مدیر مسوول کیهان در یادداشتی ضمن نقد اظهارات مسوولان کشورمان درباره دستاوردهای توافقنامه ژنو نوشت:1 - رئیس جمهور کشورمان در جمع مردم خوزستان می گوید

بعد از امضای توافقنامه ژنو- سوم آذرماه جاری/ 24 نوامبر 2013- مقامات آمریکایی، از جمله باراک اوباما، جان کری و «وندی شرمن» در مصاحبه های پی درپی تصریح می کنند که در توافقنامه حق غنی سازی برای ایران به رسمیت شناخته نشده است- منظورشان غنی سازی صنعتی است که مطالبه اصلی کشورمان است و نه تحقیقاتی- و در مقابل آقای دکتر ظریف وزیر محترم امور خارجه کشورمان اعلام می کند که اظهارنظر مقامات آمریکایی عاری از واقعیت است و مصرف داخلی دارد و تاکید می کند که دولتمردان آمریکایی برای قانع کردن کنگره، لابی صهیونیستی و تندروهای آمریکا، به اینگونه اظهارات خلاف واقع درباره توافقنامه ژنو متوسل می شوند و با لفاظی تلاش می کنند نگرانی های داخلی خود را حل کنند.»

پس از توافق اخیر ایران و گروه کشورهای 5+1 درباره تفسیر ابعاد و جزئیات اجرایی توافقنامه ژنو- برنامه اقدام مشترک JPA - آقای دکتر عراقچی مذاکره کننده محترم و ارشد تیم هسته ای کشورمان، این توافقنامه را غیرقابل انتشار دانست و گفت «پس از توافق ژنو، مذاکراتی درباره چگونگی اجرای آن انجام دادیم که نتیجه آن برداشت های مشترک به صورت شفاهی بود و در قالب NON  PAPER و به عنوان سند غیررسمی مکتوب شد». آقای عراقچی در ادامه می گوید «انتشار این سند، به معنای رسمیت دادن به آن است» و توضیح نمی دهد که اگر این سند «غیررسمی»! است چرا قرار است اجرای توافقنامه ژنو دقیقاً براساس آن صورت پذیرد؟!

و اما، بر خلاف نظر آقای عراقچی که متن توافق جدید را «غیر قابل انتشار» و حتی به زیان هر دو طرف مذاکرات دانسته بودند، کاخ سفید علاوه بر آن که متن کامل توافق یادشده را به کنگره تسلیم کرد، خلاصه ای 4 صفحه ای که اصلی ترین محورهای مورد توافق ایران و 1 + 5 در آن آمده بود را نیز منتشر کرده و در اختیار خبرگزاری ها قرار داد.

در پی این اقدام دولت آمریکا، سرکار خانم افخم سخنگوی وزارت امورخارجه کشورمان این بیانیه را «یکسویه» نامیده و گفت: «بیانیه کاخ سفید، برداشت یکسویه و یک جانبه ای از توافقات غیررسمی اخیر بین کارشناسان ایران و 5+1 می باشد و به هیچوجه ملاک ارزیابی یا قضاوت در مورد نحوه اجرای توافق ژنو نیست» و...

2- با توجه به نمونه های یادشده، آیا این پرسش بدیهی و منطقی در ذهن مردم کشورمان پدید نمی آید که واقعیت ماجرا چیست؟ و چرا بسیاری از آنچه که برای مردم ایران- و در مواردی حتی برای نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی- ناگفتنی است، از نگاه حریف محرمانه نیست؟! مسئولان محترم هسته ای کشورمان تقریبا در تمامی موارد یاد شده، قبل از انتشار متن توافقات از سوی حریف، انتشار آن را «محرمانه»! تلقی کرده و یا به مصلحت ندانسته بودند! و بعد از آن که طرف مقابل تفسیر خود از اسناد مورد اشاره -FACT  SHEET- را با صدور بیانیه و به گونه ای آشکار اعلام کرده است، مذاکره کنندگان کشورمان، این بیانیه ها را «یکسویه»، «غیرقابل اعتماد» و «دارای مصرف داخلی» معرفی کرده اند که باید گفت؛

الف: اگر متن های یاد شده غیر قابل انتشار بوده است چرا طرف مقابل بلافاصله دست به انتشار آن زده و می زند؟!

ب: چنانچه حریف در جریان مذاکرات متعهد می شود که متن مذاکرات و یا محتوا و جزئیات توافق ها محرمانه بماند ولی به تعهد خود عمل نکرده و دست به افشا و انتشار آن می زند، چرا با مشاهده اولین تخلف و عهدشکنی حریف، باز هم و برای چندمین بار، تعهدات طرف مقابل را می پذیریم و نهایتاً خود را در موضع انفعال قرار می دهیم؟!

ج: در عصر ارتباطات و در فرهنگ و قواعد شناخته شده آن، کسی که در اعلام نظر خود  پیشدستی می کند، برگ برنده بیشتر و مؤثرتری در اختیار خواهد داشت و با این پیشدستی، طرف مقابل را به موضع انفعال می اندازد. چرا که از این طریق، افکار عمومی را به نفع خود شکل می دهد و طرف دیگر را به جای پرسشگری که موضع برتر در اینگونه چالش هاست، به نقطه پاسخگویی، یعنی چند پله پایین تر می کشاند. متأسفانه و علی رغم احترامی که برای تیم محترم مذاکره کننده کشورمان قایل هستیم، باید گفت، در موارد یاد شده، از حریف رو دست خورده و عرصه افکار عمومی را برای شانتاژ و یکه تازی دشمن باز گذاشته اند!

د: طی چند ماه گذشته و تقریباً در تمامی موارد، بعد از آن که حریف دست به انتشار متن های - به اصطلاح- محرمانه زده است، تیم محترم هسته ای کشورمان، متن های منتشر شده را «یکسویه»، «غیر قابل اعتماد» و «دارای مصرف داخلی» دانسته اند ولی این انتظار منطقی و طبیعی را در افکار عمومی بی پاسخ گذاشته اند که در مقابل ادعای «یکسویه» حریف، واقعیت دو سویه چیست؟ و در حالی که می دانند و به تجربه دریافته اند، طرف مقابل اهل ادعاهای یکسویه است چرا در اعلام واقعیت دو سویه پیشدستی نمی کنند تا به جای خود، حریف را در موضع انفعال قرار دهند؟!

بدیهی است که مردم به تیم هسته ای مذاکره کننده کشورمان اعتماد و اطمینان دارند و دیدگاه و نظر آنان را به همان اندازه قابل قبول می دانند که ادعای حریف را فریبکارانه و به دور از صداقت تلقی می کنند.

3- «مذاکره» در عرف شناخته شده سیاسی، عرصه معامله است و معامله، میدان «بده و بستان» است. وقتی کار به مذاکره می کشد، هر یک از دو سوی مذاکره، در مقابل امتیازی که می دهند، امتیاز می گیرند و پایان مذاکره هنگامی است که طرفین، از مجموعه «داده ها» و «گرفته ها» به نقطه «توافق» می رسند.

بنابراین، برای ارزیابی دقیق یک توافقنامه باید مجموعه آنچه «داده ایم» را با مجموعه آنچه «گرفته ایم» مقایسه کنیم و تنها در این صورت است که می توان توافق به دست آمده را «مثبت» یا «منفی» ارزیابی کرد.

مسئولان محترم کشورمان در ارزیابی خود از توافقنامه ژنو و یا متن اخیر موسوم به برنامه اقدام مشترک - JPA - از «داده ها» کمتر سخن می گویند و بیشتر به «گرفته ها» اشاره می کنند تا آنجا که رئیس جمهور محترم در اظهاراتی که- با عرض پوزش- اغراق آمیز به نظر می رسد، اعلام می کند «توافق ژنو، یعنی تسلیم قدرت های بزرگ جهان در مقابل ملت ایران»! اما، وقتی به متن توافقنامه مراجعه می شود، آنچه «داده ایم» در مقابل آنچه «گرفته ایم» نه فقط قابل مقایسه نیست، بلکه بسیار کم اهمیت تر و ناچیزتر از آن است که با واژه «برد- برد» کمترین تناسبی داشته باشد، چه رسد به این که، توافقنامه یاد شده را «تسلیم قدرت های بزرگ جهان در مقابل ملت ایران» بدانیم. قدرت های بزرگ جهان صدالبته که بارها طی سی و چند سال گذشته، به اجبار- و نه به اختیار- در مقابل ملت ایران سر تسلیم فرود آورده اند اما در تمامی این موارد، ایستادگی و استقامت ملت ایران کارساز بوده است که فهرست آن نیز به درازا می کشد و شرح مبسوط و جداگانه ای می طلبد.

آیا توافقنامه ژنو که اجرای آن از امروز آغاز می شود، در این فهرست جای دارد؟! متأسفانه شواهد موجود حکایت دیگری دارند و این بیم جدی هست که حریف در مقابل برخی از کوتاه آمدن های ما، گام های بیشتری به جلو بردارد. به عنوان مثال، اوباما در توضیح توافقنامه ژنو تصریح کرده بود که در گام اول 6 ماهه، مبلغ 7 میلیارد دلار از دارایی های بلوکه شده ایران آزاد خواهد شد ولی در متن اعلام شده اخیر، این مبلغ به 4/2میلیارد دلار، آن هم در هشت قسط تنزل یافته است! و یا برنامه تحقیق و توسعه- R&D- ایران در توافق اولیه به رسمیت شناخته شده بود، اما در توافق جدید، حریف حتی نصب یک سانتریفیوژ در بخش روزمینی نطنز که مخصوص تحقیق و توسعه است را نپذیرفت! و موارد دیگری که سرنوشت راکتور آب سنگین اراک، افزایش فراقانونی مداخلات آژانس، پذیرش تلویحی بازرسی ها در سطحی بسیار فراتر از پروتکل الحاقی و... از جمله آنهاست و نیاز به تجدیدنظر و پیشگیری ضروری و به موقع مسئولان محترم دارد.