جعفر ابن ابی طالب ملقب به «ذوالجناحین» و مشهور به «جعفر طیار» از صحابه پیامبر گرامی اسلام(ص) و برادر امام علی(ع) بود که در غزوه «موته» دستانش توسط رومیان بریده شد و به شهادت رسید.
بیشتر ما نام جعفر طیار را به عنوان نمازی طولانی می‌شناسیم که از امام صادق(ع) نقل شده است، اما پپیشینه این نماز به کجا بر می‌گردد و خواندن آن چه ثوابی دارد؟
این نماز در واقع هدیه‌ای از سوی پیامبر اسلام(ص) به جعفر بن ابی‌طالب است و در روایات آمده زمانی‌که جعفر در روز فتح خیبر، از «حبشه» به «مدینه» آمد، رسول خدا(ص) به استقبال او رفت و پیشانى او را بوسید آنگاه رو به مردم کرد و فرمود: «نمی‌دانم به کدام یک از این‌دو خوشحالی کنم، به فتح خیبر یا به برگشتن پسر عمویم جعفر؟» سپس این نماز را به او آموختند و فرمودند: «اگر توانستى این نماز را هر روز، و اگر نتوانستى هر هفته، و اگر نتوانستى هر ماه، و اگر نتوانستى هر سال، و اگر نتوانستى در عمر خود یک بار این نماز را بخوان. اگر این نماز را خواندى، خداوند گناهان بزرگ و کوچک، قدیم و جدید و گناه عمدى و اشتباهى تو را مىبخشد».
امام کاظم(ع) فرمود: «کسی که نماز جعفر را بخواند اگر گناه او به عدد ریگ‌هاى درهم فشرده بیابان و به اندازه کف‌هاى دریا باشد، خداوند همه آنها را مىبخشد».
نماز جعفر طیار دارای چهار رکعت است که به صورت دو نماز مستقل دو رکعتی خوانده می‌شود و بهترین وقت خواندن آن ظهر روز جمعه است، اما می‌توان در هر روز و هر ساعتی آن را خواند. نحوه خواندن نماز جعفر طیار به این شرح است:
چهار رکعت نماز – دو تا دو رکعتی - خوانده شود که در رکعت اول، بعد از تکبیرة الاحرام، سوره حمد و سپس سوره «زلزال» خوانده شود و بعد پانزده مرتبه گفته شود: «سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ»
سپس به رکوع رفته ده بار همین ذکر، تکرار گردد و سر از رکوع بر داشته ده بار این ذکر را بگوید، آنگاه به سجده رفته ده بار آن ذکر را تکرار نموده، سپس سر از سجده بر داشته در حال نشسته ده بار آن ذکر گفته شود، دوباره به سجده رفته ده بار آن ذکر را تکرار کند و سر از سجده بر دارد در حالت نشسته ده بار دیگر آن ذکر را گفته سپس بلند شده و رکعت دوم را شروع کرده و در آن حمد و سپس سوره «عادیات» را خوانده، و قبل از رکوع پانزده مرتبه همان ذکر را تکرار کرده، آنگاه قنوت گفته بعد به رکوع رفته ده بار آن ذکر را گفته سپس سر از رکوع بر داشته ده بار ذکر را بگوید.
آنگاه به سجده رفته همانند رکعت اول در دو سجده و پس از سر برداشتن از هر سجده ذکر را ده بار گفته پس از آن تشهد خوانده و نماز را سلام داده و بعد دو رکعت دیگر را با تکبیرة الاحرام آغاز نموده که در رکعت اول – از دو رکعت دوم - بعد از حمد، سوره «نصر» و در رکعت دوم – از دو رکعت دوم – بعد از حمد، سوره «توحید» خوانده شود و مانند دو رکعت اول ذکرها را بعد از اتمام سوره قبل از رکوع و هنگام رکوع بعد از رکوع، در حال سجده، بعد از هر سجده به همان ترتیب و تعداد بگوید و نماز را با تشهد و سلام به اتمام رساند. همچنین می توان در هر چهار رکعت بعد از حمد، سوره توحید را خواند.
