یک مقام روس که مسوول صادرات تجهیزات نظامی روسیه است اعلام کرد که ایران و روسیه در سال 2016 قرارداد خرید جنگنده‎های سوخو 30 اس ام را امضاء خواهند کرد.

حافظ نیوز/ اخیرا و پس از سفر سردار دهقان وزیر دفاع ایران به مسکو، یک مقام روس که مسوول صادرات تجهیزات نظامی روسیه است اعلام کرد که ایران و روسیه در سال 2016 قرارداد خرید جنگنده‎های سوخو 30 اس ام را امضاء خواهند کرد.

با سوخوی 30 بیشتر آشنا شویم
سوخو 30 اس ام یک جنگنده هوایی روس است که توسط شرکت هوانوردی سوخو برای نیروی هوایی روسیه ساخته شد. این جنگنده نمونه ارتقاء یافته جنگنده‌های خانواده سوخو 30 ام کی است.
نخستین نمونه‎های ساخته شده از جنگنده‎های سوخو 30 اس ام در سال 2012 در اختیار وزارت دفاع روسیه قرار گرفت و پرواز آزمایشی خود را انجام داد.
جنگنده سوخو 30 اس ام می‎تواند در نبردهای هوا به هوا، هوا به سطح و هوا به دریا شرکت کند.
این جنگنده‎ هم‌چنین می‎تواند نبردهای ضدالکترونیکی را نیز انجام دهد. بدنه این جنگنده از تیتانیوم و آلومینیوم تقویت شده ساخته شده است.
جنگنده سوخو 30-SM قادر به حمل تسلیحات پیشرفته تا حداکثر وزن 8 تن است.
سوخو 30- SM می‌تواند به تیربار،‌انواع بمب، موشک های هوا به هوا و نیز موشک های فراصوتی ضد ناو و نیز حملات زمینی مجهز شود.
موشک های فراصوتی که می‌توان بر روی این جنگنده نصب شود اونیکس است که توسط شرکت روسی ( NPO) ساخته شده است. موشک های اونیکس دارای برد 120 تا 300 کیلومتری است.
این جنگنده به طور خاص می‌تواند با حمل موشک های هوا به زمین برای انجام عملیات حمله زمینی انجام شود.
سوخو 30- SM توانایی خلبان اتوماتیک را در همه حالات پرواز مثل پرواز در ارتفاع کم را دارد. برد عملیاتی آن 1500 کیلومتر است دارای مخزن سوختی مناسب برای پرواز 3000 کیلومتر را دارد که با توجه به ویژگی سوخت‌گیری هوایی آن میتوان این عدد را به 5200 کیلومتر افزایش داد.

در نبرد احتمالی سوخو sm- 30 و اف18 یا اف16کدام یک پیروز خواهند بود؟
«قابلیتهای پروازی»، «ویژگی‏های شاخص تكنیكی»، «توان رزمی»، «سطح مقطع راداری»، «توانایی راداری برای کشف اهداف پرنده»، «نوع تسلیحات» و سرانجام مهارت های خلبان، 7 عاملی است که پیروز نبردهای هوایی را مشخص می کند.
در طراحی جنگنده Su-30، باید به این نكته توجه كرد كه این جنگنده در كلاس جنگنده‏ های سنگین قرار دارد و قیاس آن با هواپیماهایی نظیر F-16C سری Block50/60 و F-18E/F، صحیح نمی‏باشد؛ زیرا Su-30 از نظر تئوری، در رده‏ بندی متفاوتی از این جنگنده‏های آمریكایی قرار دارد؛ و این جنگنده‏ ها، هركدام بر اساس نیاز بالقوه منطقه رزمی خود، طراحی و ساخته شده‏اند.
برای مثال، جنگنده F-18E/F كه بر اساس طرح هواپیمای F/A-18 ساخته شده است، دارای قابلیتهای ضربتی مشخصی می‏باشد كه از این لحاظ، به جنگنده روسی سوخوی30، شباهت بیشتری پیدا می‏كند.

ملاقات یک جنگندهء F-18 استرالیا با Su-30 روسیه در آسمان
از نظر مکان یابی و حمله به اهداف هوایی در زوایای مختلف، قابلیت مانور و غیره، موشک کوتاه برد هوا به هوای R-73E یکی از تسلیحات اصلی به خدمت گرفته شده با Su-30 می باشد که کارکردی مشابه موشکهای کوتاه برد هوا به هوای غربی داشته و می شود گفت یکی از بهترین های کلاس خود می باشد.
اما موشکهای پرقدرت، بالستیک و دوربرد هوا به هوای مخصوص Su-30، که بستگی به قابلیتهای رادار هواپیما دارند، امکان پیشگیری از حمله هوایی جنگنده های دشمن را می دهند و از نظر توان بالقوه، با رقبای غربی خود، برابر می کنند.
در Su-30 به طور استاندارد، 12 جایگاه حمل تسلیحات تعبیه شده است که امکان حمل ترکیبی از انواع مهمات هوا به هوا با قابلیت درگیری همزمان با چند جنگندهء دشمن را به این هواپیما می بخشند؛ بدین طریق، Su-30 توان دفع یک حملهء هوایی گسترده را دارد.
Su-30 دو برتری مهم نسبت به F-16C دارد که این برتری ها، یکی در زمینهء تعداد تسلیحات هدایت شوندهء هوا به زمین و دیگری در زمینهء دقت و قدرت فوق العادهء آنها در اصابت به اهداف زمینی می باشد.
قدرت تخریب بالای تسلیحات هدایت شوندهء هوا به زمین جنگندهء Su-30، این امکان را می دهد تا اهداف بسیار مقاوم و حفاظت شده در زیرزمین را نیز به راحتی و دقت بالا منهدم سازد.
موشکهای میان برد هدایت شوندهء جنگندهء Su-30 می توانند از فواصل دور از دسترس پدافند دشمن، پرتاب شوند؛ اما جنگندهء سوپرهورنت F-18E/F، پس از سال 2005 به چنین موشکهایی مجهز شد. همچنین برای جنگندهء Su-30 موشکهایی هوا به زمین با قابلیت هدایت به وسیلهء ماهواره نیز پیش بینی شده است؛ هرچند در نمونه های صادراتی این جنگنده، همانند مدلهای فروخته شده به چین، هند، ونزوئلا و ایران، چنین امکانی حذف شده است.
برای جنگندهء Su-30، موشکهای ضدکشتی و ضدرادار نیز پیش بینی شده است که از ای لحاظ، بر نمونه های غربی خود نظیر F-18E/F و F-16C کاملن برتری پیدا می کند.
مسلسل تعبیه شده در Su-30 دقت بسیار بالایی داشته و دارای گلوله های بسیار پرقدرتی می باشد که قدرت نفوذ در برخی خودروهای زرهی سبک را دارند؛ در حالی که مسلسل به کار رفته در F-16 و F-18، بسیار ضعیفتر بوده و تنها می تواند در نبرد نزدیک هوایی مفید واقع شود.
با در نظر گرفتن خصوصیات بی نظیر خانوادهء جنگنده های Su-30 که آن را از همتاهای غربی خود، کاملن متمایز می نماید، جنگندهء Su-30 که توسط چندین شرکت معتبر هواپیمایی، جهت نیروی هوایی هند، مورد بهینه سازی قرار گرفته است، به عنوان یکی از بهترین جنگنده های «چندکاره» در آغاز قرن 21 ام در نظر گرفته می شود.
جنگندهء چندکاره = Multirole Fighters

قیاس در نبرد هوایی دور
قابلیتهای هواپیماهای جنگی معمولن با مخلوطی از شاخص های بارز تعیین می شوند که کارایی کلی هواپیما را مشخص می سازند. بر اساس تخمین های اولیه، در نبرد هوایی از فاصلهء دور، جنگندهء Su-30MKI بدین ترتیب ارزیابی می شود:
* 20 درصد برتری نسبت به F-16C Block 50
* 15 درصد برتری نسبت به F-16C Block 60
* 12 تا 15 درصد برتری نسبت به F-18E/F
و این برتری، به دلیل «رادار با برد شناسایی بیشتر»، «امنیت بالا در برابر اغتشاشگرهای الکترونیکی»، «قابلیت کارکرد چندکاناله» و «مانورپذیری بسیار بهتر» می باشد.

قیاس در نبرد نزدیک هوایی
قابلیت ابرمانورپذیری جنگنده Su-30MKI و موشکهای هوا به هوای بهتر، به این جنگنده، برتری زیادی در «نبرد نزدیک هوایی» می بخشد؛ برتری این جنگنده در این حالت، به ترتیب زیر ارزیابی می شود:
* 10 تا 15 درصد برتری نسبت به F-16C Block 50
* 20 تا 30 درصد برتری نسبت به F-16C Block 60
* 15 تا 20 درصد برتری نسبت به F-18E/F
البته برخلاف Su30MKI، بارگذاری مهمات کامل در F-16C و F-18E/F، باعث کاهش قدرت مانورپذیری در نبردهای نزدیک هوایی می شود.
نبرد نزدیک هوایی = close air combat

قیاس در عملیات علیه اهداف زمینی
اما در مقام قیاس جهت قابلیتهای عملیات زمینی جنگندهء Su-30MKI با رقبایش، این آمار را نیروی هوایی هند و روسیه بدست آورده اند:
* 50 درصد برتری نسبت به F-16C Block 50
* 100 درصد برتری نسبت به F-16C Block 60
و این برتری مطلق Su-30 نسبت به F-16 در عملیات زمینی، به دلیل رادار پرقدرت «مراقبت و کنترل آتش»، «طول عمر تعمیراتی بالای رادار»، «قابلیت مانورپذیری بهتر»، «توان بیشتر بارگذاری مهمات» و «برد پروازی بیشتر» هواپیمای سوخوی30 می باشد.
اما در مورد هواپیمای سوپرهورنت F-18E/F، که مدرن سازی شده و به دلیل آن، برد پروازش افزایش یافته، مهمات بیشتری می تواتد بارگیری نماید و رادار مراقبت و کنترل آتش نیز ارتقاء یافته است، از نظر قابلیتهای عملیات زمینی، با اختلاف 15 تا 20 درصد برتری سوخوی30، در پشت Su-30MKI قرار می گیرد.

سوخوی30: جنگنده ای همه کاره
مورد دیگر متمایز کننده جنگندهء Su-30MKI، قابلیت انطباق پذیری بالای آن می باشد. سوخوی30 می تواند در نقش یک شکاری رهگیر دوربرد همانند F-14 Tomcat عمل نماید، یا یک جنگنده ضربتی همانند F-16C باشد، یا به عنوان هواپیمای فرماندهی عملیات، پرواز نماید. این جنگنده، همچنین می تواند به عنوان رهبر گروه پروازی جنگنده های گروههای مختلف، نظیر رهبری و هدایت جنگنده های کلاس سبک وزن همانند MiG-21، عمل نماید و بر عملیات مشترک این گروههای مختلف، نظارت و تمرکز کند. به علاوه، سیستم دیجیتالی «پرواز با سیم» جنگندهء سوخوی30 به نام SDU-30MKI، به این جنگنده امکان آن را می دهد که در نقش یک هواپیمای رزمی آموزشی عمل نماید.

پرواز با سیم = Fly-By-Wire یا FBW
بر طبق مقایسه ای که شرح آن را در بالا خواندید، جنگندهء Su-30MKI دارای قابلیتهای رزمی و شاخصهای تکنیکی فوق العاده ای است که به این جنگنده قابلیت «برتری هوایی»، «دفع حملهء هوایی وسیع دشمن»، «پشتیبانی عملیات رزمی سایر گروههای هوایی»، «انهدام گستردهء اهداف زمینی و دریایی» و «اجرای عملیاتهای گوناگون اختصاصی» را می بخشد.

خودمختاری رزمی سوخوی30
جنگندهء Su-30MKI جهت انجام ماموریت در فواصل دور طراحی شده است و جهت انجام ماموریتهای دوربرد خود، خودمختار عمل می کند و نیازی به هدایت از طرف اپراتور زمینی ندارد. بر خلاف جنگنده های F-16 و F-18، قابلیتهای اصلی سوخوی30، در حین انجام عملیات در فواصل نزدیک آشکار نمی شود، ضمن اینکه سوخوی30، برتری خود را در عملیاتهای نزدیک نیز به رخ حریفان می کشد.
براساس برآورد انجام شدهء بالا، جای امیدواری بسیاری برای کارخانهء سوخو وجود دارد تا مشتریان بالقوهء سوخوی30، قابلیتهای رزمی این جنگنده روسی و رقبایش را در بازار آسیا – پاسیفیک، مورد سنجش قرار دهند و آن را انتخاب کنند