می‌فرماید: «مطالعه، غذاي روح بشر است». اگر جامعه‌اي علاقمند به کسب اطلاعات باشد، می‌توان با استفاده از تکنولوژي‌هاي ارتباطی آنان را به این سمت و سو سوق داد. امروزه اطلاعات فقط در کتاب‌ها و یا روي کاغذ نیست، بخشی از داده‌ها قابل دیدن و شنیدن هستند. کانال‌ها و صفحات زیادي در شبکه‌هاي اجتماعی درباره موضوعات مربوط به کتاب وجود دارند.
تغییر شکل اطلاعات باعث شده است تا بیشتر مردم جامعه به طرف استفاده از اینترنت و دیگر روش‌هاي تازه کسب اطلاعات سوق داده شوند. این مسئله باعث شده تعداد زیادي از افراد علاقمند به مطالعه به اطلاعات الکترونیکی و مجازي گرایش پیدا کنند، اما همچنان کتاب به عنوان منبع مفید اطلاعاتی، جایگاه خود را در جامعه حفظ کرده است. امروزه حتی در پرتو گسترش روزمره فناوری‌های نوین ارتباطی و اطلاعاتی، توسعه فرهنگی هر کشوری در گروی اهمیت دادن به کتاب و افزایش نرخ سرانه کتابخوانی است؛ بطوری که با وجود گسترش نفوذ و اثرگذاری فناوری‌های نوین ارتباطی، کتاب هنوز هم، جایگاه مهمی در سبد فرهنگی جوامع ایفا می‌کند.

نمایشگاه کتاب و نقش دولت در ترویج فرهنگ کتابخوانی
در کنار عناصری همچون خانواده و محیط آموزشی که براي ترويج و نهادينه شدن فرهنگ مطالعه و کتابخواني بسيار مهم و تعيين کننده دانسته مي‌شوند، نقش دولت را نباید فراموش کرد. به تعبير ديگر، شيوه حکومت و همچنين شرايط اقتصادي، سياسي، اجتماعي و فرهنگي حاکم بر جامعه، نقش بزرگ و غير قابل انکاري در ترويج فرهنگ مطالعه و کتابخواني دارند. در اين زمينه نقش فرهنگ، سنت‌هاي اجتماعي و متوليان فرهنگي بيش از همه مهم و حياتي جلوه مي‌کند. هرچند توسعه فرهنگ مطالعه و كتابخواني، يك عزم همگاني را مي‌طلبد، ولي سهم دولت نيز بسيار مهم و تعيين کننده است.
افتتاحیه سی و دومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران که صبح امروز سه شنبه سوم اردیبهشت ماه برگزار شد، ازجمله فعالیت‌هایی است که در راستای ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی انجام می‌شود. البته این نمایشگاه امسال در محل مصلای امام خمینی(ره) برگزار می‌شود.
در ابتدای این مراسم که با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و عدم حضور ریاست جمهوری برگزار شد، محسن جوادی رئیس نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با اشاره به اینکه هدف ما از برگزاری این نمایشگاه ، نزدیک کردن ایران به هدف بزرگ است، گفت: در نمایشگاه امسال ۲۴۰۰ ناشر داخلی و ۸۰۰ ناشر خارجی حضور دارند. همچنین حضور کشورهای خارجی ازجمله کشور چین در این نمایشگاه تلاشی است برای احیای جاده ابریشم از راه کتاب.
پیام دوستی چینی‌ها در نمایشگاه کتاب
کتاب سازنده و توسعه‌دهنده فرهنگ نخبگان است و از این رو نقشی اساسی و چشمگیر در پویایی فرهنگی و جاودان شدن اندیشه‌ها دارد. جامعه‌ای که به کتاب اهمیت و اعتبار می‌دهد و در نشر و توزیع آن برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری می‌کند، جامعه‌ای است که به تفکر، پژوهش و تحقیق بهاء می‌دهد و فرهنگی پویا دارد. اصولا می‌توان گفت که کتاب زیربنای تمدن بشری است؛ بویژه در عصر حاضر که روزگار دانش و تعقل و فرهنگ و تکنولوژی است، کتاب از بهترین وسایل ایجاد ارتباط و تفهیم و تفاهم و انتقال دانش‌ها، گسترش بینش‌ها، القای مفاهیم و ارزش‌ها و توسعه فکری و فرهنگی جوامع به شمار می‌رود.
«گوای هی مین» که به عنوان نماینده کشور چین در این مراسم حضور داشت، پس از سلام دادن به زبان فارسی به حاضران، اظهار داشت: در پی دیدار روسای جمهور چین و ایران که به منظور تبادل و گسترش امور فرهنگی در سال ۲۰۱۶انجام گرفت، و همچنین تفاهم‌نامه‌ای که در سال ۲۰۱۷به منظور حضور در نمایشگاه‌های کتاب به صورت مشترک میان دو کشور امضاء شد، ما این‌بار با پیام دوستی به ایران آمده‌ایم.
وی با اشاره به اینکه هر دو کشور ایران و چین دارای تمدن کهن و فرهیخته‌ای هستند، بیان کرد: این دو کشور از سال‌های دور با جاده ابریشم پیوند خورده‌اند. مبادرات فرهنگی میان این دو کشور که ۴۸ سال پس از برقراری رسمی روابط دیپلماتیک شکل گرفت، باعث شد مردمان این دو کشور با آثار کلاسیک و نوین همدیگر آشنا شوند که این موضوع روابط این دو ملت را قوی‌تر کرده است. همچنین ما امیدواریم با تلاش و با تاکید بر روحیه صلح‌آمیز و رونق صنعت چاپ و نشر که از عوامل مهم تبادل اندیشه و فرهنگ میان دو ملت است، به تجارتی پرسود برای هردو کشور دست پیدا کنیم.
در ادامه مهدی اسماعیلی‌راد، معاون اجرایی نمایشگاه کتاب در رابطه با تخصیص غرفه به ناشران در محل نمایشگاه عنوان کرد: امسال ۱۱۰ هزار متر مربع فضای نمایشگاهی و ۵۵ هزار و ۵۰۰ متر غرفه‌بندی برای برگزاری این دوره از نمایشگاه کتاب تهران مهیا شده است.

نقش کتاب و کتابخوانی در رونق تولید
جامعه‌ای که اندیشه پیشرفت و جهش و توسعه را در سر می‌پروراند، به ناچار باید در محضر کتاب زانو بزند و در جستجوی یافتن راه‌های کمال و سعادت و پویایی برآید. بی گمان بالندگی فردی و اجتماعی در سایه تلاش و آگاهی و ایمان و عمل فراهم می‌آید و این همه در پرتو کتاب‌های ارزشمند و مفید در جان و اندیشه انسان نفوذ و رسوخ می‌کند. این مهم در پژوهش نورالله مرادی با موضوع "نقش کتاب در توسعه فرهنگی" هم به اثبات رسیده است.
سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از عدم حضور ریاست جمهوری به دلیل برنامه کاری ازپیش تعیین نشده خبر داد و با اشاره به اینکه این نمایشگاه در سال "رونق تولید" برگزار می‌شود، اظهار داشت: با توجه به نام‌گذاری سال 98 به نام "رونق تولید"، ما نباید صنعت نشر در داخل کشور را نادیده بگیریم، زیرا این مهم می‌تواند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم شکوفایی اقتصادی را به همراه داشته باشد.
وی افزود: بر اساس آمار وایپو، در میان ۱۱ کشور بزرگ دنیا، صنعت نشر سالانه ۴۶ میلیارد دلار درآمد داشته است. از سوی دیگر، نشر در حوزه اشتغال مستقیم هم سهم قابل توجهی دارد. تا جایی که بر اساس آمار وایپو تنها در کشور چین ۴۶ میلیون نفر با این صنعت به فعالیت مشغول هستند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در توضیح کارکردهای غیرمستقیم فرهنگی و اقتصادی صنعت نشر عنوان کرد: پالایش و پرورش جامعه و رونق اقتصادی ازجمله کارکردهای کتاب است. همچنین از دیگر کارکردهای مهم کتاب این است که می‌تواند به عنوان یک سفیر میان دو ملت باشد. در این راستا گفته می‌شود دیپلماسی عمومی گاه مثمر ثمرتر از دیپلماسی سیاسی عمل می‌کند و دیپلماسی نشر کانون دیپلماسی عمومی به شمار می‌رود؛ پس لازم است امروزه کشورمان را با کتاب‌هایش به دیگر کشورها بشناسانیم.
صالحی در پایان با تاکید بر اینکه کشور ما با کتاب می‌تواند فشار تحریم را کمتر کند، اظهار داشت: کتاب و ارتباط از این طریق می‌تواند مانع منزوی کردن ملت بزرگ و متمدن ایران بشود. گسترش فرهنگ کتابخوانی و تقویت روحیه کتابخوانی در کشورمان می‌تواند بی‌اعتمادی و تکفیر و تحریم را از بین ببرد.
آنچه در پايان لازم به ذکر است اين است که ناشران و كتاب فروشي‌‌ها نقش بسيار موثري در اشاعه فرهنگ كتابخواني و توسعه و نهادينه شدن فرهنگ مطالعه ايفا مي‌کنند. ميزان توجه ناشران به تمايلات و نيازهاي خوانندگان، رعايت استانداردهاي چاپ و نشر و همچنين گسترش قلمرو نمايش و توزيع كتاب توسط كتاب فروشي‌‌ها مطابق با نيازمندي کتابخوانان، از جمله عوامل اثرگذار در گرايش مردم به سمت و سوي مطالعه مي‌‌باشد. همچنين توجه به اموري چون كيفيت برتر كتاب، اعم از جذابيت ظاهري، نحوه صفحه‌آرايي و حروف چيني، شيوه طراحي و رنگ‌آميزي، تصاوير روي جلد و درون متن، حجم، قطع و كيفيت چاپ و صحافي و همچنين ويژگي‌هاي محتوايي و مسائل مربوط به ويراستاري كتاب و... مواردي هستند که در جهت ترويج و نهادينه ساختن فرهنگ مطالعه و کتابخواني بايستي مد نظر ناشران، نويسندگان، ويراستاران و بطور كلي متوليان عرصه چاپ و نشر کتاب قرار گيرد.
علم و فناوری