حدود یک ماه گذشته در تماس یکی از دوستداران محیط‌زیست با اعضای انجمن زمین و زندگی از سوراخ شدن دیوار پیت (استخر دفع ضایعات مواد سمی) دکل حفاری شماره 56 واقع در منطقه شکارممنوع کوه هوا در شهرستان لامرد(بخش علامرودشت) خبر داده بودند که با گزارش‌های فعالان محیط زیست منطقه و دستور مستقیم رئیس سازمان محیط زیست پیگیری‌هایی توسط مسئولان صورت گرفت و همچنین با حکم قضایی عملیات حفاری این دکل متوقف شد.

به گزارش ایلنا از لامرد، منطقه شکارممنوع کوه هوا که در جنوب فارس و محدوده شهرستان لامرد )بخش علامرودشت) واقع شده است، یکی از بهترین و بکرترین زیستگاه‌های استان به خصوص گونه ارزشمند قوچ و میش  به شمار می‌رود.

منطقه کوه هوا از سال ۱۳۷۸ به‌عنوان منطقه شکارممنوع انتخاب‌ شده و با وجود ظرفیت‌های اکولوژیک فراوان به دلیل وجود میدان‌های گازی شانول و هما هرگز با ارتقا سطح این منطقه به منطقه حفاظت‌شده موافقت نشده است.

تصویردکل حفاری تازه تاسیس در منطقه شکار ممنوع کوه هوا که موجب آلودگی شیمیایی این منطقه شده است

این منطقه دارای تنوع زیستی غنی بوده و گونه‌های ارزشمندی چون پلنگ، قوچ و میش لارستان، کل و بز، گرگ، کفتار، گربه وحشی، هوبره، کبک و غیره در آن زیست می‌کنند.

دکل‌های حفاری به‌منظور جلوگیری از ورود مواد شیمیایی به طبیعت، ملزم به احداث نوع خاصی از استخرهای بزرگ هستند که به این استخرها «پیت» گفته می‌شود.

متأسفانه براثر سوراخ شدن استخر(پیت) یکی از این دکل‌ها، مواد شیمیایی با حجم بسیار زیادی وارد یکی از مهم‌ترین تنگه‌های این منطقه شده بود.

شدت آلایندگی این مواد به حدی بوده است که عمده بوته‌ها و درخت‌های موجود بر سر راه این مواد خشک‌شده و از بین رفته‌اند.

دکل‌های حفاری برای انجام عملیات روزانه خود، آب را با همراه مواد شیمیایی خطرناکی ازجمله کاستیک یا سود سوزآور (Sodium Hydroxide / Caustic Soda) ترکیب کرده و در جریان عملیات حفاری خود از آن استفاده می‌نمایند.

ترکیب این مواد، محلول فوق‌العاده سمی و خطرناکی را به وجود می‌آورد که برای انسان، حیوانات و گیاهان فوق‌العاده خطرناک بوده و در صورت استفاده خوراکی موجب مرگ جانوران و در صورت جاری شدن بر روی زمین، نفوذ به خاک و تماس با ریشه گیاهان موجب از بین رفتن انواع گیاهان می‌شود.

دستور ابتکار در حل موضوع
حامد کریمی از فعالان محیط‌زیست بخش علامرودشت در گفت‌وگو با خبرنگار به ایلنا گفت: بعد از مشاهده فیلم‌ها و عکس‌‌های ارسالی از این گزارش، سریعاً موضوع را با اداره محیط‌زیست شهرستان لامرد در جریان گذاشتیم و متوجه شدیم این اداره مدتی قبل از این موضوع خبر داشته و در حال پیگیری قانونی و حل این مشکل است.

وی انعکاس این موضوع در رسانه‌ها را در کمک به حل این مشکل مؤثر دانست و بیان کرد: احتمال می‌رفت پیگیری قانونی توسط اداره محیط‌زیست شهرستان لامرد مدتی طول کشد، اعضای انجمن بعد از تهیه گزارش جامعی از ورود این مواد سمی به منطقه، موضوع را برای سایت پرمخاطب "دیده‌بان محیط‌زیست و حیات‌وحش ایران" ارسال کردند که بلافاصله بعد از درج این گزارش بر روی این سایت، موضوع به اطلاع خانم دکتر ابتکار رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست رسید و ایشان طی تماسی با اداره کل محیط‌زیست فارس، دستور پیگیری و حل این موضوع را صادر کردند.

همچنین در اقدام بعدی اعضای انجمن این گزارش را جهت اطلاع‌رسانی گسترده‌تر، در اختیار برنامه محیط زیستی هوای تازه در شبکه افق قراردادند که این گزارش از این شبکه پخش شد.

تعطیلی دکل حفاری
دستور رئیس سازمان محیط زیست و تهیه طومار اعتراضی که به امضای دهیاران و شوراهای بخش علامرودشت رسید نیز بی‌تأثیر نبود، صدای این اعتراض به گوش مسئولین شهرستان لامرد رسید و جلساتی با حضور مسئولان بخش علامرودشت و نماینده ملی حفاری در فرمانداری این شهرستان برگزار شد و در نهایت با درایت مسئولان اداره محیط‌زیست شهرستان، قاضی پرونده حکم به متوقف نمودن عملیات حفاری این دکل و بازسازی آن را صادر کردند.

احتمال آلودگی آبشخورهای روستا
این عضو هیئت مؤسس انجمن زمین و زندگی علامرودشت متذکر شد:  ازآنجایی‌که در پایین‌دست این دکل در دشت علامرودشت، روستای سمنتوج واقع‌شده است و ادامه عملیات حفاری این دکل احتمال آلوده شدن آبشخور­های این روستا را سبب می‌شود.

خوشبختانه تا به امروز گزارش خاصی از وجود تلفات حیات‌وحش گزارش نشده و هرچند گمانه‌زنی‌هایی وجود دارد که قابل استناد نیست.

وی می‌گوید: در طول این مدت خسارات بسیار زیادی به محیط‌زیست این منطقه وارد شد و  تعداد بسیار زیادی درخت از بین رفت و مواد سمی تا چندین کیلومتر در کوه پیشروی داشت اما خوشبختانه تا به امروز گزارش خاصی از وجود تلفات حیات‌وحش گزارش نشده است.

کریمی افزود: دکل حفاری به دلیل خسارت­‌های فراوانی که به محیط‌زیست منطقه وارد کرد باید جریمه سنگینی پرداخت کند. درحالی‌که ما صحبت از جریمه ­چند صدمیلیونی می‌شنویم، امیدواریم همه مسئولان شهرستان از اداره محیط‌زیست، منابع طبیعی، فرمانداری و ... با کمک هم بتوانند بخشی از این جریمه را به شهرستان برگشت دهند تا صرف بازسازی محیط‌زیست این منطقه شود.

اختصاص مبلغ جریمه به بازسازی محیط‌زیست
این فعال محیط‌زیست تصریح کرد: منطقه شکارممنوع کوه هوا در خشکسالی شدید به سر می­‌برد و  نیاز به احداث چندین آبشخور مناسب دارد و در این تابستان همیاران محیط‌زیست انجمن زمین و زندگی در برنامه­ منظمی از بیشتر چشمه‌های این منطقه بازدید و اقدام به پاک‌سازی و لایه‌روبی کردند که متأسفانه اکثر چشمه‌ها خشک و یا شدیداً کم‌آب شده بودند.

عضو انجمن زمین و زندگی علامرودشت با درخواست از سازمان محیط‌زیست گفت: هزینه احداث آبشخورها بسیار سنگین است و از عهده انجمن‌ها و دوستداران محیط‌زیست برنمی‌آید و تقاضا داریم جریمه‌ای که بابت خسارت به این منطقه گرفته خواهد شد نیز حداقل بخشی از آن را صرف بازسازی محیط‌زیست این منطقه شود.

گزارش: مرتضی عبداله‌زاده