به گزارش پایگاه خبری تحلیلی حافظ خبر ، نام جلبک را که می‌شنوید چه چیزی در ذهنتان شکل می‌گیرد ماده سبز رنگ بی ارزشی که در کنار رودخانه‌ها فراوان دیده اید یا مزاحمی که وقتی در حوض خانه، آکواریوم و استخر شروع به رشد می‌کند باید از بین برده شود.
اما اگر بدانید این ماده، ارزش غذایی و دارویی بالایی دارد و خشک آن ۷ تا ۳۰۰ دلار به فروش می‌رسد نظرتان درباره آن‌ها تغییر می‌کند.
جلبک‌ها فقط سبز نیستند در رنگ‌های قرمز، قهوه‌ای سبز، آبی و سبزآبی نیز دیده می‌شوند. هر کدام با خاصیتی متفاوت و قابلیت پرورش حتی در خانه.
اگر چه کار پرورش جلبک در دنیا از سابقه زیادی برخوردار است اما در ایران کاری نو پاست که با خودکفایی در تولید می‌توان واردات آن را به صفر رساند.
به گفته رئیس موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور از سیستم‌های محصور شده کشت جلبک می‌توان بیش از ۵۰ هزار تن روغن استخراج و حداقل ۴۰ فرآورده بهداشتی و آرایشی جدید را به بازارعرضه کرد و واردات ۷۰ درصدی آن‌ها را به حداقل رساند.
چند کاره‌های مفید
جلبک‌ها بیشتر در آب‌های کم عمق می‌رویند، اما زیستگاهشان می‌تواند خشکی، مناطق مرطوب، صخره ها، چشمه‌های آب گرم، سنگ‌ها و حتی مکان‌های شور باشد.
فلاحتیان کارشناس شیلات می گوید؛ در دنیا هزاران نوع جلبک وجود دارد که هر کدام خواص خود را دارند.
جلبک‌ها هم در صنایع غذایی، دارویی، بهداشتی و آرایشی و هم در مصارف شیمیایی صنعتی و دامی مصرف می شود.
این گیاه در دارو‌های آنتی اکسیدان ضد سرطان، منابع جدید سوخت زیستی استفاده می شود ، همچنین به عنوان جاذب مواد رادیواکتیو کاربرد دارد.
حالا جوانِ شیرازی علاقه مندِ به جلبک به جمع آوری انواع آن اقدام و تاکنون ۵۶ نوع جلبک تکثیر کرده است.
موسس شرکت دانش بنیان ذخایر جلبکی فارس می‌گوید ؛ مجموعه جلبک‌هایی که تهیه کرده همه بومی ایران هستند و بیشترِآن‌ها مربوط به استان‌های فارس، بوشهر و هرمزگان .
آرش معصومی می‌خواهد در برنامه‌ای ۵ ساله با تکمیل بانک ژنِ جلبک، آن را به هزار نوع برساند.
جلبک‌های موجود در بانک ژن شرکت دانش بنیان توسعه ذخایر زیستی جلبک‌های فارس قابل پرورش و استفاده در صنایع آبزی پروری، دامپروری، غذایی، بهداشتی و آرایشی است و در استخری که به همین منظور ساخت شده سالانه ۴ و نیم تن انواع جلبک برای صنایع غذایی، شیلات، دام پروری و داروسازی تولید می‌شود.
موسس شرکت دانش بنیان ذخایر جلبکی فارس می‌گوید؛ طرح توسعه انواع جلبک را در دستور کار داریم و می‌خواهیم آن را تا صد برابر افزایش دهیم.
در بین انواع جلبک‌هایی که در این شرکت دانش بنیان پرورش می‌یابد پرورش و تولید جلبک با خواص اسپیرولینا با استقبال بیشتری همراه بوده است.
راضیه یوسفی فر کارشناس جلبک ، دلیل محبوبیت این نوع جلبک در بین بیش از سی هزار جلبک را مناسب‌تر بودن آن برای مصرف خوراکی ذکر می‌کند.
کمش هم کاری می‌کند کارستان
مصرف یک میلی گرم جلبک با خواص اسپیرولینا با خوردن یک تخم مرغ برابری می‌کند و همه خاصیت‌هایی که یک تخم مرغ کامل دارد در همین مقدار کم از این نوع جلبک وجود دارد.
یوسفی فرد می‌گوید جلبک با خواص اسپیرولینا ماده غذایی بسیار قوی است و سازمان بهداشت جهانی و سازمان ملل متحد سفارش کرده اند این جلبک به صورت مکمل وارد برنامه غذایی شود.
به گفته او اسپیرولینا می‌تواند پروتین، فولیک اسید، ویتامین‌های B۱ , B۲ , B۳,B۵, B۶, B۱۲ و ویتامین E و یدِ بدن را تامین کند و، چون حجم خیلی کم آن همه نیاز‌های بدن را تامین می‌کند در سازمان ناسا به عنوان غذای فضا نوردان استفاده می‌شود.
این کارشناس ادامه می‌دهد به دلیل حساسیت‌های بالای این گیاه نسبت به دما، نور و دیگر شرایط محیطی و دانش فنی خاص تولید آن، تنها ۱۵ کشور موفق به کشت و تکثیر این نوع جلبک شده اند که ایران یکی از این کشورهاست.
کسب درآمد حتی در خانه
با سرمایه‌ای اندک هم می‌توان جلبک را پرورش داد، اما پرورش سالم و بهداشتی محصول شرط اساسی کار است. این را محمدی کارشناس جلبک می‌گوید و ادامه می‌دهد این کار یکی از بهترین و سود آورترین مشاغل خانگی است و علاوه بر سود دهی در صنعت دارویی و در تولید سوختِ سبز برای گلخانه‌های تولید کننده محصولات ارگانیک استفاده می‌شود.
پرورش جلبک در خانه به فضای اندکی در حد ۲۰ تا ۳۰ متر نیاز دارد و به راحتی می‌توان در خصوص پرورش و تولید آن آموزش دید و حتی در حوضچه، آکواریوم یا وان به پرورش جلبک اقدام کرد. دوره پرورش جلبک بین ۷ تا ۱۵ روز است که بعد از این مدت، می‌توان در هر لیتر سه گرم جلبکِ خشک برداشت کرد.
تولید محصولات فناورانه از جلبک در اولویت دولت
رئیس موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، تولید محصولات فناورانه را یکی از اولویت‌های موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور می‌داند و از طرح پایلوت تولید محصول از جلبک، خبر می‌دهد.
محمد پورکاظمی به پژوهش‌های محققان علوم شیلاتی، اساتید دانشگاه و محققان کشور اشاره می‌کند و دستاورد آن را تدوین سند ملی مشتمل بر ۶ برنامه راهبردی جلبک و گیاهان آبزی بر می‌شمارد.
او می‌گوید؛ تحقیقات روی این ماده غنی و شناخت فواید آن باعث شد ، برای تولیدجلبک به عنوان یکی از سیاست‌های اولویت دار وزارت جهاد کشاورزی برنامه ریزی کنیم و تولید علوفه، روغن و آلژینات سدیم را در صدر فهرست محصولات فناورانه از جلبک قرار دهیم و پس از آن هم تولید مواد مختلف دارویی و بهداشتی مورد توجه است.
به گفته پورکاظمی، به زودی فراخوانی از طرف موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور منتشر می‌شود تا افرادی که در تولید محصولات فناورانه از جلبک آمادگی دارند، به این عرصه وارد شوند و در این زمینه سرمایه گذاری کنند. او این نوید را هم می‌دهد که موسسه ۵۰ درصد اعتبار را مشروط بر ارائه محصول نهایی متقبل می‌شود.
رئیس موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور می‌گوید با توجه به گزارش سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی، ارزش جهانی تجارت ترکیبات زیست فناوری دریا در سال ۲۰۱۷ به بیش از ۴ و نیم میلیارد دلار رسیده که نشان از ظرفیت بالای فروش محصولات این بخش دارد.
وی پیش بینی می‌کند ارزش این محصولات با رشد سالانه ۹ درصد تا سال ۲۰۲۶ به بیش از ۷ میلیارد دلار برسد و با توجه به برنامه ریزی‌های بلند مدت، تا ۷ سال آینده محصولات زیست فناوری دریا تولید کننده بخش اصلی غذا و دارو برای مصارف انسانی باشد.
چتر حمایت بر سر خودکفایی
پرورش و تولید جلبک کاری نوپا با سود دهی بالاست. ولی این کار نوپا برای بارور شدن و توسعه بیشتر به حمایت مسئولان و سرمایه گذاران نیاز دارد تا وارد مرحله صنعتی شود.
سالانه ده ها تن جلبک فرآوری شده در کشور به مصرف می‌رسد که این میزان از طریق واردات تامین می‌شود؛ در صورتی که واحد‌های پرورش فرآوری جلبک در کشور توسعه پیدا کند علاوه بر ایجاد صد‌ها شغل، سالانه از خروج ارز هم جلوگیری می‌شود.
منبع: صدا و سیمای فارس
