نکته ای که دیپلمات‌های جمهوری اسلامی نباید هرگز از آن غافل شوند، بحث"غیرقابل اعتماد بودن" طرف‌های غربی است.

حافظ نیوز/ سرویس سیاسی در پی اعلام اجرای توافق برجام که هفته گذشته در بیانیه ای مشترک از سوی جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان و موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در وین قرائت شد، فصل جدیدی در عرصه اقتصاد و سیاست جمهوری اسلامی آغاز شده است.
بر این اساس، طبق توافق صورت گرفته تحریمهایی که به دلیل موضوع هسته ای طی دوازده سال اخیر وضع شده در یک بازه زمانی مشخص باید لغو شود و طرف غربی متعهد است پرونده هسته ای ایران که طی دوازده سال اخیر به یک چالش بزرگ در عرصه سیاست خارجی جمهوری اسلامی تبدیل شده را خاتمه یافته تلقی و آن را مختومه اعلام کند.
بر این اساس، رئیس جمهور روز یکشنبه اعلام نمود در همین چند ساعتی که از آغاز اجرای برجام می گذرد، بیش از هزار ال سی در بانک ها گشایش یافته و روزهای خوبی در انتظار اقتصاد کشور است.
علاوه بر این، کاخ سفید نیز در بیانیه ای پایان تحریم صادرات هواپیماهای مسافربری به ایران را اعلام کرد.
همچنین بورس تهران نیز برخلاف دیگر بورسهای کشورهای عربی، تنها در یک روز رشدی 1000 واحدی را تجربه کرد تا نوید بخش آینده ای درخشان برای اقتصاد و صنعت کشور باشد.

چالش های برجام چیست؟

اما در کنار مزایایی که این روزها برای برجام ذکر می شود، کارشناسان معتقدند اجرای برجام با چالش های جدی نیز همراه خواهد بود.بر این اساس کارشناسان معتقدند دولت روحانی پس از آغاز اجرای برجام با 4 چالش اصلی مواجه خواهد بود:
1- مدیریت انتظارات افکار عمومی از برجام بویژه در حوزه اقتصادی
2- مدیریت تلاش های امریکا برای سوء استفاده از برجام
3- مقابله با چالش نقض های جزئی یا کلی برجام از طرف 1+5
4- احتمال عدم مدیریت تبعات اقتصادی برجام
بر همین اساس، منابع دولتی تاکنون اطلاعاتی منتشر نکرده اند که نشان بدهد یک استراتژی مدون برای رویارویی با این چالش ها و استفاده بهینه از فضای ایجاد شده در این عرصه وجود دارد.

آیا سونامی واردات اقتصاد و صنعت را زمینگیر می کند؟

در حالی که کشور ما هنوز وارد دوران پسا برجام نشده، طبق گزارش های رسمی منتشر شده از سوی گمرک ایران، تجارت خارجی ایران به شدت به سمت افزایش واردات کالاهای لوکس و مصرفی در حال حرکت است و ایران در این زمینه، در حال رسیدن به جایگاه های نخست جهان است.
بر این اساس، تنها در 9 ماهه اول امسال که با محدودیت های تحریمی وکمبود ارز نیز مواجه بوده ایم، 1523 میلیارد و 147 میلیون و 764 هزار و 515 ریال ارز برای مصرف لوازم آرایشی از کشور خارج شده است که این اقلام آرایشی از 19 کشور شامل هلند، هند، لهستان، فرانسه، سوئد، سوئیس، چین، کره، ترکیه، تایوان، بلغارستان، بلژیک، ایتالیا، آمریکا، انگلیس، امارات، اسپانیا، آلمان و بلاروس در این مدت وارد شده است. طبق این گزارش رسمی، طی این مدت 52 میلیون و 111 هزار و 305 دلار صرف واردات لوازم آرایشی شده است.
بر این اساس، ایران در شمار سه کشور بزرگ مصرف‌کننده لوازم آرایشی در دنیا شناخته می‌شود و از بسیاری از کشورهای عربی و آسیایی نیز وضعیت بغرنج تری پیدا کرده و در این عرصه در حال رقابت با کشورهایی چون چین و هند است!
در همین ارتباط، دکتر جعفر قادری نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با ”حافظ نیوز“ تاکید کرد: «انتظار می رود دولت منابع ارزی که اخیرا به دست آورده است را در امور زیربنایی کشور و حمایت عملی از صنایع، بهبود فضای کسب و کار، حرکت به سوی اقتصاد مستقل از نفت و ایجاد اشتغال پایدار هزینه کند.»
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: «اگر این فضای به وجود آمده به درستی مدیریت نشود، این احتمال وجود دارد که با سونامی واردات مواجه شویم و حجم بسیار زیاد کالاهای مصرفی وارداتی، علاوه بر اینکه ارز به دست آمده را از دست دولت خارج می کند، موجب تشدید رکود نیز خواهد شد که این مساله، به افزایش نرخ بیکاری، تورم و فقر نیز منجر خواهد شد.»
علاوه بر تبعات کنترل نشده اقتصادی برجام، مسئله مهم دیگری که باید به آن اشاره کرد موضوع عدم پایبندی و تعهد آمریکا به توافق صورت گرفته است.

تحریم های جدید تنها یک روز پس از برجام

در حالی که هنوز جوهر توافق برجام خشک نشده، شبکه بین المللی ”الحدث” در خبری فوری اعلام کرد وزارت خزانه‌داری آمریکا، تحریم‌های جدیدی را به بهانه آزمایش موشک‌های بالستیک علیه ایران وضع کرده است.
بر همین اساس، طبق اخبار منتشر شده بعدی دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه داری آمریکا روز یکشنبه 11 شخصیت حقیقی و حقوقی مشارکت کننده در برنامه موشکی بالستیک ایران را تحریم کرد.
”آدام زوبین،” معاون وزیر خزانه داری آمریکا در امور تروریسم و اطلاعات مالی گفت: ”برنامه موشکی بالستیک ایران تهدیدی قابل توجه برای امنیت منطقه و جهان است و همچنان تحت تحریم های بین المللی خواهد بود.”
بنابراین، بدعهدی آمریکا نه چند ماه پس از اجرای برجام، بلکه تنها چند ساعت پس از این توافق مهم آشکار و علنی شد و نشان داد تحریمها علیه جمهوری اسلامی، از این به بعد نه به بهانه دستیابی به سلاح اتمی، بلکه به بهانه هایی نظیر برنامه موشکی ایران و یا حقوق بشروضع خواهد شد؛ اقدامی که پیشتر رهبر انقلاب نیز درباره آن هشدارهای لازم را داده بودند.

جمع بندی

قطعا هیچ فرد، گروه و جناح سیاسی از افزایش مشکلات اقتصادی کشور خوشحال نیست و نخواهد بود و چنانچه لغو تحریم‌ها به صورت کامل اتفاق بیفتد و منجر به بهبود شرایط گردد، موجب افتخار خواهد بود اما نکته ای که دیپلمات‌های جمهوری اسلامی نباید هرگز از آن غافل شوند، بحث"غیرقابل اعتماد بودن" طرف‌های غربی است. بر همین اساس نیاز است که زین پس قدم به قدم اجرای تعهدات از سوی غرب مورد رصد قرار گیرد و هرجا که خلاف مفاد برجام عمل شد، از کیان ملت ایران دفاع شایسته صورت گیرد.

تهیه و تنظیم: سجاد زارع