اگر بيانات صريح رهبري در آستانه مذاکرات نبود آقاي ظريف و همکارانش هرقدر تلاش مي کردند چون با کشورهايي روبرو بودند که فکر مي کردند که آنان مجبور به امتيازدهي هستند، نمي توانستند نتيجه اي مناسب را در مذاکرات دنبال کنند و در نتيجه اين مواضع صريح نه تنها لطمه اي به مذاکرات نزد بلکه ضرورتي بود که باعث واقعي شدن محاسبات طرف مقابل شد.

محمدسعيد احديان: اين روزها سوالي براي برخي مطرح شده است: آيا بيانات صريح و تند رهبرانقلاب در آستانه مذاکرات به مصلحت بود؟ آيا اين مواضع تاثير منفي در مذاکرات نمي گذارد؟
 
جواب به اين سوال را مي توان در يک جمله اين گونه خلاصه کرد: فارغ از ورود به تحليل درباره برخي کلمات اگر نبود بيانات صريح و تند ايشان که همراه با استدلال هايي منطقي، تاکيد برمواضع محکم ايران در مذاکرات هسته اي داشتند، آقاي ظريف بايد با دست خالي پاي ميز مذاکره مي نشست مي توان مدعي شد که مذاکرات از پيش شکست خورده بود.»
 
بگذاريد کمي صريح تر موضوع را باز کنيم. براساس آنچه رهبرانقلاب در اول فروردين ماه در حرم مطهر رضوي بيان کردند دولت جديد آمريکا چندبار پيام هايي براي ايشان فرستاده که ادعاي آماده بودن براي مذاکره با در موضعي برابر و منطقي داشتند پاسخ به اين پيام ها توسط رهبري در آن سخنراني ضمن ابراز بدبيني نسبت به آمريکا، آماده بودن براي مذاکره در صورت اثبات حسن نيت توسط اين کشور بود.
 
چند ماه بعد انتخابات رياست جمهوري برگزار شد و مشارکت حداکثري مردم باعث تثبيت دوباره نظام شد و اقتداري بس بزرگ به نظام داد در عين حال واقعيت اين است که راي آوردن جناب آقاي دکتر روحاني در کنار منافع مهمش (که مهمترين آن ها را در يادداشتي بعد از انتخابات نوشتم) داراي نکته منفي مهمي نيز بود و آن ايجاد برداشتي اشتباه در دولتمردان آمريکا مبني بر نتيجه بخش بودن تحريم ها بوده است. متاسفانه اين برداشت اشتباه با ادبياتي که گاهي شخص آقاي روحاني وبيشتر مردان اقتصادي دولت در فعل و حرف خود به کار بردند تقويت شد. مردان اقتصادي دولت به گونه اي رفتار کردند و سخن گفتند که نه حتي براي تحليل گران دقيق آمريکا که سال ها است با روش هاي علمي روزانه تحليل محتواي همه سخنان مسئولان کشور را در دستور کار دارند بلکه براي بسياري از مردم عادي نيز اين امر مسجل شد که دولت برنامه اقتصادي خود را به شکلي مستقيم به مذاکرات هسته اي پيوند زده است.تاسف بارترين آن ها در رونمايي از طرح دولت براي برون رفت اقتصاد ايران از بحران صورت گرفت که در آن آقاي نيلي مشاوراقتصادي رئيس جمهور به صراحت در جلسه اي رسمي گام دوم طرح دولت را «به نتيجه رسيدن مذاکرات» اعلام کرد. نوع تصميمات دولت مانند افزايش ندادن قيمت حامل هاي انرژي، محتواي لايحه اصلاحيه بودجه ، اظهارات غيرحساب شده و مکرر ديگر مسئولان اقتصادي دولت به گونه اي بود که باعث شد ادبيات «اشتياق ايران براي مذاکرات نتيجه تاثيرگذاري تحريم ها است» در مسئولان و رسانه هاي آمريکايي و اسرائيلي به صورتي شفاف مطرح شود پيش از مذاکرات نيز اظهارنظر عجيب و تاسف بار آقاي نهاونديان که به فعالان اقتصادي وعده داد منتظر «فتح الفتوح» در مذاکرات ژنو باشند کاررا به آنجا رساند که دست مذاکره کنندگان ايراني را براي مذاکره خالي کرد چرا که وقتي طرف مقابل به اين برداشت مي رسد که شما مجبور به نتيجه گرفتن از اين مذاکرات هستيد به طور طبيعي و براي بيشتر کردن منافع خودش، امتيازخواهي بيشتري خواهدکرد همانطور که در مذاکرات ژنو2 نيز پذيرفتن زودهنگام طرح آمريکا باعث شد تصور «اشتياق به نتيجه» به گونه اي شود که فرانسه با زياده خواهي پا به مذاکرات بگذارد در چنين شرايطي بود که جناب آقاي دکتر روحاني در تماس تلفني با روساي کشورهاي 1+5 تلاش کردند با انتخاب ادبياتي صريح براي همه روشن کنند که به هيچ وجه حاضر نيستند متاثر از تحريم ها امتيازغيرمنطقي بدهند اما واقعيت اين است که شرايط به گونه اي رقم خورده بود که اين موضع گيري ها نمي توانست اثر مهمي در جمع بندي طرف مقابل بگذارد.
 
در اين شرايط بيانات صريح و تند رهبرانقلاب که براي آمريکايي ها طي سال ها تحليل محتوا روشن شده است، مواضعي قطعي و حساب شده است باعث شد که آن ها اشتباه محاسباتي خود را اصلاح کنند. براي آن ها حالا ديگر روشن شده است که با اينکه تحريم ها برزندگي مردم تاثيرگذاشته است اما رهبرعالي ايران حاضر نيست امتيازي غيرمنطقي بدهد که منافع و آينده جوانان اين کشور را به خطر بيندازد.
 
خلاصه آنکه اگر بيانات صريح رهبري در آستانه مذاکرات نبود آقاي ظريف و همکارانش هرقدر تلاش مي کردند چون با کشورهايي روبرو بودند که فکر مي کردند که آنان مجبور به امتيازدهي هستند، نمي توانستند نتيجه اي مناسب را در مذاکرات دنبال کنند و در نتيجه اين مواضع صريح نه تنها لطمه اي به مذاکرات نزد بلکه ضرورتي بود که باعث واقعي شدن محاسبات طرف مقابل شد.
 
در مذاکرات ديپلماتيک همانند چانه زني هايي که به طورروزمره مردم انجام مي دهند، هميشه يک اصل وجود دارد: مهم نيست که واقعيت نيت شما چيست مهم اين است که طرف مقابل از نيت شما چه برداشتي مي کند. به همين دليل چه مذاکرات به نتيجه برسد چه به نتيجه نرسد دولتمردان ما مخصوصا مردان اقتصادي دولت بايد مراقب باشند که تمام تصميمات، رفتار و گفتار آنان رصد مي شود و با روش هاي علمي ، مورد تحليل محتوا قرارگرفته و نيت خواني مي شود آنها بايد بيش از گذشته مراقب باشند غربي ها دچار اشتباه محاسباتي نشوند و اين يقين را درغربي ها ايجاد کنند که همه دولت يکپارچه و هم صدا با تيم مذاکره کننده هسته اي، همان حرفي را مي زنند که نظرسنجي موسسه بسيار معتبر آمريکايي گالوپ از نظر مردم ايران اعلام کرد:
« از هر 3 ايراني 2 نفر معتقدند علي رغم تاثيرگذاري فشارتحريم ها برنامه هسته اي ايران بايد حفظ شود.»

منبع:خراسان