به نظر می رسد اصلاح طلبان و اصولگرایان شیراز با توجه به درس های فراموش نشدنی انتخابات مجلس، از هم اکنون عزم خود را برای فتح شوراهای شهر و ریاست جمهوری در سال 96 جزم کرده اند.

حافظ نیوز/ سرویس سیاسی مرحله دوم انتخابات دهمین دور مجلس شورای اسلامی در حالی برگزار شد که در استان فارس، 4 نامزد اصلاح طلب به خانه ملت راه یافتند.

در شیراز، رقابت سخت و نفسگیر میان علی اکبری و جعفر قادری، نهایتا با پیروزی اصلاح طلبان خاتمه یافت تا اقتصاددان خبره شیرازی نیز با خانه ملت خداحافظی نماید. اما انتخابات مجلس شورای اسلامی و نتایج آن در شیراز از جهات مختلف قابل بررسی است.

اصلاح طلبان

نخست باید به عملکرد جریان اصلاحات و حامیان دولت در این انتخابات پرداخت. به نظر می رسد اصلاح طلبان در این دور از انتخابات، بر اساس یک استراتژی دقیق و تعریف شده، نخست به آنالیز و پایش بافت جمعیتی شیراز و رای دهندگان شیرازی در محلات و مناطق مختلف شهر پرداخته اند.

بر این اساس، پس از بررسی های به عمل آمده، این جریان تصمیم گرفت در ترکیب 4 نامزد خود، از قومیت های گوناگون ساکن در شیراز، به نسبت تعریف شده و مشخص استفاده کند و در گام دوم، از میان گزینه های موجود این جریان در قومیت های هدف، نامزدهای نهایی خود را برگزیند. بر این اساس، عدم حضور بسیاری از چهره های مشهور اصلاح طلب در لیست امید علیرغم کاندیداتوری و عدم انصراف آنها اتفاقی کاملا طبیعی بوده چرا که آنها از قومیت هدف نبوده اند و طبیعتا در رقابت با نامزد غیر مشهور اما از قومیت انتخاب شده، از امکان رای آوری کمتری نیز برخوردار بوده اند. البته باید به این نکته نیز توجه کرد که اصلاح طلبان در این دور از انتخابات در کل کشور، تمایل کمی برای استفاده از ژنرال های جریان خود داشتند و در بسیاری از شهرهای کشور، علیرغم وجود چهره های شاخص ترجیح دادند امکان رای آوری صرف و حتی نامزدهای غیر مشهورتر را ملاک انتخاب در لیست امید قرار دهند چرا که در این صورت، فراکسیونی یک دست تر و فرمانبردارتر در خانه ملت خواهند داشت و روی حرکت های جبهه ای و بدون مخالفت آن می توانند حساب ویژه تری باز کنند.

و در ادامه نیز با توجه به موج آفرینی ملی و تبلیغات وسیعی که در سراسر کشور پیرامون لیست امید و لزوم راهیابی نامزدهای آن به خانه ملت صورت گرفت و از طرفی، نبود لیستی از جانب اصولگرایان که بتواند با موج آفرینی در بستر اجتماعی خود، با لیست امید به رقابت بپردازد نهایتا لیست مشترک اصلاح طلبان و حامیان دولت موفق شد حداکثر کرسی های موجود در شیراز را حتی با وجود استفاده از چهره های بعضا گمنام سیاسی به خود اختصاص دهد.

هرچند در این مسیر، عدم تمکین برخی از چهره های مشهور اصلاح طلب نظیر جوانشیر کدخداپور و یا علاءالدین کراماتی از لیست واحد منتشر شده به زیان اصلاح طلبان تمام شد و شاید اگر آنها در دور اول به نفع لیست امید کناره گیری می کردند، با افزوده شدن آرای احتمالی آنها به علی اکبری، لیست امید در دور اول انتخابات 4 نماینده از شیراز به خانه ملت می فرستاد و اصلا کار به دور دوم انتخابات نیز کشیده نمی شد.

و اما اصولگرایان

در طرف دیگر ماجرا، اصولگرایان قرار داشتند که حضور 8 نامزد مشهور و قریب 10 نامزد غیر مشهور این جریان در انتخابات و صدور لیست های متعدد، نشان از آن داشت که آنها خود را برای واگذاری هر 4 کرسی مجلس به رقیب از هر نظر آماده کرده اند!

عملکرد فاجعه بار اصولگرایان شیراز تا آنجا بود که در موسم انتخابات حتی اگر از سران این جریان، درباره لیست انتخاباتی پرسیده می شد هر کدام پاسخی منحصر به فرد می دادند و در واقع، سران اصولگرا در شیراز نیز تا روز انتخابات به درستی نفهمیدند 4 نامزد نهایی این جریان کدامند چه رسد به توده های مردم!

این حالی است که اگر در شیراز، تنها یک لیست 4 نفره مطرح و در فرصت مقتضی به درستی تبلیغ می شد، با توجه به موج آفرینی و اقبالی که تا پیش از 7 اسفندماه  نسبت به اصولگرایان وجود داشت، این احتمال می رفت که اصولگرایان اغلب کرسی های مجلس را در ید خود نگه دارند و در واقع اتفاقی که در مشهد و اصفهان رخ داد، در شیراز نیز قابل تکرار بود.

مسئله دیگری که باید به آن اشاره کرد، عدم وجود رهبری کاریزماتیک در جریان اصولگراست که بر خلاف جریان اصلاح طلب، فقدان آن سبب می شود توده های مردم نسبت به رای دادن به یک لیست واحد و مشخص چندان ترغیب نشوند.

همچنین، کاهش میزان مشارکت در میان اقشار مستضعف و متوسط جامعه که خاستگاه سنتی و همیشگی رای آنها بوده نشان از آن دارد که مطالبات این قشر از جامعه و توقعی که از اصولگرایی و اصولگرایان داشته اند، طی سالهای متمادی برآورده نشده و حال با سردرگمی اصولگرایان، این اقشار نیز با کاهش انگیزه رای مواجه شده اند.

در طرف مقابل این جریان، افزایش میزان مشارکت در میان اقشار متوسط رو به بالای جامعه که یکی از خاستگاه های اصلی رای اصلاح طلبان است، نشان می دهد این طیف سیاسی در تهییج احساسات عمومی و به پای صندوق کشاندن آنها بر خلاف سالهای گذشته موفق عمل کرده است.

در مجموع، به نظر می رسد اصلاح طلبان و اصولگرایان شیراز با توجه به درس های فراموش نشدنی انتخابات مجلس، از هم اکنون عزم خود را برای فتح شوراهای شهر و ریاست جمهوری در سال 96 جزم کرده اند. حال باید دید کدام طیف سیاسی درس های انتخابات 94 را بهتر فرا گرفته و به درک صحیح تری از مطالبات عمومی دست یافته است.

نویسنده: مصطفی مشفقیان