به نظر می رسد دوران پسابرجام، آن گونه که برخی مقامات تصور می کردند دوران چندان سهل و آسانی نباشد و غرب تلاش دارد تا با حفظ و افزایش فشارها و باقی نگه داشتن محدودیت ها، ایران را تا حد امکان از نفع و مزایای برجام محروم سازد.

چند روز پیش بود که علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی و یکی از مذاکره کنندگان ارشد ایران در مذاکرات هسته ای و علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی عنوان کردند که غرب در اجرای تعهداتش پیرامون برجام تعلل و اهمال دارد. انجام ندادن تعهدات از طرف غربی ها موجب شده تا فضای نااطمینانی بر سر مبادلات مالی و سرمایه گذاری در ایران باقی بماند به گونه ای که شرکت و کشورهای دیگر از ایجاد ارتباط تجاری و اقتصادی با ایران واهمه داشته باشند. در واقع آمریکا عامدانه می کوشد تا حداقل امتیاز را آن هم در آخرین لحظه ممکن به ایران بدهد ؛ چرا که به نظر می رسد کشورمان برگ برنده خاصی برای نقد کردن امتیازاتی که بر اساس مذاکرات دریافت کرده در اختیار ندارد.

علاوه براین موضوع کشورهای غربی و متحدان منطقه ای آنها مجموعه ای از سیاست های خصمانه را در دوران پسابرجام در دستور کار قرار داده اند. در این باره می توان به تداوم گزارش های احمد شهید درباره نقض حقوق بشر، ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت و تلاش برای تشدید درگیری های منطقه ای و جنگ مذهبی اشاره کرد.

گزارش احمد شهید
در تازه ترین گزارش حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران که از سوی احمد شهید منتشر شده اتهامات واهی و بی اساس قبلی در خصوص وضع حقوق بشر در ایران تکرار شده است. این گزارش قرار است اوائل فروردین ماه در بین اعضای شورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو به رای گذاشته شود. گزارشگر ویژه سازمان ملل از « تعداد اعدام‌های قاچاقچیان مواد مخدر» ،«سرکوب فزاینده آزادی بیان و عقیده» و وضعیت اقلیت‌های مذهبی رسمی و یا به رسمیت شناخته نشده انتقاد کرده است.

احمد شهید در بخش دیگری از این گزارش، پیگیری قضایی جرایمی همچون «ارتداد، روابط نامشروع و همجنس بازی» را که بر اساس شرع مقدس اسلام جزو حدود الهی دانسته شده، جزء موارد نقض حقوق بشر اعلام کرده است.

وی در گزارش ۲۱ صفحه‌ای خود اعلام کرده که در سال ۲۰۱۵ میلادی حدود ۹۶۶ نفر به مجازات اعدام محکوم شدند. البته خود احمد شهید اعتراف کرده که یک پنجم این افراد «قاتل» و مابقی هم قاچاقچی مواد مخدر بوده‌اند.

همچنین او ادعا کرده است که در ایران برای پسران بالای ۱۵ سال و دختران بالای ۹ سال حکم اعدام صادر می‌شود. وی در ادامه گزارش خود مدعی شده که ۱۶۰ نوجوان زیر ۱۸ سال در انتظار اعدام هستند.

گفتنی است ایران بارها گزارشات مغرضانه احمد شهید را محکوم کرده و این گزارش‌ها را غیر واقعی و نادرست خوانده است.

آزمایش موشکی
موضوع دیگری که به دستاویزی برای افزایش فشار به ایران در دوران پسابرجام تبدیل شده، اقتدار دفاعی و آزمایش های موشکی جدید ایران است. در این راستا سامانتا پاور، سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد روز جمعه گفت آمریکا هفته آینده مساله پرتاب های موشکی بالستیک اخیر ایران را در رایزنی های شورای امنیت سازمان ملل متحد مطرح خواهد کرد و از کشورها می خواهد برای تضعیف برنامه موشکی تهران همکاری کنند. پاور مدعی شده است که پرتاب های موشکی ایران، تحریک آمیز و بی ثبات کننده است.پاور افزوده است واشنگتن به درخواست برای اجرای کامل قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد ادامه خواهد داد.

این در حالی است که کشورمان عنوان کرده که اولاً در وضعیت حاضر صحبت از قابلیت های هسته ای که ایران تمام فعالیت های خود را تحت نظارت قرار داده کاملاً بی معنی است، ثانیاً برنامه موشکی ایران کاملاً در راستای افزایش توانمندی های دفاعی ، قدرت بازدارندگی و مقابله با تهدیدات می باشد و هیچ هدفی غیر از این را دنبال نمی کند.

اما غربی ها بدون توجه به این استدلال ها و بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ که جایگزین قطعنامه های قبلی شورای امنیت شده، باب جدیدی را برای تحت فشار قرار دادن ایران باز گذاشته اند تا بتوانند بر این اساس تحریم های جدیدی را علیه ایران وضع کنند. بر اساس همین شرایط نیز بوده که چند ماه پیش، آمریکا در پی اقدام ایران به آزمایش موشک عماد، افراد و شرکت های جدیدی را به لیست تحریم های خود وارد کرد.

در واقع به نظر می رسد کشورهای غربی، آگاهانه ایران را در یک وضعیت دو سر باخت قرار داده اند که عدم سرمایه گذاری در توانمندی های دفاعی موجب ضعف بنیه آن در منطقه پرآشوب خاورمیانه می شود و توجه به مباحث موشکی و دفاعی موجب تحریم های جدید خواهد شد.

مسائل منطقه ای
رویکرد دیگری که غرب با کمک متحدان منطقه ای خود دنبال می کند تلاش برای محدود کردن ایران و محور مقاومت می باشد. تروریستی اعلام کردن حزب الله توسط شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه عرب که با استقبال کشورهای غربی و رژیم صهیونیستی مواجه شد، تلاش برای حذف بشار اسد در سوریه، مواجه با گروه های مردمی شیعی و تجزیه عراق و ... برخی از اقداماتی است که در راستای کاهش قدرت ایران در منطقه دنبال می شود.

در نهایت این که بایدگفت تمامی سیاست ها و اقداماتی که کشورهای غربی در دوران پسابرجام دنبال می کنند در راستای تغییر رفتار ایران در عرصه بین الملل و منطقه ای می باشد و تا زمانی که این اتفاق نیفند غرب از تهدید و مقابله با ایران دست برنخواهد .
منبع :الف