از ماه­‌های اخیر پیام‌­های متعددی مبنی بر تشویق مردم به انصراف از سفر حج و صرف هزینه­‌های حج در امور خیریه به شکل گسترده­‌ای وارد فضای شبکه­‌های اجتماعی شده است. پیام‌­هایی که بدون در نظر گرفتن دستورات شرعی، امر واجبی را (سفر حج) با امر واجب دیگری(کمک به خیریه­‌ها) نفی می­کند.

به گزارش "حافظ نیوز"، اندیشمندان حوزه سیاست، تعاریف مختلف و البته انواع متفاوتی از دیپلماسی را برشمرده‌­اند. در یکی از تعاریف دیپلماسی دانش و هنر ایجاد ارتباط بین کشورها با هدف مدیریت روابط بین آنها تعریف شده است. تا زمانی که دولت‌­ها تنها کارگزاران عرصه روابط بین الملل بودند، تنها دیپلماسی رسمی(سنتی) مطرح بود، اما با ظهور سازمان­‌های بین المللی، شرکت‌­های بین المللی، سمن‌­ها و گروه‌های اجتماعی، ابعاد جدیدی از دیپلماسی نوین مطرح شد. «دیپلماسی سنتی» بر رویکردها و ابزارهای سیاسی، اقتصادی و نظامی دولت­‌ها مبتنی است ولی «دیپلماسی نوین» علاوه بر این مولفه­‌ها، بر رویکردهای فرهنگی و اجتماعی تاکید بیشتری دارد. یکی از شاخه‌­های مهم در دیپلماسی نوین، دیپلماسی عمومی است. دیپلماسی عمومی عبارت است از ارتباطات معطوف به منافع ملی یک کشور از طریق ارتباط با مردم خارج از مرزهای جغرافیایی.

دیپلماسی عمومی، راهی برای شکل دهی به تصورات
می‌­توان دیپلماسی عمومی را که حاصل تعامل میان ملت­‌ها است، ماندگارترین نوع از دیپلماسی برشناخت. در این شکل از دیپلماسی، ظرفیت‌­های تاریخی، هویتی، فرهنگی و دینی و از همه مهم‌تر، توانایی استفاده از عناصر روایت ساز دارای اهمیت می‌­شوند. به بیان دیگر، توانایی روایت سازی موجب شکل دادن به تصورات دیگران و سپس شکل دهی به تصمیمات آنها خواهد شد. دیپلماسی عمومی امروزه نقش تعیین کننده ای در ساختن روایت و از آن طریق شکل دهی تصورات و رفتار دیگران دارد.
نمونه ای از شکل دهی به تصورات را می­توان در تلاش جریان وهابیت در ایجاد دوگانگی میان شیعیان و اهل سنت مشاهده کرد. جریان وهابیت منتفع از عربستان سعودی، همواره تلاش کرده است برای کسب سلطه بر منطقه غرب آسیا، نقش ایران را به کشوری فرقه‌­گرا و حامی صرف شیعیان معرفی کند.
در این روند، شکاف میان «شیعه و سنی»، «عرب وعجم»، ایجاد تمایز میان «گونه ایرانی شیعه» و «گونه عربی تشیع»، جایگزین تضاد «اسلام و غرب» و «اسلام و صهیونیسم» راهکارهای دیگری است که جریان وهابیت در نمایش نادرست از ایران و ایجاد تفرقه در پیش گرفته است.  
این تصویرسازی‌­های باطل درحالی است که منزلت دینی جمهوری اسلامی ایران در نمایندگی کل مسلمانان و فراتر از آن حمایت از کل آزادی خواهان جهان تعریف شده است. حمایت از مسلمانان سنی مذهب مبارز در گروه حماس و جهاد اسلامی در فلسطین و حزب الله شیعه در لبنان تا مبارزان علیه آپارتاید در آفریقای جنوبی و رهبرانی چون نلسون ماندلا، چگورا و گاندی.

سفر حج، فرصتی جهت خنثی کردن توطئه‌ها
سفر حج فرصتی برای خنثی سازی روایت‌­های باطل و تثبیت تصاویر مثبت از ایران و جمهوری اسلامی ایران است. هدفی که اگرچه برای تحقق آن در کنفرانس­‌ها ونشست‌­های فروانی از سوی دولت های جمهوری اسلامی ایران و در قالب دیپلماسی سنتی پیگیری شده است، اما فرصت حج شکل مردمی‌­­تر، متفاوت‌­تر والبته موثرتری را پیش روی دیپلماسی عمومی کشور ما قرار داده است.  
پیگیری این هدف در درجه اول برعهده سازمان حج و زیارت است. بالاترین سطح از این دیپلماسی را می­توان در رابطه میان مسئولان بعثه مقام معظم رهبری و سازمان حج و زیارت با مسئولان ارشد برگزار کننده حج در سایر کشورهای اسلامی درنظر گرفت. در سطح بعدی، مسئولین امر، باید مسئولیت­ جدی­تری را برای روحانیون و روسای کاروان‌­ها و دستیاران آنها در نظر بگیرند.
به نظر می­‌رسد گزینش روسای کاروان­‌ها نیاز به تخصص‌­گرایی بیشتری دارد. آشنایی کامل با زبان عربی و انگلیسی، آشنایی با فرهنگ و تمدن اسلامی، آشنایی با اصول دینی مذاهب اسلامی و معیارهای اینچنینی، می­‌تواند نمایندگان جمهوری اسلامی ایران را چونان سُفرای کارکشته­‌ای راهی سفر سرزمین وحی کند. سطح بعدی به جوانان و به ویژه دانشجویان مربوط است. از آنجایی که به دلیل محدودیت زمانی و محدودیت امنیتی، امکان برقراری دیالوگ طولانی مدت وجود ندارد،  مهترین ابزار این سطح از دیپلماسی عمومی را می­‌توان در شبکه­‌های اجتماعی و مابین جوانان مسلمان پیگیر شد.

برگزاری حج در میان موجی از هجمه ها علیه این واجب شرعی
در شرایط سلطه‌ی رسانه­‌های وهابی، سفر حج را می­توان فرصتی مغتنم برای دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی برشمرد. بیش از یک میلیون و سیصد هزار زائر در انتظار تشرف هستند و سهمیه 86 هزار نفری سال جاری،  فرصتی برای خنثی سازی دوگانه‌­سازی های باطل شیعه-سنی و عرب-عجم و طرح مجدد ایده امت اسلامی است. 
از ماه­‌های اخیر پیام‌­های متعددی مبنی بر تشویق مردم به انصراف از سفر حج و صرف هزینه­‌های حج در امور خیریه به شکل گسترده­‌ای وارد فضای شبکه­‌های اجتماعی شده است. پیام‌­هایی که بدون در نظر گرفتن دستورات شرعی، امر واجبی را (سفر حج) با امر واجب دیگری(کمک به خیریه­‌ها) نفی می­کند. این در حالی است که در شرع مقدس عمل به هر دو عمل واجب شمرده شده است؛ و یا در بهانه­‌ای دیگر، هزینه­‌های حج، معادل سلاح‌­ها و گلوله‌­های مصرفی عربستان در یمن فرض شده و نهی از سفر حج، معادل نهی از جنگ عربستان تلقی شده است. این درحالی است که هم عربستان برای تامین جنگ­‌افروزی­‌های خود نیازی به درآمدهای حاصله از حج­­‌گزاران ایرانی ندارد و هم  بنا به گفته مسئول بعثه مقام معظم رهبری در سازمان حج و زیارت، قراردادهای ایران نه با دولت عربستان که با شرکت­‌های خصوصی است.
علاوه بر این­‌ها، باید توجه داشت که انگلستان و آمریکا اصلی‌­ترین تامین کنندگان سلاح عربستان سعودی هستند. حال سوالی که پیش می‌­آید این است که حتی با فرض صرف هزینه­‌های حج برای سلاح، آیا مخالفان اغلب سکولار سفر حج با خرید سایر اقلام انگلیسی و آمریکایی هم مخالف هستند؟ آیا با هزینه‌­های سفرهای خارجی غیرضروری به کشورهای حامی تروریسم هم مخالفت می­کنند؟ آیا همین مخالفان خود عملکردی در حمایت از مستضعفان و سازمان‌­های خیریه دارند؟       
بهتر نیست به جای اصلاح سنت‌­های اشتباه چون خرید کالاهای خارجی به عنوان سوغاتی و یا صرف هزینه‌­های گزاف برنامه‌­هایی چون ولیمه دادن در تالارها در امور خیریه، و مهتر از هم توجه بیشتر به کار تخصصی؛ هم از معنویات سفر حج بهره برد، هم به امور خیریه کمک کرد و هم از فرصت ویژه دیپلماسی حج استفاده کرد؟