ثبات مدیریتی، توجه به رفع مشکلات جاری بخش صنعت، جلب سرمایهگذاریهای جدید، به روزآوری روشهای کشاورزی و همچنین ایجاد صنایع تبدیلی کشاورزی و سرانجام تهیه و اجرای برنامهی جامع گردشگری لازمهی کنترل رشد بیکاری موجود و سپس کاهش آن باشد.
بنابر گزارش مرکز آمار ایران استان فارس علیرغم تمامی پتانسیلها و امکانات طبیعی خدادادی و ظرفیتهای مختلف همچنان دارای رتبهی اول نرخ بیکاری در سطح کشور میباشد که به هیچ وجه درشأن استانی با سابقهی مذهبی، فرهنگی و تاریخی بسیار غنی نیست.
استان فارس تقریباً از تمامی مواهب طبیعی و غیرطبیعی برای پیشرفت برخوردار است به طوریکه از آن به عنوان ایران کوچک نام برده میشود؛ میادین نفت و گاز، معادن مختلف، زمینهای حاصل خیز برای کشاورزی، تتنوع آب و هوایی، جاذبههای طبیعی، تاریخی، مذهبی و گردشگری همگی از ظرفیتهای مهم و بزرگ استان هستند که با این وجود قرار گرفتن فارس در جایگاه نخست بیکاری، برای این دیار و البته مسئولان آن شرم آور است!
با نگاهی به آمار ارائه شده از سوی مرکز آمار ایران نکاتی جالب جلب توجه مینماید:
۱ – استانهای فارس، کهگیلویه و بویراحمد و لرستان تنها استانهای کشور هستند که نرخ بیکاری آنها بالای ۱۵ درصد میباشد و مابقی استانها نرخ بیکاری زیر ۱۵درصد را دارا میباشند.
۲ – در مقایسه با استانهای پرجمعیت کشور شامل آذربایجان شرقی، اصفهان، تهران، خراسان رضوی، خوزستان و مازندران، استان فارس با فاصلهی زیاد رتبهی اول بیکاری را دارا میباشد و به نظر میرسد که وضعیت بیکاری استان ارتباط چندانی با جمعیت زیاد آن نداشته و مشکل را باید در جایی دیگر جست.
میزان بیکاری استان فارس در سال ۹۱ برابر با ۲۱٫۲ درصد بوده است که در مقایسه به استانهای ذکر شده که به ترتیب ۱۴٫۸، ۱۴٫۳، ۱۲٫۲، ۸٫۴، ۱۳٫۲ و ۸٫۷ درصد بیشتر است که حداقل ۶٫۴ و حداکثر ۱۲٫۸ درصد تفاوت را نشان میدهد.
جدای از مشکلات کنونی که حاصل آن بیکاری ۲۱٫۲ درصدی در میان اهالی استان میباشد، باید نیم نگاهی به آینده و تأثیر میزان بیکاری کنونی در آینده استان داشت؛ بیکاری میتواند موجب ترغیب افراد بیکار به اعمال خلافهای مختلف به خصوص سرقت از یک سو و از سوی دیگر رفتن به سوی مواد مخدر از سوی این افراد شود که هم امنیت اجتماعی و هم امنیت روانی جامعه و خانواده را تهدید میکنند. بنابراین مسئولان استانی و کشوری میبایست به تبعات بیکاری موجود در استان نیز توجهی خاص داشته باشند.
حال سئوال اصلی در مورد چرایی رتبه نخست استان فارس در میان استانهای کشور در زمینه بیکاری میباشد، سئوالی که با کمی بررسی میتوان به پاسخهایی برای این پرسش رسید:
تغییرات مداوم در رأس مدیریت ارشد استان
استان فارس در طی ۸ سال دولتهای نهم و دهم ۳ استاندار و ۲ سرپرست استاندار به خود دید که با حاشیههای مختلفی به خصوص در دوران حضور استانداری احمدزاده همراه بود. تغییرات مختلف استانداران به عنوان عالی ترین نماینده دولت در استان، بدون شک یکی از عوامل بیثباتی در بازار کار استان و رتبهی بالای بیکاری استان میباشد.
خصوصی سازی اشتباه کارخانهها
در راستای اجرای سیاستهای اصل ۴۴ قانون اساسی در مورد خصوصی سازی واحدهای صنعتی و کارخانجات کشور، این قانون نیز در استان فارس به اجرا گذاشته شد. اما متأسفانه این قانون به درستی اجرا نشده و کارخانههای بزرگی در استان دچار مشکل شدند؛ کارخانههایی نظیر لاستیک سازی دنا، کارخانجات صنایع مخابرات ایران و حتی کارخانه آزمایش موجب بیکاری بسیاری از کارگران این کارخانهها شده و صنایع پایین دستی را دچار مشکل کرده است.
اجرای نادرست هدفمندی یارانهها و مشکلات نقدینگی واحدهای صنعتی
اما موج دوم مشکلات کارخانهها و واحدهای صنعتی استان این بار در قالب اجرای نادرست قانون هدفمندی یارانهها خود را نشان داد که در آن واحدهای صنعتی دیگر نظیر اخشان نیز علیرغم سابقهی درخشان و طولانی خود، دچار مشکلات مختلفی در تولید شدهاند.
در کنار عدم اختصاص یارانه تولید در اجرای هدفمندی یارانهها، تحریمها و افزایش قیمت ارز نیز موجب افزایش قیمت مواد اولیه برای واحدهای صنعتی شده که مشکلات کارخانهها را دوچندان کرده است.
وضعیت نامشخص ساخت کارخانههای جدید در فارس
ایران خودرو فارس همچنان وضعیت مشخصی در تولید ندارد و هنوز مشخص نیست که آیا این کارخانه توانسته است به سقف تولید ۳۰ هزار دستگاه درسال که البته در طرح اولیه ۵۰ هزار دستگاه بود برسد یا خیر!
طرحهای فولاد نیز نظیر فولاد نظیر و یا طرح ذوب آهن پاسارگاد کوار نیز سالها پس از تصویب طرح هنوز تکمیل نشدهاند و البته درکنار طرحهای ذکر شده باید اشارهای به طرحهای مختلف پتروشیمی مصوب سفرهای ریاست جمهوری داشت که اجرایی نشدهاند.
خشکسالی و بیکاری کشاورزان
یکی دیگر از دلایل مهم بیکاری استان را میتوان خشکسالی سالهای جاری دانست که باتوجه به اشتغال درصد بالایی از اهالی استان به کشاورزی و در نبود صنایع تبدیلی کشاورزی، خشکسالی تأثیر زیادی در بیکاری موجود در استان گذاشته است.
فراموشی صنعت گردشگری
درحالیکه صنعت گردشگری یکی از پردرآمدترین و پرسودترین صنعتهای جهان محسوب میشود، استان فارس همچنان در بهره برداری از این صنعت که دارای زمینههای بسیار مناسبی در آن است دچار مشکلات مختلفی است.
با وجود ورود چند میلیونی گردشگران در ایام نوروز به استان و شهر شیراز میزان اقامت آنها ناچیز بوده و ورود و خروج آنها سود چندانی را نصیب اقتصاد استان نمیکند و دلیل مهم آن را میتوان عدم ایجاد جاذبههای جدید در استان و همچنین فقدان زیرساختهای مناسب بیان نمود.
به نظر میرسد برای رفع مشکلات بیکاری در استان، ثبات مدیریتی، توجه به رفع مشکلات جاری بخش صنعت، جلب و عدم سنگاندازی در مسیر سرمایهگذاریهای جدید، به روزآوری روشهای کشاورزی و همچنین ایجاد صنایع تبدیلی کشاورزی و سرانجام تهیه و اجرای برنامهی جامع گردشگری استان با دید اقتصادی و درآمد زایی لازمهی کنترل رشد بیکاری موجود و سپس کاهش آن باشد.
منبع:آژانس خبری شیرازنا «شیرازنا»